|
buxgalteriya provodkalari tuziladi?
12. F o y d a la n is h d a n chiqarilgan k a m b ah oli v a te z eskiruvchi b u y u m la r
s u m m a s ig a q a n d a y buxgalteriya p ro vo dk a s i tuziladi?
0 ‘N I N C H I B O B .
B U D J E T T A S H K I L O T L A R I D A
H I S O B - K I T O B L A R H I S O B I
1. IS H C H I VA X IZ M A T C H IL A R
BILA N H IS O B -K IT O B L A R H IS O B I
Budjet tashkilotiga reja asosida mehnat haqi fondi belgilanadi.
Mehnat haqi fondi rejadagi va hisobotdagi fondlarga bo'linadi. Vaqtning
muayyan davrida ishchi va xizmatehilarga mehnat haqi to ‘lash uchun
budjet tashkilotining xarajatlar smetasida ko ‘zda tutilgan pul mablag‘lari
summasi mehnat haqining rejadagi fondi hisoblanadi. Muayyan
davr uchun shtatdagi va shtatdan tashqaridagi xodimlarga haqiqatda
hisoblangan mehnat haqi summasi mehnat haqining hisobotdagi fondi
hisoblanadi. Mehnat haqi qaysi vaqtga to ‘lanayotganligi, miqdori
va bajarilgan ishlaming sifatiga qarab asosiy va qo ‘shimcha mehnat
haqiga bo‘linadi. Ishchi va xizmatchilaming ishlagan vaqti uchun yoki
bajargan ishlarining miqdori va sifati uchun to'lovlar asosiy mehnat
haqi hisoblanadi. Ishchi va xizmatehilarga qonunda ko'zda tutilgan
ishlamagan vaqti (ta’til vaqti uchun to'lov, davlat va jam oat vazifalarini
bajargan davri uchun to‘lov, o ‘smirlarga imtiyozli soatlari uchun to'lov
va boshqalar) uchun to ‘lovlar qo'shimcha mehnat haqi hisoblanadi.
Shtatdagi xodimlar soni, mehnat haqi stavkalari, xodimlaming ayrim
kategoriyalari ish staji va m a’lumoti haqidagi m a’lumotlar bo‘yicha
hamda tashkilotlaming tarmoqlarini m o‘ljallangan kengaytirish bo ‘yicha
va boshqa ko‘rsatkichlami hisobga oigan holda mehnat haqi fondi
hisoblab chiqiladi.
Bank
muassasalari
xodimlaming
mehnat
haqi
va
budjet
tashkilotlarining xarajatlari uchun mablag‘lami berishni tegishli moliya
organi tomonidan berilgan ro‘yxatga olish kartochkasi taqdim etilgandan
so ‘ng amalga oshiradi.
Budjet tashkilotlarining shtat jadvallarini ro‘yxatdan o ‘tkazish:
a)
O'zbekiston Respublikasi respublika budjetida turuvehi tash
kilotlaming shtat jadvallari-O 'zbekiston Respublikasi Moliya vazir-
ligida;
b)
Qoraqalpog'iston Respublikasining respublika budjetida, viloyat-
lar budjetlarida va Toshkent shahrining shahar budjetida turuvchi
tashkilotlaming shtat jadvallari-Q oraqalpog‘iston Respublikasi Moliya
vazirligida, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalarida;
d) shaharlar va tumanlar budjetida turuvchi tashkilotlaming shtat
jadvallari-shaharlar, shaharlaming tumanlari va tumanlar moliya
bo‘limlarida amalga oshiriladi.
Budjet tashkilotlarining shtatlami tasdiqlash huquqi berilgan
rahbarlari tomonidan tasdiqlangan shtatlar jadvallari ro ‘yxatdan o ‘tka-
zishga qabul qilinadi.
Budjet tashkilotlarining xodimlarini lavozim maoshlari va tarif
turlari mehnat haqi to ‘lash bo'yicha tasdiqlangan yagona tarifikatsiyalash
tizimi (xalq ta ’limi tizimida esa bazaviy tarif setkasi) asosida o'm atiladi,
smeta b o ‘yicha ko‘zda tutilgan mehnatga haq to‘lash fondi doirasida
ro‘yxatdan o'tkazishga qabul qilinadi.
Xodimlami moddiy rag‘batlantirish maxsus fondi ajratilgan mehnat
haqi to ‘lash fondidan 15 foiz miqdorida ro‘yxatdan o ‘tkazishga qabul
qilinadi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tasarrufidagi
um umta’lim maktablari va maktab-intematlarda esa har yilgi budjetda
ko‘zda tutiladigan foizda tashkil qilinadigan xodimlami moddiy
rag‘batlantirish direktor fondiga ajratma sifatida ro‘yxatdan o ‘tkaziladi.
Stipendiya fondi budjet tashkilotlarining xarajatlar smetasiga qilingan
hisob-kitoblar asosida ro'yxatdan o ‘tkazishga qabul qilinadi.
Budjet tashkilotlarining shtat jadvallarini ro'yxatdan o'tkazish
ro'yxatdan o'tkazish kartochkasini berish yo‘li bilan rasmiylashtiriladi.
Ro‘yxatdan o ‘tkazish kartochkasi bank muassasalarida tegishli depozit
hisobvaraqlari bo'lgan budjet tashkilotlariga beriladi. Ro‘yxatdan
o ‘tkazish kartochkasi yuqori tashkilotning vakiliga beriladi.
Budjet tashkilotlarining smetalarida mehnat haqiga qilingan xarajatlar
smetaning eng k o ‘p qismini tashkil qiladi. Shuning uchun mehnat haqi
hisobini to ‘g ‘ri tashkil qilish katta davlat ahamiyatiga egadir. Barcha
budjet tashkilotlari mehnat haqi uchun berilgan mablag‘lami sarf qilishda
shtat tartibini saqlashga, mehnat haqi stavkalarining ko ‘tarilishiga y o ‘l
qo'yilmasligini, mehnat haqi fondidan tayinlanishi bo'yicha foydalanish
va mehnat haqini smetaning boshqa moddalari hisobidan to ‘lashga yo‘l
q o ‘yilmasligini ta’minlashga majburdirlar. Mehnat haqi fondining to‘g ‘ri
sarf qilinishi, belgilangan stavkalar va shtatlarga rioya etilishi uchun
javobgarlik budjet tashkilotlarining rahbarlari va bosh buxgalterlari
zimmasiga yuklatilgan.
Bir nechta hisob-kitob-to'lov vedomostlari yoziladigan budjet
tashkilotlarida bu vedomostlaming jamlanmalari bo‘yieha mehnat
haqiga doir memorial-order bo'Iadigan «5-memorial-order. Mehnat haqi
va stipendiyalar b o 'y id ia hisob-kitob vedomostlarining yig‘masi» (405-
shakl) tuziladi.
Ayrim hujjatlar bo‘yicha m a’lumotlar, xatolami aniqlash bilan
b o g iiq b o ig a n turli xildagi qo‘shimeha operatsiyalar va storno
yozuvlari, hujjatlami to ‘ldirishda kelib chiqqan xatolar va shunga
o ‘xshash m a’lumotlami yozishga buxgalteriya m a’lumotnomasini (433-
mex-shakl) to'ldiradi.
Budjet tashkilotlarining ishchi va xizmatchilariga mehnat haqi
belgilangan muddatlarda, budjet tashkilotlarining ko‘pchiligida oyda ikki
marotaba, ayrimlarida e s a - b ir marta beriladi. Mehnat haqini hisoblash
oyda bir marta amalga oshiriladi. Mehnat haqini va boshqa to ‘lovlami
hisoblash bo'yicha hisob-kitob vedomosti ishga kelganlami hisobga olish
tabellari, ishchi va xizmatchilami ishga qabul qilish, ishdan bo'shatish
va xizmat yuzasidan bir joydan boshqa joyga o ‘tkazish haqidagi budjet
tashkiloti b o ‘yicha chiqarilgan buyruqlar asosida tuziladi va oyning
oxirgi kunida hisobda qayd qilinadi. Tabel belgilangan shakl bo‘yicha
yuritiladi. Oyning oxirida tabel bo‘yicha ishlangan kunlaming umumiy
soni hamda m e’yoridan ortiqcha ishlangan soatlar aniqlanadi. Tabel
oyning oxirgi kuni budjet tashkilotining buxgalteriya xizmatiga mehnat
haqini hisoblash uchun beriladi. Mehnat haqini hisoblash bo ‘yicha
hisob-kitob vedomosti mehnat haqiga doir oylik hisob-kitoblar uchun
xizmat qiladi.
Mehnat haqini to‘lash vedomostlari budjet tashkilotining rahbari
va bosh buxgalteri tomonidan imzolanadi. Kassadan pul berishga
ruxsatnoma ham budjet tashkilotining rahbari va bosh buxgalteri
tomonidan imzolanadi.
T o ‘lash muddati tugagandan so‘ng kassir vedomostni kassa hisoboti
bilan birga buxgalteriyaga topshiradi. Vedomostda mehnat haqini
olmagan shaxslaming familiyalari qarshisiga «Deponentlashtirilgan»
tam g‘a(shtamp)nibosadiyoki qo‘idayozibqo‘yadi. Vedomostningoxirida
haqiqatda to‘langan mehnat haqi summasi va deponentlashtiriladigan
summa k o ‘rsatiladi.
Xodimlar mehnat haqining deponentlashtirilgan summalari haqi-
dagi m a’lumotlami kassir
Do'stlaringiz bilan baham: | 
