O L T I N C H I B O B .
M O L I Y A O R G A N L A R I D A B U D J E T I J R O S I
H A Q I D A G I H I S O B O T
1. O 'Z B E K IS T O N R E S P U B L IK A S I DAVLAT B U D JE T I IJ R O S I
T O ‘G ‘R IS ID A G I H IS O B O T N I T A S H K IL Q IL IS H
0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi
hisobot
muhim davlat tadbiri hisoblanadi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat
budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobot tegishli hisobot davri uchun m a’lum
tizimga solingan reja va haqiqiy ko‘rsatkichlami umumlashtirish
usulidir. Bu hisobot mamlakat iqtisodiyotida davlat boshqaruvi vositasi
hisoblanadi va 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti ijrosi jarayoni
ustidan tezkor boshqarish uchun katta ahamiyatga ega.
Hisobot
yordamida davlat budjeti ijrosi jarayoni, budjet daromadlarining kelib
tushishi, tasdiqlangan davlat budjetida ko‘zda tutilgan tadbirlar uchun
qilingan m ablag‘laming xarajat qilinishi ustidan nazorat amalga
oshiriladi. Hisobot asosida moliya organlari budjet ijrosi bo'yicha
budjet tashkilotlari va bank muassasalari
tomonidan amalga oshirilgan
ishlami iqtisodiy tahlil qiladi. Buxgalteriya hisoboti obyektiv, to‘g‘ri,
to‘la, tushunarli va aniq b o ‘lishi, belgilangan shakllar va uning tegishli
k o ‘rsatkichlari to ‘la hajmda o ‘z vaqtida tuzilishi va taqdim etilishi kerak
bo'ladi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan belgilangan
yagona shakllar bo'yicha buxgalteriya hisobi m a’lumotlari
asosida Davlat
budjeti ijrosi to‘g ‘risidagi hisobot tuziladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi
Davlat budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotni tuzish ishlarida moliya
organlari, budjet tashkilotlari va bank muassasalari qatnashadi. Ularning
har biri budjet ijrosi b o ‘yicha unga yuklatilgan funksiyalarga doir
m a ’lumotlar asosida budjet ijrosi to‘g ‘risidagi hisobotni tuzadi.Budjet
ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotlar davriy va yillik hisobotlarga bo‘linadi.
Davriy hisobot oylik va chorak hisobotlarga bo‘linadi.
Davriy hisobotlar
yillik hisobotga nisbatan ancha qisqa, ularda shakllar va k o ‘rsatkichlar
soni kam, yuqori tashkilotlarga va boshqa organlarga topshirish
muddatlari qisqa b o ‘ladi. Yillik hisobotda keltiriladigan k o ‘rsatkichlar
davriy hisobotlardagiga nisbatan budjet ijrosini keng ifodalaydi.
100
Hisobotlar individual va yig‘ma hisobotlarga b o ‘linadi. Individual
hisobotlar davlat budjeti ijrosida qatnashuvchi har bir organ tomonidan
tuziladi. Individual hisobotlarga moliya organlarining o'zlari ijroetayotgan
budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi
hisobotlar, budjet tashkilotlari xarajatlar
smetalarining ijrosi to‘g‘risidagi hisobotlar va bank muassasalarining
respublika budjeti ijrosi to‘g ‘risidagi hisobotlari kiradi. Y ig‘ma hiso-
botlarda budjet ijrosi to‘g ‘risidagi umumlashtirilgan m a ’lumotlar
bo ‘ladi. Yig‘ma hisobotlar moliya organlari, budjet tashkilotlari va bank
muassasalarining individual hisobotlari asosida tuziladi.
Moliya organlari o ‘zlari ijro etayotgan budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi
hisobotlami o ‘zlari bevosita tuzadi va budjet
ijrosida qatnashuvchi
boshqa organlaming hisobotlarini tayyorlash va tuzish bo'yicha katta
tashkiliy ishlami amalga oshiradi.
Moliya organlarining hisoboti m a’lum tizimga solingan budjet
ijrosi to ‘g ‘risidagi reja va haqqiqiy k o ‘rsatkichlami umumlashtirish
va solishtirish usulidir. Moliya organlarining hisobotida davlat budjeti
daromadlari
va xarajatlari, bank muassasalaridagi pul mablag'lari va
budjet ijrosi natijalari qayd qilinadi.
Quyi moliya organlarining hisobot taqdim etish muddati va tartibi
yuqori moliya organlari tomonidan yig‘ma hisobotning o ‘z vaqtida
taqdim etilishining ta’minlashini hisobga olgan holda belgilanadi.
Har bir moliya organi budjet ijrosi to‘g ‘risidagi hisobotni yuqori
moliya organiga va tegishli hokimiyatga taqdim etadi.
2. O 'Z B E K I S T O N R E S P U B L IK A S I D A V LA T B U D JE T I I J R O S I
T O ‘G ‘R IS ID A G I M O L IY A O R G A N L A R IN IN G H IS O B O T I
Yuqorida
aytilganidek, davlat budjeti ijrosi to ‘g ‘risida oylik, chorak
va yillik hisobot tuziladi. Bu hisobotlar mahalliy budjetlar b o ‘yicha
Qoraqalpog‘iston Respublikasi moliya vazirligi va mahalliy moliya
organlari tomonidan tuziladi.
Do'stlaringiz bilan baham: