Bu mehnat taqsimotiga asoslangan, lekin mashina hali mavjud bo‘lmagan sharoitdagi kooperatsiyadir

... – bu mehnat taqsimotiga asoslangan, lekin mashina hali mavjud bo‘lmagan sharoitdagi kooperatsiyadir.
A) Manufaktura
B) Oddiy kooperatsiya
C) Rivojlangan kooperatsiya
D) to‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
... – inson uning yordamida tabiatga, mehnat predmetlariga ta’sir qiladigan vositalar
A) Mehnat qurollari
B) Mehnat predmetlari
C) Ishlab chiqari vositalari
D) Kapital
ANSWER: A
Aksiya, obligatsiya, vеksеl, chеk, dеpozit kabilarning oldi-sotdi qilinadigan bozori nima dеb ataladi?
A) qimmatli qog‘ozlar bozori
B) intеllеkt bozori
C) mehnat bozori
D) valyuta bozori
ANSWER: A
Aqliy mеhnat mahsuli bo‘lgan tovarlar oldi-sotdi qilinadigan bozor nima dеb ataladi?
A) intеllеktual tovarlar bozori
B) kapital bozori
C) mehnat bozori
D) valyuta bozori
ANSWER: A
Ayrim sohibkorlarga qarashli bo‘lib, yollanma mehnatga asoslangan holda foyda olishga qaratilgan mulk mulkchilikning qanday shakliga kiradi?
A) Xususiy mulk
B) Jamoa mulki
C) Shaxsiy mulk
D) Aralash mulk
ANSWER: A
Bevosita mehnat ta’sir qiladigan, ya’ni mahsulot tayyorlanadigan narsalar nima deb ataladi?
A) mehnat predmetlari
B) mahsulot
C) yer
D) capital
ANSWER: A
Bozor - bu... majmui bo‘lib, ularning munosabatlari natijasida tovarlarning sotish va sotib olish imkoniyati tug‘iladi:
A) xaridor va sotuvchilar
B) sotib oluvchilar va firmalar
C) sotuvchi va ishlab chiqaruvchilar
D) odamlar va kompaniyalar
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasi- bu …
A) ayirboshlash munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasaviy tuzilma
B) monopoliya, oligopoliya, talab, taklif
C) bozorga jalb etilgan tovar va xizmatlar
D) tadbirkorlik, biznes, foyda
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasi- bu:
A) Monopoliya, oligopoliya, talab, taklif;
B) Ayirboshlash munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasaviy tuzilma;
C) Bozorga jalb etilgan tovar va xizmatlar;
D) Hammasi to’g’ri.
ANSWER: B
Bozor infratuzilmasi- bu:
A) Monopoliya, oligopoliya, talab, taklif;
B) Ayirboshlash munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasaviy tuzilma;
C) Bozorga jalb etilgan tovar va xizmatlar;
D) Hammasi to’g’ri.
ANSWER: B
Bozor infratuzilmasi- bu:
A) Monopoliya, oligopoliya, talab, taklif;
B) Ayirboshlash munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasaviy tuzilma;
C) Bozorga jalb etilgan tovar va xizmatlar;
D) Hammasi to’g’ri.
ANSWER: B
Bozor infratuzilmasi-bu
A) bozor aloqalarini o‘rnatish va ularning bir maromda amal qilishiga xizmat ko‘rsatuvchi muassasalar tizimidir
B) ayirboshlash munosabatlariga jalb qilingan iqtisodiy faoliyat natijalari
C) tovar, pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar
D) barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasining aхborot хizmati idoralari tarkibiga nimalar kiradi?
A) ma’lumotlarni to‘plash, umumlashtirish va sotish bilan shug‘ullanuvchi muassasalar
B) aholini ishga joylashtirish firmalari va h.k.
C) transport va aloqa хizmatlari ko‘rsatuvchi korхonalar va h.k.
D) sug‘urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari va h.k.
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasining ijtimoiy sohaga хizmat ko‘rsatuvchi muassasalar tarkibiga nimalar kiradi?
A) uy-joy va kommunal хizmat idoralari, aholini ishga joylashtirish firmalari va h.k.
B) ombor хo‘jaligi, transport va aloqa хizmatlari ko‘rsatuvchi korхonalar va h.k.
C) bank, krеdit muassasalari, soliq idoralari va h.k.
D) ma’lumotlarni to‘plash va sotish bilan shug‘ullanuvchi muassasalar
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasining moliya-krеdit munosabatlariga хizmat qiluvchi muassasalar tarkibiga nimalar kiradi?
A) bank, krеdit muassasalari, sug‘urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari va h.k
B) ombor хo‘jaligi, transport va aloqa хizmatlari ko‘rsatuvchi korхonalar
C) uy-joy va kommunal хizmat idoralari
D) ma’lumotlarni to‘plash va sotish muassasalari
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasining tovar va хizmatlar muomalasiga хizmat qiluvchi muassasalar tarkibiga nimalar kiradi?
A) ombor хo‘jaligi, transport va aloqa хizmatlari ko‘rsatuvchi korхonalar, birjalar, auktsionlar, savdo uylari va h.k.
B) bank, krеdit muassasalari, sug‘urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari va h.k
C) uy-joy va kommunal хizmat idoralari, aholini ishga joylashtirish firmalari va h.k.
D) ma’lumotlarni to‘plash, umumlashtirish va sotish bilan shug‘ullanuvchi muassasalar
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyoti …
A) boshqarilib tartibga solinib turiladigan iqtisoddir
B) iqtisodiy monopolizmga asoslangan iqtisoddir
C) ma’muriy rejalashtirishga asoslangan iqtisoddir
D) erkin raqobatni inkor etuvchi iqtisoddir
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyoti sharoitida:
A) narx erkin shakllanadi
B) narx-navo davlat tomonidan o‘rnatiladi
C) narxni narx qo‘mitasi belgilaydi
D) narx markazlashgan tarzda belgilanadi
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyoti sharoitida:
A) mulk xususiylashtiriladi
B) davlat mulkiga ustivorlik beriladi
C) davlat yagona mulkdor bo‘lib qoladi
D) mulkka nisbatan monopoliya saqlanib qoladi
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyoti takror ishlab chiqarishning qaysi fazalarini o‘z ichiga oladi?
A) ishlab chiqarish taqsimlash, ayirboshlash, iste’mol
B) ayirboshlash munosabatlariga jalb qilingan iqtisodiy faoliyat natijalari
C) tovar, pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar
D) xususiy va davlat sektorlari
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyotiga o’tishning qanday modellari mavjud?
A) Osiyocha model;
B) Sobiq sotsiolistik mamlakatlar modeli;
C) Afrika va Lotin Amerikasi mamlakatlari modeli;
D) Barcha javoblar to’g’ri.
ANSWER: D
Bozor iqtisodiyotiga o’tishning qanday modellari mavjud?
A) Osiyocha model;
B) Sobiq sotsiolistik mamlakatlar modeli;
C) Afrika va Lotin Amerikasi mamlakatlari modeli;
D) Barcha javoblar to’g’ri.
ANSWER: D
Bozor iqtisodiyotiga o’tishning qanday modellari mavjud?
A) Osiyocha model;
B) Sobiq sotsiolistik mamlakatlar modeli;
C) Afrika va Lotin Amerikasi mamlakatlari modeli;
D) Barcha javoblar to’g’ri.
ANSWER: D
Bozor kon’yunkturasi deganda:
A) bozor holati, ya’ni muvozanatning mavjudligi yoki buzilganligi tushuniladi
B) bozor iqtisodiyoti uchun xizmat ko‘rsatuvchi xar xil sohalar tushuniladi
C) mazkur bozorning tarkibida amal qiluvchi bo‘g‘inlar tushuniladi
D) bozor ishtirokchilari tushuniladi
ANSWER: A
Bozor munosabatlariga o‘tish davrida respublika iqtisodiyotining negizini qanday mulk tashkil qiladi?
A) Davlat mulki;
B) Jamoa mulki;
C) Aralash mulk;
D) Xususiy mulk.
ANSWER: D
Bozor munosabatlariga o‘tish davrida respublika iqtisodiyotining negizini qanday mulk tashkil qiladi?
A) Davlat mulki;
B) Jamoa mulki;
C) Aralash mulk;
D) Xususiy mulk.
ANSWER: D
Bozor munosabatlariga o‘tish davrida respublika iqtisodiyotining negizini qanday mulk tashkil qiladi?
A) Davlat mulki;
B) Jamoa mulki;
C) Aralash mulk;
D) Xususiy mulk.
ANSWER: D
Bozor regulyatori amal qilishi uchun:
A) erkin bozor raqobatiga yo‘l berilishi zarur
B) monopoliyaga yo‘l qo‘yish kerak
C) oligopoliyaga yo‘l berish kerak
D) monopoliyaga imkon berish lozim
ANSWER: A
Bozor sub’yekti:
A) ayirboshlash munosabatlarining qatnashchilari
B) talab, taklif, narx, raqobat
C) bozorga jalb qilingan tovar va xizmatlar
D) iqtisodiy jarayonlarni uyg‘unlashtirishni ta’minlaydigan dastak
ANSWER: A
Bozor takror ishlab chiqarishning qaysi fazasini o‘z ichiga oladi?
A) ayirboshlash
B) ishlab chiqarish
C) taqsimlash
D) iste’mol
ANSWER: A
Bozorda o‘z mavqeini mustahkamlash va raqiblarini bozordan siqib chiqarish uchun firmalar tomonidan foydalaniladigan maxsus narx qanday narx deb ataladi?
A) Demping narx
B) Chegaralangan narx
C) Dotatsiyalangan narx
D) Erkin bozor narxi
ANSWER: A
Bozorni tartibga solish mexanizmi:
A) Talab, taklif, narx, raqobat;
B) Monopoliya, oligopoliya, monopsoniya;
C) Tadbirkorlik, biznes, foyda;
D) To’g’ri javob yo’q.
ANSWER: A
Bozorni tartibga solish mexanizmi:
A) Talab, taklif, narx, raqobat;
B) Monopoliya, oligopoliya, monopsoniya;
C) Tadbirkorlik, biznes, foyda;
D) To’g’ri javob yo’q.
ANSWER: A
Bozorni tartibga solish mexanizmi:
A) Talab, taklif, narx, raqobat;
B) Monopoliya, oligopoliya, monopsoniya;
C) Tadbirkorlik, biznes, foyda;
D) To’g’ri javob yo’q.
ANSWER: A
Bozorning vujudga kelishi:
A) tovar xo‘jaligi vujudga kelishi bilan paydo bo‘lgan
B) natural xo‘jalik xukmron bo‘lgan davrda vujudga kelgan
C) sanoat taraqqiy eta boshlagan kundan boshlab paydo bo‘lgan
D) bozor iqtisodiyotiga o‘tish vaqtidan boshlab vujudga kelgan
ANSWER: A
Cheklangan resurslar bilan cheksiz ehtiyojlarni to‘laroq qondirib borishga qanday erishiladi?
A) resurslardan foydalanishning turli muqobil variantlaridan eng ko‘p mahsulot ishlab chiqarishni ta’minlaydiganini tanlab olish
B) ehtiyojlarni qondirishning maqbul darajasini aniqlash
C) muqobil mahsulotlarni ishlab chiqarish
D) resurlarni samarali taqsimlash
ANSWER: A
Davlat budjeti hisobidan maxsus arzonlashtirilgan narx qanday narx deb ataladi?
A) Dotatsiyalangan narx
B) Demping narx
C) CHegaralangan narx
D) Erkin bozor narxi
ANSWER: A
Davlat monopoliyalarga qarshi siyosatini qaysi maqsadda amalga oshiradi?
A) Tadbirkorlik va erkin raqobatni himoya qilish maqsadida
B) Raqobatni yo‘qotish maqsadida
C) Monopoliyalarni bartaraf etish maqsadida
D) Bozor mexanizmlarini cheklash maqsadida
ANSWER: A
Davlat mulkini xususiylashtirish qanday tartibda o‘tkazilishi kerak?
A) maxsus dasturlar asosida davlatning qattiq nazorati ostida amalga oshirilishi kerak
B) davlat qisman ishtirok etishi kerak
C) davlat ishtirok etmoqligi kerak
D) xorijiy davlatlar kuzatuvchilari ishtirokida o‘tkazilishi kerak
ANSWER: A
Demping narx – bu:
A) bozorda o‘z mavqeini mustahkamlash va raqiblarini bozordan siqib chiqarish uchun firmalar tomonidan foydalaniladigan maxsus narx;
B) bozorda muvozanatlikni ta’minlash uchun davlat tomonidan foydalaniladigan maxsus narx;
C) bozor muvozanatini ta’minlash uchun ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar tomonidan foydalaniladigan maxsus narx;
D) bozorda talab va taklif muvozanatini ta’minlash uchun taqsimot va ayirboshlash subyektlari tomonidan foydalaniladigan maxsus narx.
ANSWER: A
Doimiy xarajatlar nima?
A) ishlab chiqarish hajmiga bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar
B) firmalarning o‘zgarmas passiv va aktivlari
C) firmalarning doimiy aktivlari
D) asosiy fondler
ANSWER: A
Doimiy xarajatlarning tarkibiy elementlarini belgilang.
A) amortizatsiya, ijara haqi, yuqori darajadagi menejerlar oyligi
B) ish haqi va xom-ashyo xarajatlari
C) amortizatsiya va ishchilarning ish haqi
D) ishlab chiqarishning hamma xarajatlar
ANSWER: A
Ehtiyojlarni qondirish maqsadida mahsulot va xizmatlarning ishlatilishi, foydalanilishi jarayoni nima deb ataladi?
A) iste’mol jarayoni
B) talab
C) ehtiyoj
D) taqsimlash
ANSWER: A
Ehtiyojlarning o‘sib borish qonuni iqtisodiy qonunlarning qanday turiga kiradi?
A) umumiy iqtisodiy qonunlar
B) xususiy qonunlar
C) maxsus qonunlar
D) tabiat qonunlari
ANSWER: A
Erkin bozor narxi deganda nima tushuniladi?
A) talab va taklif asosida vujudga keladigan bozor narxi;
B) ishlab chiqarish va iste’mol asosida vujudga keladigan bozor narxi;
C) aholi daromadlari va xarajatlari asosida vujudga keladigan bozor narxi;
D) resurslarni taqsimlash va ayirboshlash asosida vujudga keladigan bozor narxi.
ANSWER: A
Fikrning umumiy faktlardan xususiy faktlarga tomon harakati usuli – bu:
A) deduktsiya usuli
B) abstraktlashtirish
C) konkretlashtirish
D) analiz
ANSWER: A
Fikrning xususiy faktlardan umumiy faktlarga qarab harakati usuli – bu:
A) induktsiya usuli
B) deduktsiya
C) mantiqiylik
D) sintez
ANSWER: A
Har xil tovarlar bilan savdo-sotiq qiladigan birja qanday nomlanadi ?
A) Ixtisoslashgan birja;
B) Fond birja;
C) Universal birja;
D) Valyuta birja.
ANSWER: C
Hozirgi zamon bozor xo‘jaligi iqtisodiyotning qanday sektoriga asoslanadi?
A) xususiy va davlat sektorlariga
B) davlat sektoriga
C) xususiy sektorga
D) jamoa sektoriga
ANSWER: A
Huquqiy maslahatlar berish, o‘qitish, malaka oshirish ishlab chiqarishning qaysi sohasiga kiradi?
A) nomoddiy xizmatlar ko‘rsatish sohasiga
B) nomoddiy ishlab chiqarishga
C) moddiy ishlab chiqarishga
D) moddiy xizmatlar ko‘rsatishga
ANSWER: A
Insonning shaxsiy manfaati, qiziqishlari va turmush tarziga moslab qondirilishi mumkin bo‘lgan ehtiyojlar qanday ehtiyojlar deyiladi.
A) Yakka tarzda qondiriluvchi
B) Birgalikda qondiriluvchi ehtiyojlar
C) Guruhiy ehtiyoj
D) Birlamchi ehtiyoj
ANSWER: A
Iqtisodiy hodisa va jarayonlar o‘rtasidagi doimiy, takrorlanib turadigan, barqaror sabab-oqibat aloqalarini ifodalovchi tushuncha – bu:
A) iqtisodiy kategoriya
B) tabiat qonunlari
C) iqtisodiy qonunlar
D) yuridik qonunlari
ANSWER: A
Ishchilar va tadbirkorlar o‘rtasidagi ishchi kuchini oldi-sotdi bitimini tuzishda vositachilikni amalga oshiruvchi va ishsizlarni ro‘yхatga oluvchi muassasa birjaning qanday turiga kiradi?
A) mеhnat birjasi
B) fond birjasi
C) valyuta birjasi
D) tovar birjasi
ANSWER: A
Ishlab chiqarish hajmining o‘zgarishiga ta’sir qiladigan xarajatlar qanday xarajatlar deyiladi?
A) o‘zgaruvchi xarajatlar
B) doimiy xarajatlar
C) ichki xarajatlar
D) tashqi xarajatlar
ANSWER: A
Ishlab chiqarish jarayoni yakunlangan, shaxsiy va unumli iste’mol qilishga tayyor bo‘lgan mahsulotlar …
A) pirovard mahsulot
B) hufyona mahsulot
C) real mahsulot
D) oraliq mahsulot
ANSWER: A
Ishlab chiqarish omillari nima?
A) yer, kapital, ishchi kuchi, tadbirkorlik qobiliyati
B) yer, kapital, ishchi kuchi, iste’molchi
C) yer, kapital, ishchi kuchi
D) yer, kapital, ishchi kuchi, Tovar
ANSWER: A
Ishlab chiqarish vositalari bozori- bu ...
A) mehnat qurollari hamda xom-ashyo, yoqilg‘i va materiallarning oldi-sotdi bozori
B) daromad keltiruvchi aktsiya, obligatsiya, veksel, chek kabilar oldi-sotdi bozori
C) ishchi kuchini oldi-sotdi qilish bozori
D) aqliy mehnat mahsuli bo‘lmish tovarlar va xizmatlar oldi-sotdi bozori
ANSWER: A
Ishlab chiqarishning har bir darajasida doimiy va o‘zgaruvchi xarajatlar yig‘indisi qanday xarajatlarni tashkil qiladi?
A) umumiy xarajatlarni
B) xususiy xarajatlarni
C) obyektiv xarajatlarni
D) subyektiv xarajatlarni
ANSWER: A
Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi qanday aniqlanadi?
A) ishlab chiqarish natijalari umumiy sarf-xarajatlar bilan taqqoslanadi
B) ishlab chiqarish natijalari kapital sarflari bilan taqqoslanadi
C) ishlab chiqarish natijalari jonli mehnat sarflari bilan taqqoslanadi
D) ishlab chiqarish natijalari aylanma mablag‘lar bilan taqqoslanadi
ANSWER: A
Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari nima?
A) Ishlab chiqarish binolari va inshootlari;
B) Ishlab chiqarishning shaxsiy va ashyoviy omillarining yig‘indisi va o‘zaro ta'siri;
C) Ishchi kuchi, xom ashyo va yordamchi materiallar;
D) Mehnat vositalari;
ANSWER: C
Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari nima?
A) Ishlab chiqarish binolari va inshootlari;
B) Ishlab chiqarishning shaxsiy va ashyoviy omillarining yig‘indisi va o‘zaro ta'siri;
C) Ishchi kuchi, xom ashyo va yordamchi materiallar;
D) Mehnat vositalari;
ANSWER: C
Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari nima?
A) Ishlab chiqarish binolari va inshootlari;
B) Ishlab chiqarishning shaxsiy va ashyoviy omillarining yig‘indisi va o‘zaro ta'siri;
C) Ishchi kuchi, xom ashyo va yordamchi materiallar;
D) Mehnat vositalari;
ANSWER: C
Joriy narxlar – bu:
A) amaldagi narxlar bo‘lib, ular yordamida yil davomidagi ishlab chiqarish natijalari hisoblanadi;
B) oldingi davrlardagi narxlar bo‘lib, ular yordamida yil davomidagi resurslarni taqsimlash natijalari hisoblanadi;
C) kelajakdagi narxlar bo‘lib, ular yordamida yil davomidagi tovar va xizmatlarni ayirboshlash natijalari hisoblanadi;
D) oldingi va kelajakdagi narxlar bo‘lib, ular yordamida yil davomidagi aholi iste’moli natijalari hisoblanadi.
ANSWER: A
Kapital xarajatlarining mahsulot ishlab chiqarish hajmiga nisbati – bu …
A) kapital sig‘imi
B) mehnat unumdorligi
C) kapital samaradorlik
D) mehnat sig‘imi
ANSWER: A
Kishilarning bilim va dam olish, madaniy saviyasini oshirish kabi ehtiyojlari qanday ehtiyoj turiga kiradi?
A) ma’naviy ehtiyojlar
B) birlamchi ehtiyoj
C) moddiy ehtiyojlar
D) ikkilamchi ehtiyoj
ANSWER: A
Kishilik jamiyati rivojlanishining barcha bosqichlarida amal qiladigan qonunlar qanday iqtisodiy qonunlar deb ataladi?
A) umumiy iqtisodiy qonunlar
B) davriy qonunlar
C) maxsus qonunlar
D) yuridik qonunlar
ANSWER: A
Korxona ishlab chiqarish xarajatlarini quyidagi turlarga bo‘lish mumkin:
A) bevosita ishlab chiqarish xarajatlari va muomala xarajatlari
B) bilvosita ishlab chiqarish xarajatlari va to‘g‘ri soliqlar
C) umumiy ishlab chiqarish xarajatlari va egri soliqlar
D) xususiy ishlab chiqarish xarajatlari va qo‘shimcha qiymat solig‘i
ANSWER: A
Korxona tomonidan zarur resurs va xizmatlarni tashqaridan to‘lov asosida jalb etishi uchun sarf qilingan xarajatlar qanday xarajatlar deyiladi?
A) tashqi xarajatlar
B) ichki xarajatlar
C) doimiy xarajatlar
D) o‘zgaruvchan xarajatlar
ANSWER: A
Korxonalarda tovar va xizmatlarni sotishdan olingan mablag‘lar qanday nomlanadi?
A) pul daromadlari
B) foyda
C) unumdorlik
D) samaradorlik
ANSWER: A
Mahsulot bozorida quyidagilarni qay biri belgilab beriladi?
A) Boshqaruvchining maoshi;
B) Butilka fabrikasidagi foydalanilgan asbob-uskunalarning narxi;
C) 80 gektar yer maydoning narxi;
D) Sport krassovkasining narxi.
ANSWER: C
Mahsulot bozorida quyidagilarni qay biri belgilab beriladi?
A) Boshqaruvchining maoshi;
B) Butilka fabrikasidagi foydalanilgan asbob-uskunalarning narxi;
C) 80 gektar yer maydoning narxi;
D) Sport krassovkasining narxi.
ANSWER: C
Mahsulotlarni o‘z iste’moli uchun emas, balki bozorda sotish, ayirboshlash uchun va boshqalarning ehtiyojini qondirish maqsadida ishlab chiqarish qanday ishlab chiqarish deb yuritiladi?
A) Tovar ishlab chiqarish
B) Natural ishlab chiqarish
C) Iste’mol buyularini ishlab chiqarish
D) Ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqarish
ANSWER: A
Mamlakat chegarasining daxlsizligi, uning mudofaa qobiliyatining mustahkamligiga bo‘lgan ehtiyoj qanday ehtiyoj turiga kiradi?
A) umumjamiyat ehtiyojlari
B) hududiy ehtiyoj
C) guruhiy ehtiyoj
D) yakka ehtiyoj
ANSWER: A
Mashina, asbob-uskuna, хomashyo, yoqilg‘i va matеriallar oldi-sotdi qilinadigan bozor nima dеb ataladi?
A) ishlab chiqarish vositalari (rеsurslar) bozori
B) intеllеktual tovarlar bozori
C) mehnat bozori
D) valyuta bozori
ANSWER: A
Mehnat unumdorligi qanday aniqlanadi?
A) mahsulot miqdorini uni ishlab chiqarishga ketgan ish vaqtiga nisbati bilan
B) mahsulot miqdorini qilingan sarf-xarajatlarga nisbati bilan
C) mahsulot miqdorini asosiy kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
D) mahsulot miqdorini aylanma kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
ANSWER: A
Mehnat unumdorligi qanday aniqlanadi?
A) mahsulot miqdorini uni ishlab chiqarishga ketgan ish vaqtiga nisbati bilan
B) mahsulot miqdorini qilingan sarf-xarajatlarga nisbati bilan
C) mahsulot miqdorini asosiy kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
D) mahsulot miqdorini aylanma kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
ANSWER: A
Milliy bozor narxi – bu:
A) bir mamlakat doirasida amal qiluvchi va ularning xususiyatini aks ettiruvchi narx;
B) bir mamlakat mintaqalari doirasida amal qiluvchi va ularning xususiyatini aks ettiruvchi narx;
C) bir qit’a doirasida amal qiluvchi va ularning xususiyatini aks ettiruvchi narx;
D) bir nechta mamlakatlar doirasida amal qiluvchi va ularning xususiyatini aks ettiruvchi narx.
ANSWER: A
Milliy valyutalar kurslari bo‘yicha ularning erkin oldi-sotdisi amalga oshiriladigan birja – bu:
A) valyuta birjasi
B) fond birjasi
C) mеhnat birjasi
D) tovar birjasi
ANSWER: A
Mol-mulkni sotish, meros qoldirish, hadya qilish, ijaraga berish kabi holatlarni erkin tanlash mulkchilik munosabatlarining qaysi jihatini tashkil etadi?
A) tasarruf etish
B) foydalanish
C) o‘zlashtirish
D) egalik qilish
ANSWER: A
Mol-mulkning iqtisodiy faoliyatda ishlatilishi yoki ijtimoiy hayotda qo‘llanilishi, ya’ni uning nafli jihatlarining bevosita iste’mol qilinishi mulkchilik munosabatlarining qaysi jihatiga kiradi?
A) foydalanish
B) egalik qilish
C) o‘zlashtirish
D) tasarruf etish
ANSWER: A
Monopoliya – bu ....
A) raqobat turi.
B) korxonaning shakllanishi;
C) bozor regulyatori;
D) ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi;
ANSWER: A
Monopoliya nima?
A) bozorda bitta ishlab chiqaruvchi ko‘pchilik xaridorlarga xizmat ko‘rsatadi;
B) bozorda ishlab chiqaruvchilar soni juda ko‘p bo‘lib, xaridorlarga xizmat qiladilar;
C) bu bozorda iste’molchilarning hukmronligi;
D) hamma javoblar to‘g‘ri.
ANSWER: A
Monopsoniya- bu…
A) tanho iste’molchining hukmronligi
B) bozorda u qadar ko‘p bo‘lmagan iste’molchilarning hukmronligi
C) tarmoqda u qadar ko‘p bo‘lmagan korxonalarning hukmronlik qilishi
D) tanho ishlab chiqaruvchining hukmronligi
ANSWER: A
Muayyan maqsad yo‘lida turli ko‘rinishdagi jamoalarga birlashgan kishilar tomonidan birgalikda o‘zlashtiriluvchi vosita va ne’matlar qanday mulk shakliga kiradi?
A) Jamoa mulki
B) Davlat mulki
C) Xususiy mulk
D) aralash mulk
ANSWER: A
Mulkchilik sub'ektini ko‘rsating:
A) Yer, suv, kon, asbob-uskuna, bino va hokazo;
B) Mulkni o‘zlashtirishda qatnashuvchilar;
C) Faqatgina davlat mahkamalari;
D) Jamoa a'zolari.
ANSWER: B
Mulkchilik sub'ektini ko‘rsating:
A) Yer, suv, kon, asbob-uskuna, bino va hokazo;
B) Mulkni o‘zlashtirishda qatnashuvchilar;
C) Faqatgina davlat mahkamalari;
D) Jamoa a'zolari.
ANSWER: B
Mulkchilik sub'ektini ko‘rsating:
A) Yer, suv, kon, asbob-uskuna, bino va hokazo;
B) Mulkni o‘zlashtirishda qatnashuvchilar;
C) Faqatgina davlat mahkamalari;
D) Jamoa a'zolari.
ANSWER: B
Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, bu...
A) Davlat mulkini nodavlat mulk va xo‘jalik yuritish shakllariga aylantirish;
B) Davlat mulkini fuqarolarga sotish;
C) Davlat mulkini imtiyozli bo‘lib berish;
D) Davlat mulkini xususiy mulkka aylantirish.
ANSWER: A
Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, bu...
A) Davlat mulkini nodavlat mulk va xo‘jalik yuritish shakllariga aylantirish;
B) Davlat mulkini fuqarolarga sotish;
C) Davlat mulkini imtiyozli bo‘lib berish;
D) Davlat mulkini xususiy mulkka aylantirish.
ANSWER: A
Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, bu...
A) Davlat mulkini nodavlat mulk va xo‘jalik yuritish shakllariga aylantirish;
B) Davlat mulkini fuqarolarga sotish;
C) Davlat mulkini imtiyozli bo‘lib berish;
D) Davlat mulkini xususiy mulkka aylantirish.
ANSWER: A
Muomala xarajatlari quyidagi ikki guruhga bo‘linadi:
A) qo‘shimcha muomala xarajatlari va sof muomala xarajatlari
B) umumiy muomala xarajatlari va umumiy soliqlar
C) xususiy muomala xarajatlari va to‘g‘ri soliqlar
D) yalpi muomala xarajatlari va egri soliqla
ANSWER: A
Muomala xarajatlari tushunchasi – ...
A) tovarlarni sotish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchiga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
B) tovarlarni ishlab chiqarish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni iste’molchilardan ishlab chiqaruvchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
C) tovarlarni taqsimlash jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni iste’molchilardan iste’molchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
D) tovarlarni iste’mol qilish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni xaridolardan ishlab chiqaruvchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
ANSWER: A
Musiqa asarlari, badiiy va ilmiy asarlarni yaratish, ixtiro va kashfiyotlar qilish ishlab chiqarishning qaysi sohasiga kiradi?
A) nomoddiy ne’matlarni ishlab chiqarish
B) nomoddiy xizmatlar ko‘rsatish
C) moddiy ne’matlarni ishlab chiqarish
D) moddiy xizmatlar ko‘rsatish
ANSWER: A
Narx – bu:
A) tovar va xizmatlar ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasi;
B) tovar va xizmatlar raqobatbardoshligi va foydaliligining puldagi ifodasi;
C) tovar va xizmatlarning sifati va ularga sarflangan mehnatning puldagi ifodasi;
D) tovar va xizmatlar miqdorining puldagi ifodasi.
ANSWER: A
Narx – bu…
A) real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlarning ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasidir
B) real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlar ijtimoiy qiymatining puldagi ifodasidir
C) real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlarning ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasidir
D) tovar va xizmatlar miqdorining puldagi ifodasi
ANSWER: A
Narx diapazoni – bu:
A) narxlar oralig‘ining puldagi ifodasi;
B) narxlar o‘zgarishining qiymatdagi ifodasi;
C) narxlar o‘sishining iste’mol qiymatdagi ifodasi;
D) narxlar kamayishining naflilikdagi ifodasi.
ANSWER: A
Narx nisbati nima?
A) narx pariteti.
B) narx diapazoni;
C) narx o‘sishi;
D) narx o‘zgarishi;
ANSWER: A
Narxning qaysi vazifasi talab va taklif mos kelishi orqali amalga oshadi?
A) muvozanatlikni ta’minlash
B) tartibga solish va raqobat vositasi
C) qiymatni yoki iqtisodiy xarajatlarni hisobga olish
D) ijtimoiy himoyalash
ANSWER: A
Narxning vazifalari orqali qanday maqsadlarga erishiladi?
A) milliy daromadning iqtisodiyot turli tarmoq va sohalari, xo‘jalik yurituvchi subyektlari bo‘yicha taqsimlanishiga;
B) xalqaro mehnat taqsimotining shakllanishiga, milliy iqtisodiyotning siklli rivojlanishiga;
C) milliy iqtisodiyot tarkibining o‘zgarishiga, aholi sonining o‘sishiga;
D) milliy iqtisodiyotning siklli rivojlanishiga, milliy iqtisodiyot tarkibining o‘zgarishiga.
ANSWER: A
Narxsiz raqobat usuli qanday yo‘llar bilan olib boriladi?
A) barcha javoblar to‘g‘ri
B) tovarlarni kreditga sotish;
C) kafolatlangan muddatda va undan keyingi davrda turli xizmatlar ko‘rsatish;
D) tovar sifatini tabaqalashtirish orqali iste’mol xossalarini oshirish;
ANSWER: A
Nomukammal raqobat turi:
A) noto‘g‘ri javob yo‘q
B) monopolistik raqobat
C) oligopolistik raqobat
D) ma’lum darajada cheklangan raqobat
ANSWER: A
Nufuzli narx – bu:
A) sotish hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foyda olishga erishish uchun firmalar tomonidan foydalaniladigan narx
B) ishlab chiqarish hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori daromad olishga erishish uchun davlat tomonidan foydalaniladigan narx
C) resurslar taqsimoti hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foiz olishga erishish uchun banklar tomonidan foydalaniladigan narx
D) iste’mol hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foyda olishga erishish uchun xorijiy iste’molchilar tomonidan foydalaniladigan narx
ANSWER: A
Nufuzli narx – bu:
A) sotish hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foyda olishga erishish uchun firmalar tomonidan foydalaniladigan narx.
B) ishlab chiqarish hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori daromad olishga erishish uchun davlat tomonidan foydalaniladigan narx;
C) resurslar taqsimoti hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foiz olishga erishish uchun banklar tomonidan foydalaniladigan narx;
D) iste’mol hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foyda olishga erishish uchun xorijiy iste’molchilar tomonidan foydalaniladigan narx;
ANSWER: A
O‘rganilgan qismlardan olingan xulosa va natijalarni bir butun yaxlit jarayon deb qarab umumiy xulosa chiqarish usuli – bu:
A) sintez usuli
B) analiz
C) umumlashtirish
D) statistic
ANSWER: A
O‘rmondagi daraxtlar, mevalar, daryodagi baliqlar, dengiz bo‘yidagi cho‘milish joylari....
A) Shaxsiy mulk;
B) Umumxalq mulki;
C) Xususiy mulk;
D) Oila mulki;
ANSWER: B
O‘rmondagi daraxtlar, mevalar, daryodagi baliqlar, dengiz bo‘yidagi cho‘milish joylari....
A) Shaxsiy mulk;
B) Umumxalq mulki;
C) Xususiy mulk;
D) Oila mulki;
ANSWER: B
O‘rmondagi daraxtlar, mevalar, daryodagi baliqlar, dengiz bo‘yidagi cho‘milish joylari....
A) Shaxsiy mulk;
B) Umumxalq mulki;
C) Xususiy mulk;
D) Oila mulki;
ANSWER: B
O‘rtacha foyda:
A) bir birlik mahsulotdan olinadigan foyda
B) bir ishchining daromadi
C) foydaning umumiy ishlab chiqarish xarajatlariga nisbati
D) chegaralangan mahsulotning sotuvidan olinadigan daromad
ANSWER: A
O‘rtacha xarajatlar nima?
A) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish xarajatlari
B) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan doimiy xarajatlar
C) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan o‘zgaruvchan xarajatlar
D) doimiy va o‘zgaruvchan xarajatlar yig‘indisi
ANSWER: A
O‘zbekistonda monopolizm qanday tartibga solinadi?
A) monopoliyalarga qarshi qonun bilan
B) hech qanday tartibga solinmaydi
C) kichik biznesni rivojlantirish orqali
D) iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish orqali
ANSWER: A
O‘zgaruvchan xarajatlar nima?
A) ishlab
B) hamisha o‘zgaradigan xarajatlar
C) doimiy kapitalning aylanma fondlarga nisbati
D) o‘zgaruvchan kapital va amortizatsiya
ANSWER: A
O‘zgaruvchan xarajatlarning tarkibiy elementini belgilang.
A) ishchilarning ish haqi va xom-ashyo xarajatlari
B) ijara va sug‘urta xarajatlari
C) amortizatsiya va ish haqi
D) faqat ish haqi
ANSWER: A
Odatda ishchi kuchi resurslari tarkibiga kimlar kiritiladi.
A) 16 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan erkaklar, 16 yoshdan 55 yoshgacha bo‘lgan ayollar
B) 18 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan erkaklar, 18 yoshdan 55 yoshgacha bo‘lgan ayollar
C) 16 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan erkaklar, 16 yoshdan 50 yoshgacha bo‘lgan ayollar
D) Ishga yaroqli barcha shaxslar
ANSWER: A
Oligopolistik bozorda:
A) sanoqli, ozchilik firmalar va kompaniyalar bozorda hukmronlik qiladi
B) sotuvchi sifatida bir firma bozorda tanho hukmronlik qiladi
C) raqobat umuman bo‘lmaydi
D) sotuvchi va xaridorlardan hech biri bozorda hukmron mavqega ega bo‘lmaydi
ANSWER: A
Pirovard mahsulot tushunchasi:
A) iste’mol uchun tayyor bo‘lgan, sotilgan yoki sotiladigan tovar va xizmatlarning bozor narxidagi hajmi
B) qayta ishlanadigan mahsulot
C) sotish maqsadida xarid qilinadigan tovarlar
D) ishlov beriladigan mahsulot
ANSWER: A
Qimmatli qog‘ozlar oldi-sotdisi bo‘yicha rasmiy jihatdan tashkil etilgan va muntazam amal qiluvchi bozor shakli birjaning qanday turiga kiradi?
A) fond birjasi
B) valyuta birjasi
C) mеhnat birjasi
D) tovar birjasi
ANSWER: A
Qiyosiy narxlarda:
A) ma’lum yil asos qilib olinib, ishlab chiqarishning natijalari shu narxda hisoblanadi va boshqa yillar bilan taqqoslanadi;
B) o‘tgan yil asos qilib olinib, resurslar taqsimoti natijalari shu narxlarda hisoblanadi va oldingi yillar bilan taqqoslanadi;
C) bazis yil asos qilib olinib, tovarlarni ayirboshlash natijalari shu narxlarda hisoblanadi va oldingi yillar bilan taqqoslanadi;
D) kelgusi yil asos qilib olinib, aholi iste’moli natijalari shu narxlarda hisoblanadi va kelajakdagi yillar bilan taqqoslanadi.
ANSWER: A
Quyidagi iqtisodiy tushunchalar narxda o‘z ifodasini topadi:
A) tovarlar qiymati va ularning nafliligi;
B) tovarlar iste’mol qiymati va ularning sifati;
C) tovarlar sifati va ularning raqobatbardoshligi;
D) tovarlar raqobatbardoshligi va ularga talab darajasi.
ANSWER: A
Quyidagi javoblardan qaysi birida narx tizimiga to‘g‘ri ta’rif berilgan?
A) iqtisodiyotda amal qilib turgan barcha narx turlari narx tizimini tashkil qiladi.
B) iqtisodiyotda amal qilib turgan barcha qiymat va iste’mol qiymati turlari narx tizimini tashkil qiladi;
C) iqtisodiyotda amal qilib turgan barcha daromadlar va xarajatlar turlari narx tizimini tashkil qiladi;
D) iqtisodiyotda amal qilib turgan barcha ishlab chiqarish va iste’mol turlari narx tizimini tashkil qiladi;
ANSWER: A
Quyidagi omillarning qaysi biri tovar narxini belgilovchi asos bo‘lib xizmat qiladi?
A) tovar qiymati va nafliligi
B) tovar sifati va qiymati
C) tovar qiymati va raqobatbardoshligi
D) ishlab chiqarish samaradorligi va tovar qiymati
ANSWER: A
Quyidagi omillarning qaysi biri tovar narxini belgilovchi asos bo‘lib xizmat qiladi?
A) tovar qiymati va nafliligi;
B) tovar sifati va qiymati;
C) tovar qiymati va raqobatbardoshligi;
D) ishlab chiqarish samaradorligi va tovar qiymati.
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri aqliy mehnat mahsuli bo‘lgan intellektual tovarlar bozorining ayriboshlash ob’yekti hisoblanmaydi?
A) ishlab chiqarish vositalari
B) ilmiy axborotlar va ilmiy g‘oyalar
C) san’at va badiiy asarlari
D) ilmiy-texnikaviy ishlanmalar
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri bozor iqtisodiyotining salbiy jihatlariga kirmaydi?
A) iqtisodiy faoliyat va tanlov erkinligi
B) rivojlanishning beqarorligi hamda ijtimoiy ishlab chiqarishning pasayish holatlarining mavjudligi
C) resurslarning qayta tiklanmaydigan turlarini saqlash imkoniyatining yo‘qligi
D) atrof-muhitni ishlab chiqarish va boshqa faoliyat turlari ta’siridan muhofaza qilish mexanizmining mavjud emasligi
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri bozor iqtisodiyotining umumiy va muhim belgilari tarkibiga kirmaydi?
A) narx-navoni davlat narx organlari tomonidan qat’iy belgilanishi
B) turli shakllardagi mulkchilikning mavjud bo‘lishi va unda xususiy mulkchilikning ustun turishi
C) tadbirkorlik va tanlov erkinligi
D) raqobat kurashining mavjudligi
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri bozor ob’yektiga kirmaydi?
A) ayirboshlash munosabatlari qatnashchisi
B) ayirboshlash munosabatlariga jalb qilingan iqtisodiy faoliyat natijalari
C) iqtisodiy resurslar
D) tovar, pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri bozor sub’yektiga kiradi?
A) ayirboshlash munosabatlari qatnashchisi
B) tovar, pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar
C) ayirboshlash munosabatlariga jalb qilingan iqtisodiy faoliyat natijalari
D) iqtisodiy resurslar
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy resurslar tarkibini to‘liq aks ettiradi?
A) kapital, yer, ishchi kuchi va tadbirkorlik layoqati
B) mehnat vositalari va ishchi kuchi
C) tabiiy va inson resurslari
D) ishlab chiqarishning moddiy omillari
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri moliya bozori tarkibiy qismi hisoblanadi?
A) barcha javoblar to‘g‘ri
B) ssuda kapitali bozori
C) qimmatli qog‘ozlar bozori
D) qarz majburiyatlari bozori va kapital bozori
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri moliya bozori tarkibiy qismiga kirmaydi?
A) ilmiy axborotlar va ilmiy g‘oyalar
B) qarz majburiyatlari bozori
C) kapital bozori
D) ssuda kapitali bozori qimmatli qog‘ozlar bozori
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri narxning vazifasi bo‘lib hisoblanadi?
A) ijtimoiy himoya vazifasi
B) pul-kredit vositasi vazifasi
C) bevosita nazorat qilish vazifasi
D) xalqaro raqobatbardoshlik
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri qisqa davrdagi doimiy xarajat hisoblanadi?
A) amortizatsiya ajratmasi
B) material xarajatlari
C) yonilg‘i xarajatlari
D) xom-ashyo xarajatlari
ANSWER: A
Quyidagilarning qaysi biri sof raqobatga xos xususiyat hisoblanadi?
A) barcha javoblar to‘g‘ri
B) iste’molchilar ko‘p;
C) ishlab chiqariladigan mahsulot bir xil;
D) ishlab chiqaruvchilar ko‘p;
ANSWER: A
Raqobat –bu…
A) bozor subyektlari iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvidan iborat bo‘lib, ular o‘rtasidagi yuqori foyda va ko‘proq naflilikka ega bo‘lish uchun kurash
B) bozor subektlarining monopollashuvi
C) bozor subyektlari iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvi
D) subyektlar iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvi 
ANSWER: A
Raqobat usullari:
A) narx orqali va narxsiz;
B) ishlab chiqarish va g‘ayri ishlab chiqarish;
C) moddiy va nomoddiy;
D) to‘g‘ri javob yo‘q.
ANSWER: A
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) sof monopoliyada
B) monopolistik raqobatda
C) sof raqobatda
D) oligopoliyada
ANSWER: A
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) sof monopoliyada;
B) monopolistik raqobatda;
C) sof raqobatda;
D) oligopoliyada
ANSWER: A
Raqobatning qaysi shaklida yangi korxonalarning tarmoqqa kirishiga to‘siqlar ta’qiqlash bilan barobar bo‘ladi?
A) sof monopoliyada;
B) monopolistik raqobatda;
C) sof raqobatda;
D) oligopoliyada
ANSWER: A
Respublikamizda ko‘p ukladli iqtisodiyotni vujudga keltirishda ustuvorlik nimalarga beriladi?
A) xususiy mulkka, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikka
B) yirik biznesga
C) investitsiyani kamaytirib, iste’molni ko‘paytirishga
D) soliq tizimiga
ANSWER: A
Resurs bozori shunday joy bo’lib, u yerda:
A) Uy xo’jaliklari tovarlarni sotadi, ishlab chiqaruvchilar sotib oladi;
B) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi, uy xo’jaliklari mahsulotlarni sotadi;
C) Uy xo’jaliklari resurslarni sotadi va ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotib oladi;
D) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi va uy xo’jaliklari resurslarni sotib oladi.
ANSWER: D
Resurs bozori shunday joy bo’lib, u yerda:
A) Uy xo’jaliklari tovarlarni sotadi, ishlab chiqaruvchilar sotib oladi;
B) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi, uy xo’jaliklari mahsulotlarni sotadi;
C) Uy xo’jaliklari resurslarni sotadi va ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotib oladi;
D) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi va uy xo’jaliklari resurslarni sotib oladi.
ANSWER: D
Resurs bozori shunday joy bo’lib, u yerda:
A) Uy xo’jaliklari tovarlarni sotadi, ishlab chiqaruvchilar sotib oladi;
B) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi, uy xo’jaliklari mahsulotlarni sotadi;
C) Uy xo’jaliklari resurslarni sotadi va ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotib oladi;
D) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi va uy xo’jaliklari resurslarni sotib oladi.
ANSWER: D
Shartnoma narx – bu:
A) sotuvchi va xaridorning roziligi bilan belgilanadigan, ular tomonidan tuzilgan shartnomada qayd qilingan narx;
B) ishlab chiqaruvchilar va xizmat ko‘rsatuvchilarning roziligi bilan belgilanadigan, ular tomonidan tuzilgan bitimda qayd qilingan narx;
C) taqsimot va ayirboshlash subyektlarining roziligi bilan belgilanadigan, ular tomonidan tuzilgan kelishuvda qayd qilingan narx;
D) ishlab chiqarish va iste’mol subyektlarining roziligi bilan belgilanadigan, ular tomonidan tuzilgan ahdnomada qayd qilingan narx.
ANSWER: A
Tahlil paytida ikkinchi darajali narsalarni fikrdan chetlashtirib, o‘rganilayotgan jarayonning asl mohiyatiga e’tiborni qaratish usuli – bu:
A) ilmiy abstraktsiya usuli
B) induktsiya
C) mantiqiylik
D) deduktsiya
ANSWER: A
Talab va taklif qonuni iqtisodiy qonunlarning qanday turiga kiradi?
A) xususiy yoki davriy iqtisodiy qonunlar
B) umumiy iqtisodiy qonunlar
C) maxsus iqtisodiy qonunlar
D) tabiat qonunlari
ANSWER: A
Tovar ishlab chiqaruvchilar o‘rtasidagi raqobatdan qanday maqsad ko‘zda tutiladi?
A) barcha javoblar to‘g‘ri
B) tovarlarni foyda keltiradigan yuqori narxlarda sotish;
C) bozorda o‘z mavqeini mustahkamlash va iste’molchilarni og‘dirib olish;
D) iqtisodiy resurslarni arzon narxlarda sotib olish;
ANSWER: A
Tovar narxining ijtimoiy qiymatidan chetga chiqish shart-sharoitlarida, agar talab taklifga teng bo‘lsa, narx va qiymat miqdori qanday o‘zgaradi?
A) narx = qiymat
B) narx > qiymat
C) narx < qiymat
D) to‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
Tovar qanday xususiyatlarga ega?
A) iste’mol va almashuv qiymati
B) almashuv qiymat
C) iste’mol qiymati
D) To‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
Tovar qiymati qanday mehnat sarflarini ifodalaydi?
A) ijtimoiy-zaruriy
B) zaruriy
C) qo‘shimcha
D) individual
ANSWER: A
Tovarlarni o‘rash, qadoqlash, saralash, transportga ortish, tashish va saqlash xarajatlari qanday xarajatlar deb ataladi?
A) Qo‘shimcha muomala xarajatlari
B) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
C) Tashqi xarajatlar
D) Sof muomala xarajatlari
ANSWER: A
Tovarni sotish bilan bog‘liq bo‘lib, sotuvchilarning maoshi, marketing (iste’molchilar talabini o‘rganish), reklama va shu kabi xarajatlar qanday xarajatlar deb ataladi?
A) Sof muomala xarajatlari
B) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
C) Tashqi xarajatlar
D) Qo‘shimcha muomala xarajatlari
ANSWER: A
Ulgurji narx – bu:
A) ishlab chiqaruvchilar tomonidan katta miqdordagi tovarlar bir yo‘la ko‘tarasiga sotilganda qo‘llaniladigan narx;
B) iqtisodiy resurslar taqsimoti subyektlari tomonidan katta miqdordagi tovarlarning ma’lum qismlari sotilganda qo‘llaniladigan narx;
C) tovar va xizmatlarni ayirboshlash jarayoni subyektlari tomonidan kam miqdordagi tovarlar qisman sotilganda qo‘llaniladigan narx;
D) yaratilgan tovar va xizmatlarning iste’molchilari tomonidan katta miqdordagi tovarlarning bir qismini sotib olinganda qo‘llaniladigan narx.
ANSWER: A
Unumli iste’mol qanday jarayonni anglatadi?
A) ishlab chiqarish vositalari va ishchi kuchidan ishlab chiqarish maqsadida foydalanish
B) kishilarning iste’mol buyumlaridan va xizmatlardan shaxsiy ehtiyojlarni qondirish maqsadida foydalanishi
C) alohida shaxsning o‘z ixtiyorida bo‘lgan ne’matlarni iste’mol qilishi
D) iste’mol va jamg‘arma hajmi o‘rtasidagi bog‘liqlik
ANSWER: A
Unumli iste’mol qanday sohada vujudga keladi?
A) ishlab chiqarish sohasida
B) ishlab chiqarish sohasidan tashqarida
C) xizmat ko‘rsatish sohasida
D) to‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
Urf-odatlar, udumlarga, an’analarga asoslangan iqtisodiy jarayonlar orqali amal qiladigan iqtisodiy tizimni aniqlang?
A) An’anaviy iqtisodiyot
B) Hozirgi zamon bozor iqtisodiyoti
C) Ma’muriy-buyruqbozlik iqtisodiyoti
D) Erkin raqobatga asoslangan bozor iqtisodiyoti
ANSWER: A
Хududiy jihatdan olib qaralganda O‘zbеkiston bozori, Rossiya bozori, Ukraina bozori va boshqalar qanday bozor turiga kiradi?
A) milliy bozorlar turiga
B) mahalliy bozorlarga
C) hududiy bozorlarga
D) jahon bozoriga
ANSWER: A
Хududiy jihatdan olib qaralganda Osiyo bozori va G‘arbiy Yеvropa bozori qanday bozor turiga kiradi?
A) hududiy bozorlar turiga
B) milliy bozorlarga
C) mahalliy bozorlarga
D) jahon bozoriga
ANSWER: A
Хududiy jihatdan olib qaralganda Toshkеnt bozori, London bozori, Nyu-York bozori va boshqalar qanday bozor turiga kiradi?
A) mahalliy bozorlar turiga
B) milliy bozorlarga
C) hududiy bozorlarga
D) jahon bozoriga
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasi- bu:
A) Monopoliya, oligopoliya, talab, taklif;
B) Ayirboshlash munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasaviy tuzilma;
C) Bozorga jalb etilgan tovar va xizmatlar;
D) Hammasi to’g’ri.
ANSWER: B
Bozor iqtisodiyotiga o’tishning qanday modellari mavjud?
A) Osiyocha model;
B) Sobiq sotsiolistik mamlakatlar modeli;
C) Afrika va Lotin Amerikasi mamlakatlari modeli;
D) Barcha javoblar to’g’ri.
ANSWER: D
Bozor munosabatlariga o‘tish davrida respublika iqtisodiyotining negizini qanday mulk tashkil qiladi?
A) Davlat mulki;
Yil daB) Jamoa mulki;
C) Aralash mulk;
D) Xususiy mulk.
ANSWER: D
Bozorni tartibga solish mexanizmi:
A) Talab, taklif, narx, raqobat;
B) Monopoliya, oligopoliya, monopsoniya;
C) Tadbirkorlik, biznes, foyda;
D) To’g’ri javob yo’q.
ANSWER: A
Har xil tovarlar bilan savdo-sotiq qiladigan birja qanday nomlanadi ?
A) Ixtisoslashgan birja;
B) Fond birja;
C) Universal birja;
D) Valyuta birja.
ANSWER: C
Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari nima?
A) Ishlab chiqarish binolari va inshootlari;
B) Ishlab chiqarishning shaxsiy va ashyoviy omillarining yig‘indisi va o‘zaro ta'siri;
C) Ishchi kuchi, xom ashyo va yordamchi materiallar;
D) Mehnat vositalari;
ANSWER: C
Mulkchilik sub'ektini ko‘rsating:
A) Yer, suv, kon, asbob-uskuna, bino va hokazo;
B) Mulkni o‘zlashtirishda qatnashuvchilar;
C) Faqatgina davlat mahkamalari;
D) Jamoa a'zolari.
ANSWER: B
Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, bu...
A) Davlat mulkini nodavlat mulk va xo‘jalik yuritish shakllariga aylantirish;
B) Davlat mulkini fuqarolarga sotish;
C) Davlat mulkini imtiyozli bo‘lib berish;
D) Davlat mulkini xususiy mulkka aylantirish.
ANSWER: A
O‘rmondagi daraxtlar, mevalar, daryodagi baliqlar, dengiz bo‘yidagi cho‘milish joylari....
A) Shaxsiy mulk;
B) Umumxalq mulki;
C) Xususiy mulk;
D) Oila mulki;
ANSWER: B
Resurs bozori shunday joy bo’lib, u yerda:
A) Uy xo’jaliklari tovarlarni sotadi, ishlab chiqaruvchilar sotib oladi;
B) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi, uy xo’jaliklari mahsulotlarni sotadi;
C) Uy xo’jaliklari resurslarni sotadi va ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotib oladi;
D) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi va uy xo’jaliklari resurslarni sotib oladi.
ANSWER: D
Doimiy xarajatlar nima?
A) Asosiy fondlar
B) Firmalarning o‘zgarmas passiv va aktivlari
C) Firmalarning doimiy aktivlari
D) Ishlab chiqarish hajmiga bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar
ANSWER: D
Doimiy xarajatlarning tarkibiy elementlarini belgilang.
A) Ishlab chiqarishning hamma xarajatlari
B) Ish haqi va xom-ashyo xarajatlari
C) Amortizatsiya, ijara haqi, yuqori darajadagi menejerlar oyligi
D) Amortizatsiya va ishchilarning ish haqi
ANSWER: A
Ishlab chiqarish hajmining o‘zgarishiga ta’sir qiladigan xarajatlar qanday xarajatlar deyiladi?
A) Tashqi xarajatlar
B) Doimiy xarajatlar
C) Ichki xarajatlar
D) O‘zgaruvchi xarajatlar
ANSWER: D
Ishlab chiqarishning har bir darajasida doimiy va o‘zgaruvchi xarajatlar yig‘indisi qanday xarajatlarni tashkil qiladi?
A) Umumiy xarajatlarni
B) Xususiy xarajatlarni
C) Obyektiv xarajatlarni
D) Subyektiv xarajatlarni
ANSWER: A
Kapital xarajatlarining mahsulot ishlab chiqarish hajmiga nisbati – bu …
A) Mehnat sig‘imi
B) Mehnat unumdorligi
C) Kapital samaradorlik
D) Kapital sig‘imi
ANSWER: D
Korxona ishlab chiqarish xarajatlarini quyidagi turlarga bo‘lish mumkin:
A) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari va muomala xarajatlari
B) Bilvosita ishlab chiqarish xarajatlari va to‘g‘ri soliqlar
C) Umumiy ishlab chiqarish xarajatlari va egri soliqlar
D) Xususiy ishlab chiqarish xarajatlari va qo‘shimcha qiymat solig‘i
ANSWER: A
Korxona tomonidan zarur resurs va xizmatlarni tashqaridan to‘lov asosida jalb etishi uchun sarf qilingan xarajatlar qanday xarajatlar deyiladi?
A) O‘zgaruvchan xarajatlar
B) Ichki xarajatlar
C) Doimiy xarajatlar
D) Tashqi xarajatlar
ANSWER: D
Korxonalarda tovar va xizmatlarni sotishdan olingan mablag‘lar qanday nomlanadi?
A) Foyda
B) Pul daromadlari
C) Unumdorlik
D) Samaradorlik
ANSWER: B
Muomala xarajatlari quyidagi ikki guruhga bo‘linadi:
A) Yalpi muomala xarajatlari va egri soliqlar
B) Qo‘shimcha muomala xarajatlari va sof muomala xarajatlari
C) Umumiy muomala xarajatlari va umumiy soliqlar
D) Xususiy muomala xarajatlari va to‘g‘ri soliqlar
ANSWER: B
Muomala xarajatlari tushunchasi – ...
A) Tovarlarni taqsimlash jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni iste’molchilardan iste’molchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
B) Tovarlarni ishlab chiqarish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni iste’molchilardan ishlab chiqaruvchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
C) Tovarlarni sotish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchiga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
D) Tovarlarni iste’mol qilish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni xaridolardan ishlab chiqaruvchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
ANSWER: C
O‘rtacha foyda:
A) Bir ishchining daromadi
B) Bir birlik mahsulotdan olinadigan foyda
C) Foydaning umumiy ishlab chiqarish xarajatlariga nisbati
D) Chegaralangan mahsulotning sotuvidan olinadigan daromad
ANSWER: B
O‘rtacha xarajatlar nima?
A) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish xarajatlari
B) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan doimiy xarajatlar
C) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan o‘zgaruvchan xarajatlar
D) doimiy va o‘zgaruvchan xarajatlar yig‘indisi
ANSWER: A
O‘zgaruvchan xarajatlar nima?
A) Ishlab chiqarish hajmiga bo‘g‘liq xarajatlar
B) Hamisha o‘zgaradigan xarajatlar
C) Doimiy kapitalning aylanma fondlarga nisbati
D) O‘zgaruvchan kapital va amortizatsiya
ANSWER: A
O‘zgaruvchan xarajatlarning tarkibiy elementini belgilang.
A) Ijara va sug‘urta xarajatlari
B) Ishchilarning ish haqi va xom-ashyo xarajatlari
C) Amortizatsiya va ish haqi
D) Faqat ish haqi
ANSWER: B
Quyidagilardan qaysi biri qisqa davrdagi doimiy xarajat hisoblanadi?
A) Xom-ashyo xarajatlari
B) Material xarajatlari
C) Yonilg‘i xarajatlari
D) Amortizatsiya ajratmasi
ANSWER: D
Quyidagilardan qaysi biri qisqa davrdagi doimiy xarajat hisoblanadi?
A) Xom-ashyo xarajatlari
B) Material xarajatlari
C) Yonilg‘i xarajatlari
D) Amortizatsiya ajratmasi
ANSWER: D
Tovarlarni o‘rash, qadoqlash, saralash, transportga ortish, tashish va saqlash xarajatlari qanday xarajatlar deb ataladi?
A) Sof muomala xarajatlari
B) Qo‘shimcha muomala xarajatlari
C) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
D) Tashqi xarajatlar
ANSWER: B
Tovarni sotish bilan bog‘liq bo‘lib, sotuvchilarning maoshi, marketing (iste’molchilar talabini o‘rganish), reklama va shu kabi xarajatlar qanday xarajatlar deb ataladi?
A) Sof muomala xarajatlari
B) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
C) Tashqi xarajatlar
D) Qo‘shimcha muomala xarajatlari
ANSWER: A
… Ehtiyojlarni bir xil darajada qondirilishini ta’minlovchi iste’mol to‘plamlari yig‘indisini namoyon etadi.
A) Befarqlik egri chizig`i;
B) Daromad samarasi;
C) Engel qonuni;
D) Giffen samarasi.
ANSWER: A
Daromad samarasi narx o‘zgarishi oqibatida iste‘molchi pul daromadi xarid qilish layoqati tebranishi natijasida
A) Tovarlarga talabning o‘zgarishidir;
B) Tovarlar taklifining o`zgarishidir;
C) Jamg`arishga moyillikning ortishidir;
D) Iste`molga moyillikning ortishidir.
ANSWER: A
Faraz qilaylik, iste‘molchi daromadining muayyan miqdorida 20 birlik A tovar yoki 10 birlik B tovar sotib olish mumkin bo‘lsin. Birdaniga sotib olinishi mumkin bo‘lgan har ikkala tovarning turli kombinattsiyalari G byudjet chizig‘ida joylashadi. Agar iste‘molchining daromadi 2 barvar oshsa, u holda uning byudjet chizig‘i qanday ko`rinishda siljiydi?
A) Chapga G1 ga siljiydi;
B) O`zgarmaydi;
C) O`ngga G2 ga siljiydi;
D) G1 va G2 ga siljydi.
ANSWER: C
Iste`molchi byudjetining cheklanganligi:
A) Iste’molchining muayyan pul daromadlari mavjudligi sharoitida narxlarning muayyan darajasida u yoki bu turdagi tovarlarning ma’lum cheklangan miqdorini sotib olish imkoniyati orqali ifodalanadi;
B) Iste’molchining muayyan pul daromadlari mavjudligi sharoitida narxlarning o`zgarmas darajasida u yoki bu turdagi tovarlarning ma’lum cheklangan miqdorini sotib olish imkoniyati orqali ifodalanadi;
C) Tovar va xizmatlarni sotuvchilarning muayyan pul daromadlari mavjudligi sharoitida narxlarning muayyan darajasida u yoki bu turdagi tovarlarning ma’lum cheklangan miqdorini sotib olish imkoniyati orqali ifodalanadi;
D) Barcha javoblar to`g`ri.
ANSWER: A
Iste‘molchi tanlovini o‘rganishda quyidagi shartlar ta‘minlanadi:
A) Mavjud va cheklangan byudjetdan to‘liq foydalaniladi hamda ehtiyojlar maksimal darajada qondiriladi;
B) Cheksiz byudjetdan to‘liq foydalaniladi hamda ehtiyojlar ahamiyatli darajada qondiriladi;
C) Mavjud byudjetdan foydalaniladi hamda ehtiyojlar tanlab qondiriladi;
D) Mavjud va cheklangan resurslardan to‘liq foydalaniladi hamda ehtiyojlar qondiriladi.
ANSWER: A
Iste‘molchining narx o‘zgarishiga ta‘sirchanligi … deyiladi.
A) Daromad samarasi;
B) Budjet chizig`i;
C) O’rnini bosish samarasi;
D) To`g`ri javob yo`q.
ANSWER: C
Iste’molchi byudjetining cheklanganligini grafikda ikki turdagi tovarni sotib olishning turli kombinatsiyalarini ko‘rsatuvchi chiziq:
A) Talab egri chizig`i deyiladi;
B) Taklif egri chizig`i deyiladi;
C) Laffer egri chizig`i deyiladi;
D) Byudjet chizig‘i deyiladi.
ANSWER: D
Iste’molchi tomonidan o‘zi uchun turli tovarlarning naflilik darajasining baholanishi … deyiladi.
A) Iste`molchi tanlovi;
B) Befarqlik chizig`i;
C) Iste’molchining afzal ko‘rishi;
D) Daromad samarasi.
ANSWER: C
3 dollarlik narxda:
A) Taklif miqdori talab miqdoridan oshib ketadi.
B) Talab miqdori taklif miqdoridan oshib ketadi.
C) Mahsulot ko’payib, ortib qoladi.
D) Narxlarni bunday pasayishi va oshishiga hech qanday bosim yo’q.
ANSWER: D
Bozor muvozanati- bu...............
A) Talab va taklif miqdorining tengsizligi;
B) Talab va taklif miqdorining tengligi;
C) Talabning taklifdan ortda qolishi;
D) Narx bilan tovarlar miqdori o’rtasidagi bevosita yoki to’g’ridan-to’g’ri bog’liqlik.
ANSWER: B
Quyidagilardan qay biri avtomobil shinalardagi sifat o’zgarishlarga ta’sir ko’rsatadi?
A) Shinalar ishlab chiqarish usulida texnologik takomillashuv.
B) Shina sanoatida firmalar sonining pasayishi.
C) Shinalar ishlab chiqarishda kauchuk narxini oshib ketishi.
D) Avtomobil shinalarining muvozanatdagi narxi hozirgiga qaraganda kelajakda oshib ketadi deb o’ylash.
ANSWER: A
Taklif egri chizig’i yuqoriga ko’tariladi, chunki qanchalik narx ............... bo’lsa, shunchalik firmalarning tovar ishlab chiqarish va sotish imkoniyati oshadi.
A) Past;
B) Yuqori;
C) O’rtacha;
D) Erkin.
ANSWER: B
Taklif egri chiziqi S:
A) Narx va taklif etilgan miqdor orasidagi teskari bog’liqlikni ifodalaydi;
B) Narx va taklif etilgan miqdor orasidagi to’g’ri bog’liqlikni ifodalaydi;
C) Bozoragi xaridorlarni umumiy xatti-harakatlarini tasvirlaydi;
D) Ishlab chiqaruvchilar baland narxdan ko’ra pastroq narxlarda mahsulotlarni ishlab chiqarishini ko’rsatadi.
ANSWER: B
Taklifga quyidagi omillar ta’sir etadi:
A) Sotuvchilar va xaridorlarning miqdori;
B) Tovar va resurslarning narxi, talab va raqobat;
C) Bozordagi monopolistlar va monopolistik raqobat;
D) Hamma javoblar to’g’ri.
ANSWER: D
Talab > taklif bo’lsa:
A) Pul taqchil bo’ladi;
B) Bozorda tovarlar o’tmay yig’ilib qoladi;
C) Bozor muvozanatiga erishiladi;
D) Bozorda taqchillik hukm suradi;
ANSWER: D
Talab chizig’i tobora pasayib bormoqda chunki:
A) Mahsulot narxi tushishi bilan ishlab chiqaruvchilar kamroq mahsulotlarni sotuvga chiqarmoqda.
B) Tovar narxlarinng pasayishi xaridorlarni tovardan ko’proq sotib olishga undovchi daromad va o’rni bosish samarasini yuzaga keltiradi.
C) Bozorda sotib oluvchilar qancha ko’p bo’lsa, tovar narxi ham shuncha past bo’ladi.
D) Talab etilgan narx va miqdor bir biri bilan to’g’ri (ijobiy) bog’langan.
ANSWER: B
Talabga quyidagi omillar ta’sir etadi:
A) Tovarlarning narxi va miqdori, iste’mochilar soni va daromadi;
B) Birjadagi tovarlar va xizmatlar narxi va aktsiyalar kursi;
C) Ishchilarni yollash va ularga haq to’lash;
D) Sotuvchi va xaridorlarning miqdori;
ANSWER: A
Tovar narxining ko‘tarilishiga qaramay umumiy tushum hajmi o‘zgarmaydigan bo‘lsa, narxga bog‘liq talab elastikligi koeffitsienti:
A) 1 dan katta;
B) 1 dan kichik;
C) 0 ga teng;
D) 1 ga teng.
ANSWER: C
A mahsulot narxining ko’tarilishi nimaga olib keladi?
A) A mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflanadigan resurslarga bo’lgan talabning qisqarishiga;
B) To’ldiruvchi B tovarga bo’lgan talabning oshishiga;
C) O’rinbosar B tovarga bo’lgan talabning oshishiga;
D) A mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflanadigan resurslarga bo’lgan talabning o’sishiga;
ANSWER: C
Agar mahsulotning narxi 5 % ga tushganda unga bo’lgan taklif hajmi 9 % ga pasaysa, bunday taklif:
A) Noelastik;
B) Birlik elastik;
C) Elastik;
D) Mutloq elastik taklif deb yuritiladi;
ANSWER: C
Agar qishloq xo’jaligi mahsulotlariga bo’lgan talab noelastik bo’lsa, serhosil kelgan yilda fermerlar daromadi:
A) Ko’payadi, chunki sotiladigan mahsulotlar hajmi bisyordir;
B) Kamayadi, chunki sotiladigan mahsulot hajmi nisbatining ko’payishiga qaraganda, mahsulot narxining kamayish nisbati ko’proqdir.
C) Ko’payadi, chunki talabning oshishi natijasida mahsulot narxi ko’tariladi.
D) O’zgarmaydi, chunki tovar hajmining ko’payish nisbati tovar narxining kamayish nisbatiga tengdir.
ANSWER: C
Agar tovarning miqdori bir xil narxda sotilsa, u holda bu tovarga bo’lgan talab:
A) Mutloq noelastik hisoblanadi;
B) Mutloq elastik hisoblanadi;
C) Noelastik hisoblanadi;
D) Elastik hisoblanadi.
ANSWER: A
Aytaylik, mahsulotning narxi 1500 so’mdan 2000 so’mga ko’tarildi, talab hajmi esa 1000 dan 900 birlikka pasaydi. Shunda, narxga bog’liq talab elastikligi:
A) 0.3;
B) 2.71;
C) 0.37;
D) 0.2 tengdir;
ANSWER: A
Aytaylik, X tovarga bo’lgan narxga bog’liq taklif noelastik. Agar ushbu tovarga bo’lgan talab hajmi oshsa, u holda muvozanat narx:
A) Pasayadi, muvozanat hajm esa ko’payadi;
B) Muvozanat hajm pasayadi;
C) Ko’tariladi, muvozanat hajm esa pasayadi;
D) Ko’tariladi, muvozanat hajm esa o’zgarmasdan qoladi;
ANSWER: C
Narxga bog’liq talab elastikligi qanday holda yuqori bo’ladi:
A) Qimmatbaho buyumlarga nisbatan birlamchi zaruriy tovarlarga;
B) Iste’molchi tomonidan eng zaruriy naf keltiradigan tovar deb hisoblanganda;
C) Alternativ harajatlari yuqori bo’lgan tovarlarga;
D) Iste’molchi uchun unchalik muhim bo’lmagan tovar uchun;
ANSWER: D
Noelastik bo’lgan tovarning narxi 7 dollardan 8 dollarga ko’tarilganda, daromad:
A) Qisqaradi;
B) Ko’tariladi;
C) O’zgarishsiz qoladi;
D) Mutloq noelastik;
ANSWER: B
Noelastik talab deyiladi, agar:
A) Narx 1 % ga ko’tarilganda unga bo’lgan talab hajmi 1 % dan kam miqdorda o’zgarsa;
B) Narx 1 % ko’tarilganda unga bo’lgan talab hajmi 1 % dan ko’p miqdorda o’zgarsa;
C) Narxning har qanday o’zgarishi umumiy tushumning o’zgarmasligiga olib kelsa;
D) Narxning 1 % ga ko’tarilishi talab hajmining oshishiga olib kelmasa;
ANSWER: A
Talabning narx bo’yicha elastikligi:
A) Zeb-ziynat buyumlariga qaraganda kundalik ehtiyoj mollarida nisbatan yuqori bo’ladi;
B) Iste’molchilar uchun eng zaruriy hisoblangan tovarlarda yuqori bo’ladi;
C) Tovar ishlab chiqarishning alternativ harajatlari katta bo’lganda yuqori bo’ladi;
D) Tovar iste’molchiga kamroq zarur bo’lsa yuqori bo’ladi.
ANSWER: D
Tovar narxining 1 % ga kamayishi natijasida unga bo’lgan talab hajmi 2 % ga oshsa, bunday talabga:
A) Elastik;
B) Noelastik;
C) Birlik elastik;
D) Mutloq noelastik talab deyiladi;
ANSWER: A
Tovar narxining ko’tarilishiga qaramay umumiy tushum hajmi o’zgarmaydigan bo’lsa, narxga bog’liq talab elastikligi koeffitsienti:
A) 1 dan katta;
B) 1 dan kichik;
C) 0 ga teng;
D) 1 ga teng;
ANSWER: B
Tovarning narxga bog’liq talab elastikligi 2 ga teng bo’lsa, bunda:
A) Narxning har qanday o’zgarishi talabni 50 %ga o’zgartiradi;
B) Talab qilinayotgan miqdorning 1% o’sishiga narxning 2 % kamayishiga mos keladi;
C) Talab qilinayotgan miqdorning 1% o’sishiga narxning 2% o’sishi mos keladi;
D) Narxning 2 o’zgarishi, talabni ham xuddi shu miqdorda o’zgartiradi.
ANSWER: D
X tovarni ishlab chiqaruvchi sub’ekt mahsulotning narxini 5 % ga pasaytirdi, natijada sotuv hajmi 4 % ga oshdi. Bunday holda X tovar:
A) Elastik;
B) Noelastik;
C) Birlik elastik;
D) Mutloq elastik hisoblanadi;
ANSWER: B
Davlat monopoliyalarga qarshi siyosatini qaysi maqsadda amalga oshiradi?
A) Tadbirkorlik va erkin raqobatni himoya qilish maqsadida
B) Raqobatni yo‘qotish maqsadida
C) Monopoliyalarni bartaraf etish maqsadida
D) Bozor mexanizmlarini cheklash maqsadida
ANSWER: A
Monopoliya – bu ....
A) ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi;
B) korxonaning shakllanishi;
C) bozor regulyatori;
D) raqobat turi.
ANSWER: D
Monopoliya nima?
A) bozorda ishlab chiqaruvchilar soni juda ko‘p bo‘lib, xaridorlarga xizmat qiladilar;
B) bozorda bitta ishlab chiqaruvchi ko‘pchilik xaridorlarga xizmat ko‘rsatadi;
C) bu bozorda iste’molchilarning hukmronligi;
D) hamma javoblar to‘g‘ri.
ANSWER: B
Monopsoniya- bu…
A) tarmoqda u qadar ko‘p bo‘lmagan korxonalarning hukmronlik qilishi
B) bozorda u qadar ko‘p bo‘lmagan iste’molchilarning hukmronligi
C) *tanho iste’molchining hukmronligi
D) tanho ishlab chiqaruvchining hukmronligi
ANSWER: C
Nomukammal raqobat turi:
A) ma’lum darajada cheklangan raqobat
B) monopolistik raqobat
C) oligopolistik raqobat
D) noto‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: D
O‘zbekistonda monopolizm qanday tartibga solinadi?
A) hech qanday tartibga solinmaydi
B) monopoliyalarga qarshi qonun bilan
C) kichik biznesni rivojlantirish orqali
D) iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish orqali
ANSWER: B
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) sof raqobatda
B) monopolistik raqobatda
C) sof monopoliyada
D) Oligopoliyada
ANSWER: C
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) sof raqobatda;
B) monopolistik raqobatda;
C) sof monopoliyada;
D) Oligopoliyada
ANSWER: C
Raqobatning qaysi shaklida yangi korxonalarning tarmoqqa kirishiga to‘siqlar ta’qiqlash bilan barobar bo‘ladi?
A) sof raqobatda;
B) monopolistik raqobatda;
C) sof monopoliyada;
D) Oligopoliyada
ANSWER: C
Tovar ishlab chiqaruvchilar o‘rtasidagi raqobatdan qanday maqsad ko‘zda tutiladi?
A) iqtisodiy resurslarni arzon narxlarda sotib olish;
B) tovarlarni foyda keltiradigan yuqori narxlarda sotish;
C) bozorda o‘z mavqeini mustahkamlash va iste’molchilarni og‘dirib olish;
D) barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: D
Davlat monopoliyalarga qarshi siyosatini qaysi maqsadda amalga oshiradi?
A) Tadbirkorlik va erkin raqobatni himoya qilish maqsadida
B) Raqobatni yo‘qotish maqsadida
C) Monopoliyalarni bartaraf etish maqsadida
D) Bozor mexanizmlarini cheklash maqsadida
ANSWER: A
Monopoliya – bu ....
A) Ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi
B) Korxonaning shakllanishi
C) Bozor regulyatori
D) Raqobat turi
ANSWER: D
Monopoliya nima?
A) Bozorda ishlab chiqaruvchilar soni juda ko‘p bo‘lib, xaridorlarga xizmat qiladilar
B) Bozorda bitta ishlab chiqaruvchi ko‘pchilik xaridorlarga xizmat ko‘rsatadi
C) Bu bozorda iste’molchilarning hukmronligi
D) Hamma javoblar to‘g‘ri
ANSWER: B
Monopsoniya- bu…
A) Tarmoqda u qadar ko‘p bo‘lmagan korxonalarning hukmronlik qilishi
B) Bozorda u qadar ko‘p bo‘lmagan iste’molchilarning hukmronligi
C) Tanho iste’molchining hukmronligi
D) Tanho ishlab chiqaruvchining hukmronligi
ANSWER: C
Narxsiz raqobat usuli qanday yo‘llar bilan olib boriladi?
A) Tovar sifatini tabaqalashtirish orqali iste’mol xossalarini oshirish;
B) Tovarlarni kreditga sotish;
C) Kafolatlangan muddatda va undan keyingi davrda turli xizmatlar ko‘rsatish;
D) Barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: D
Nomukammal raqobat turi:
A) Ma’lum darajada cheklangan raqobat
B) Monopolistik raqobat
C) Oligopolistik raqobat
D) Noto‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: D
O‘zbekistonda monopolizm qanday tartibga solinadi?
A) Hech qanday tartibga solinmaydi
B) Monopoliyalarga qarshi qonun bilan
C) Kichik biznesni rivojlantirish orqali
D) Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish orqali
ANSWER: B
Quyidagilarning qaysi biri sof raqobatga xos xususiyat hisoblanadi?
A) Ishlab chiqaruvchilar ko‘p
B) Iste’molchilar ko‘p
C) Ishlab chiqariladigan mahsulot bir xil
D) Barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: D
Raqobat –bu…
A) Bozor subyektlari iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvidan iborat bo‘lib, ular o‘rtasidagi yuqori foyda va ko‘proq naflilikka ega bo‘lish uchun kurash
B) Bozor subyektlari iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvi
C) Bozor subektlarining monopollashuvi
D) Subyektlar iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvi 
ANSWER: A
Raqobat usullari:
A) Narx orqali va narxsiz
B) Ishlab chiqarish va g‘ayri ishlab chiqarish
C) Moddiy va nomoddiy
D) To‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) Sof raqobatda
B) Monopolistik raqobatda
C) Sof monopoliyada
D) Oligopoliyada
ANSWER: C
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) Sof raqobatda
B) Monopolistik raqobatda
C) Sof monopoliyada
D) Oligopoliyada
ANSWER: C
Raqobatning qaysi shaklida yangi korxonalarning tarmoqqa kirishiga to‘siqlar ta’qiqlash bilan barobar bo‘ladi?
A) Sof raqobatda
B) Monopolistik raqobatda
C) Sof monopoliyada
D) Oligopoliyada
ANSWER: C
Tovar ishlab chiqaruvchilar o‘rtasidagi raqobatdan qanday maqsad ko‘zda tutiladi?
A) Iqtisodiy resurslarni arzon narxlarda sotib olish;
B) Tovarlarni foyda keltiradigan yuqori narxlarda sotish;
C) Bozorda o‘z mavqeini mustahkamlash va iste’molchilarni og‘dirib olish;
D) Barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: D
Bir tizimdan ikkinchi bir tizimga o‘tishning qanday yo‘llari mavjud?
A) Induktiv va deduktiv
B) Evolyusion va inqilobiy
C) «Karaxt qilib davolash»
D) Barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: D
Bozor infratuzilmasi- bu:
A) Monopoliya, oligopoliya, talab, taklif
B) Ayirboshlash munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasaviy tuzilma
C) Bozorga jalb etilgan tovar va xizmatlar
D) Hammasi to‘g‘ri
ANSWER: B
Bozor iqtisodiyotiga o‘tishning qanday modellari mavjud?
A) Osiyocha model
B) Sobiq sosiolistik mamlakatlar modeli
C) Afrika va lotin Amerikasi mamlakatlari modeli
D) Barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: D
Bozor kon'yunkturasi deganda:
A) Bozordagi talab va taklifning miqdoran va tarkiban bir-biriga muvofiq kelishi tushuniladi
B) Mazkur bozorning tarkibida amal qiluvchi bo‘g‘inlar tushuniladi
C) Bozorda muvozanatning mavjudligi yoki buzilganligi tushuniladi
D) Noto‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: B
Bozor regulyatori amal qilishi uchun:
A) Oligopoliyaga yo‘l berish kerak
B) Erkin bozor raqobatiga yo‘l berilishi zarur
C) Monopoliyaga imkon berish lozim
D) Noto‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: B
Bozorni tartibga solish mexanizmi:
A) Talab, taklif, baho, raqobat
B) Monopoliya, oligopoliya, monopsoniya
C) Tadbirkorlik, biznes, foyda
D) To‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
Monopollashgan bozor deganda:
A) Oligopolistik bozor tushuniladi
B) Sof monopoliya bozori tushuniladi
C) Ozchilik sotuvchilar bilan xaridorlar hukmron bo‘lgan bozor tushuniladi
D) Noto‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: D
O‘zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o‘tish qaysi yo‘l bilan bormoqda?
A) Turkiya modeli asosida
B) «Karaxt kilib davolash», yo‘li bilan
C) Evolyusion yo‘l bilan
D) Barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: C
Quyidagilardan qaysi biri bozor iqtisodiyotining salbiy jihatlariga kirmaydi?
A) Atrof-muhitni ishlab chiqarish va boshqa faoliyat turlari ta’siridan muhofaza qilish mexanizmining mavjud emasligi
B) Rivojlanishning beqarorligi hamda ijtimoiy ishlab chiqarishning pasayish holatlarining mavjudligi
C) Resurslarning qayta tiklanmaydigan turlarini saqlash imkoniyatining yo‘qligi
D) Iqtisodiy faoliyat va tanlov erkinligi
ANSWER: D
Sof ijtimoiy ne’mat:
A) Bu barcha fuqarolar tomonidan, jamoa tomonidan iste’mol qilinadigan ne’mat hisoblanadi
B) Yuridik shaxslar tomonidan iste`mol qilinadigan ne`mat
C) Yakka tartibda iste`mol qilinadigan ne`mat
D) To`g`ri javob yo`q
ANSWER: A
Daromadlar tengsizligi darajasini miqdoriy aniqlash uchun jahon amaliyotida:
A) Taklif egri chizig`idan foydalaniladi;
B) Ditsel koeffitsientidan foydalaniladi;
C) Talab egri chizig`idan foydalaniladi;
D) Lorens egri chizig‘idan foydalaniladi.
ANSWER: D
Ditsel koeffitsienti:
A) 10% eng yuqori ta’minlangan aholi o‘rtacha daromadlari va 10% eng kam ta’minlanganlar o‘rtacha daromadi o‘rtasidagi nisbatni ifodalaydi;
B) 15% eng yuqori ta’minlangan aholi o‘rtacha daromadlari va 10% eng kam ta’minlanganlar o‘rtacha daromadi o‘rtasidagi nisbatni ifodalaydi;
C) 10% eng yuqori ta’minlangan aholi o‘rtacha daromadlari va 15% eng kam ta’minlanganlar o‘rtacha daromadi o‘rtasidagi nisbatni ifodalaydi;
D) 20% eng yuqori ta’minlangan aholi o‘rtacha daromadlari va 20% eng kam ta’minlanganlar o‘rtacha daromadi o‘rtasidagi nisbatni ifodalaydi.
ANSWER: A
Ish haqi nima?
A) Ishchi va xizmatchilar mehnatining miqdori, sifati va unumdorligiga qarab, milliy mahsulotdan oladigan ulushining puldagi ifodasidi;
B) Ish haqi iqtisodiy resurs hisoblangan mehnatning bahosi;
C) Barcha javoblar to‘g‘ri;
D) To‘g‘ri javob yo‘q.
ANSWER: A
Kasaba uyushmalari ish haqi darajasini oshirishga qanday yo‘llar bilan erishishi mumkin?
A) Ishchi kuchiga talabni oshirish orqali;
B) Ishchi kuchi taklifini qisqartirish orqali;
C) Mehnat unumdorligini oshirish orqali;
D) Yuqoridagi barcha yo‘llar bilan.
ANSWER: A
Ma’lum vaqt davomida olingan pul summasi yoki pul shaklidagi ish haqi:
A) Real ish haqi;
B) Vaqtbay ish haqi;
C) Nominal ish haqi;
D) Ishbay ish haqi.
ANSWER: C
Mamlakatda ish haqining umumiy darajasiga qanday omillar ta’sir ko‘rsatadi?
A) Foydalanilgan umumiy kapital miqdori;
B) Foydalanilgan tabiiy resurslar miqdori;
C) Mehnat unumdorligi;
D) Yuqoridagilarning barchasi.
ANSWER: D
Mehnat munosabatlari:
A) Korxona ma’muriyati va ishchilar o‘rtasidagi ishga yollash bo‘yicha munosabatni namoyon etuvchi va tartibga soluvchi iqtisodiy hujjat;
B) Ish beruvchilar va yollanma ishchilar o‘rtasidagi mehnat sharoitlari va mehnatga haq to‘lash bo‘yicha munosabatlardir;
C) Ish beruvchilar o‘rtasidagi mehnat sharoitlari va mehnatga haq to‘lash bo‘yicha munosabatlardir;
D) Korxona ma’muriyati va ishchilar o‘rtasidagi ishga yollash bo‘yicha munosabatni namoyon etuvchi va rag`batlantiruvchi munosabat.
ANSWER: B
Mehnat shartnomasida nimalar aks etadi?
A) Ish haqi darajasi, ortiqcha bajarilgan ishlar uchun stavka;
B) Dam olish kunlari, tanaffuslar;
C) Baholar o‘zgarganda ish haqini tartibga solish tizimi;
D) Yuqoridagilarning barchasi.
ANSWER: D
Qiymatning mehnat nazariyasi (ingliz klassik siyosiy iqtisod maktabi, marksistik yo‘nalishidagi iqtisodchilar) ish haqiga:
A) Yashashning minimum sharti sifatida qaraydi;
B) Tovar bo‘lgan ishchi kuchi qiymatining o‘zgargan shakli, ya’ni puldagi ifodasi sifatida qaraydi;
C) Yalpi ichki mahsulotning foizdagi ifodasi sifatida qaraydi;
D) To`g`ri javob yo`q.
ANSWER: B
Real ish haqi:
A) Nominal ish haqi summasining qanchalik tovarlar va xizmatlar miqdorini sotib olishga etadigan quvvatidir;
B) Ma’lum vaqt davomida olingan pul summasi yoki pul shaklidagi ish haqi;
C) Ishchi va xizmatchilar mehnatining miqdori, sifati va unumdorligiga qarab milliy mahsulotdan oladigan ulushining puldagi ifodasidir;
D) Milliy daromadning puldagi ifodasi.
ANSWER: A
... – bu mehnat taqsimotiga asoslangan, lekin mashina hali mavjud bo‘lmagan sharoitdagi kooperatsiyadir.
A) Manufaktura
B) Oddiy kooperatsiya
C) Rivojlangan kooperatsiya
D) to‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
... – inson uning yordamida tabiatga, mehnat predmetlariga ta’sir qiladigan vositalar
A) Mehnat qurollari
B) Mehnat predmetlari
C) Ishlab chiqari vositalari
D) Kapital
ANSWER: A
… Ehtiyojlarni bir xil darajada qondirilishini ta’minlovchi iste’mol to‘plamlari yig‘indisini namoyon etadi.
A) Befarqlik egri chizig`i;
B) Daromad samarasi;
C) Engel qonuni;
D) Giffen samarasi.
ANSWER: A
A mahsulot narxining ko’tarilishi nimaga olib keladi?
A) A mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflanadigan resurslarga bo’lgan talabning qisqarishiga;
B) To’ldiruvchi B tovarga bo’lgan talabning oshishiga;
C) O’rinbosar B tovarga bo’lgan talabning oshishiga;
D) A mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflanadigan resurslarga bo’lgan talabning o’sishiga;
ANSWER: C
Agar mahsulotning narxi 5 % ga tushganda unga bo’lgan taklif hajmi 9 % ga pasaysa, bunday taklif:
A) Noelastik;
B) Birlik elastik;
C) Elastik;
D) Mutloq elastik taklif deb yuritiladi;
ANSWER: C
Agar qishloq xo’jaligi mahsulotlariga bo’lgan talab noelastik bo’lsa, serhosil kelgan yilda fermerlar daromadi:
A) Ko’payadi, chunki sotiladigan mahsulotlar hajmi bisyordir;
B) Kamayadi, chunki sotiladigan mahsulot hajmi nisbatining ko’payishiga qaraganda, mahsulot narxining kamayish nisbati ko’proqdir.
C) Ko’payadi, chunki talabning oshishi natijasida mahsulot narxi ko’tariladi.
D) O’zgarmaydi, chunki tovar hajmining ko’payish nisbati tovar narxining kamayish nisbatiga tengdir.
ANSWER: C
Agar tovarning miqdori bir xil narxda sotilsa, u holda bu tovarga bo’lgan talab:
A) Mutloq noelastik hisoblanadi;
B) Mutloq elastik hisoblanadi;
C) Noelastik hisoblanadi;
D) Elastik hisoblanadi.
ANSWER: A
Aksiya, obligatsiya, vеksеl, chеk, dеpozit kabilarning oldi-sotdi qilinadigan bozori nima dеb ataladi?
A) qimmatli qog‘ozlar bozori
B) intеllеkt bozori
C) mehnat bozori
D) valyuta bozori
ANSWER: A
Aqliy mеhnat mahsuli bo‘lgan tovarlar oldi-sotdi qilinadigan bozor nima dеb ataladi?
A) intеllеktual tovarlar bozori
B) kapital bozori
C) mehnat bozori
D) valyuta bozori
ANSWER: A
Ayrim sohibkorlarga qarashli bo‘lib, yollanma mehnatga asoslangan holda foyda olishga qaratilgan mulk mulkchilikning qanday shakliga kiradi?
A) Xususiy mulk
B) Jamoa mulki
C) Shaxsiy mulk
D) Aralash mulk
ANSWER: A
Aytaylik, mahsulotning narxi 1500 so’mdan 2000 so’mga ko’tarildi, talab hajmi esa 1000 dan 900 birlikka pasaydi. Shunda, narxga bog’liq talab elastikligi:
A) 0.3;
B) 2.71;
C) 0.37;
D) 0.2 tengdir;
ANSWER: A
Aytaylik, X tovarga bo’lgan narxga bog’liq taklif noelastik. Agar ushbu tovarga bo’lgan talab hajmi oshsa, u holda muvozanat narx:
A) Pasayadi, muvozanat hajm esa ko’payadi;
B) Muvozanat hajm pasayadi;
C) Ko’tariladi, muvozanat hajm esa pasayadi;
D) Ko’tariladi, muvozanat hajm esa o’zgarmasdan qoladi;
ANSWER: C
Bevosita mehnat ta’sir qiladigan, ya’ni mahsulot tayyorlanadigan narsalar nima deb ataladi?
A) mehnat predmetlari
B) mahsulot
C) yer
D) capital
ANSWER: A
Bozor - bu... majmui bo‘lib, ularning munosabatlari natijasida tovarlarning sotish va sotib olish imkoniyati tug‘iladi:
A) xaridor va sotuvchilar
B) sotib oluvchilar va firmalar
C) sotuvchi va ishlab chiqaruvchilar
D) odamlar va kompaniyalar
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasi- bu …
A) ayirboshlash munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasaviy tuzilma
B) monopoliya, oligopoliya, talab, taklif
C) bozorga jalb etilgan tovar va xizmatlar
D) tadbirkorlik, biznes, foyda
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasi- bu:
A) Monopoliya, oligopoliya, talab, taklif;
B) Ayirboshlash munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasaviy tuzilma;
C) Bozorga jalb etilgan tovar va xizmatlar;
D) Hammasi to’g’ri.
ANSWER: B
Bozor infratuzilmasi-bu
A) bozor aloqalarini o‘rnatish va ularning bir maromda amal qilishiga xizmat ko‘rsatuvchi muassasalar tizimidir
B) ayirboshlash munosabatlariga jalb qilingan iqtisodiy faoliyat natijalari
C) tovar, pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar
D) barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasining aхborot хizmati idoralari tarkibiga nimalar kiradi?
A) ma’lumotlarni to‘plash, umumlashtirish va sotish bilan shug‘ullanuvchi muassasalar
B) aholini ishga joylashtirish firmalari va h.k.
C) transport va aloqa хizmatlari ko‘rsatuvchi korхonalar va h.k.
D) sug‘urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari va h.k.
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasining ijtimoiy sohaga хizmat ko‘rsatuvchi muassasalar tarkibiga nimalar kiradi?
A) uy-joy va kommunal хizmat idoralari, aholini ishga joylashtirish firmalari va h.k.
B) ombor хo‘jaligi, transport va aloqa хizmatlari ko‘rsatuvchi korхonalar va h.k.
C) bank, krеdit muassasalari, soliq idoralari va h.k.
D) ma’lumotlarni to‘plash va sotish bilan shug‘ullanuvchi muassasalar
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasining moliya-krеdit munosabatlariga хizmat qiluvchi muassasalar tarkibiga nimalar kiradi?
A) bank, krеdit muassasalari, sug‘urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari va h.k
B) ombor хo‘jaligi, transport va aloqa хizmatlari ko‘rsatuvchi korхonalar
C) uy-joy va kommunal хizmat idoralari
D) ma’lumotlarni to‘plash va sotish muassasalari
ANSWER: A
Bozor infratuzilmasining tovar va хizmatlar muomalasiga хizmat qiluvchi muassasalar tarkibiga nimalar kiradi?
A) ombor хo‘jaligi, transport va aloqa хizmatlari ko‘rsatuvchi korхonalar, birjalar, auktsionlar, savdo uylari va h.k.
B) bank, krеdit muassasalari, sug‘urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari va h.k
C) uy-joy va kommunal хizmat idoralari, aholini ishga joylashtirish firmalari va h.k.
D) ma’lumotlarni to‘plash, umumlashtirish va sotish bilan shug‘ullanuvchi muassasalar
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyoti …
A) boshqarilib tartibga solinib turiladigan iqtisoddir
B) iqtisodiy monopolizmga asoslangan iqtisoddir
C) ma’muriy rejalashtirishga asoslangan iqtisoddir
D) erkin raqobatni inkor etuvchi iqtisoddir
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyoti sharoitida:
A) narx erkin shakllanadi
B) narx-navo davlat tomonidan o‘rnatiladi
C) narxni narx qo‘mitasi belgilaydi
D) narx markazlashgan tarzda belgilanadi
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyoti sharoitida:
A) mulk xususiylashtiriladi
B) davlat mulkiga ustivorlik beriladi
C) davlat yagona mulkdor bo‘lib qoladi
D) mulkka nisbatan monopoliya saqlanib qoladi
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyoti takror ishlab chiqarishning qaysi fazalarini o‘z ichiga oladi?
A) ishlab chiqarish taqsimlash, ayirboshlash, iste’mol
B) ayirboshlash munosabatlariga jalb qilingan iqtisodiy faoliyat natijalari
C) tovar, pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar
D) xususiy va davlat sektorlari
ANSWER: A
Bozor iqtisodiyotiga o’tishning qanday modellari mavjud?
A) Osiyocha model;
B) Sobiq sotsiolistik mamlakatlar modeli;
C) Afrika va Lotin Amerikasi mamlakatlari modeli;
D) Barcha javoblar to’g’ri.
ANSWER: D
Bozor kon’yunkturasi deganda:
A) bozor holati, ya’ni muvozanatning mavjudligi yoki buzilganligi tushuniladi
B) bozor iqtisodiyoti uchun xizmat ko‘rsatuvchi xar xil sohalar tushuniladi
C) mazkur bozorning tarkibida amal qiluvchi bo‘g‘inlar tushuniladi
D) bozor ishtirokchilari tushuniladi
ANSWER: A
Bozor munosabatlariga o‘tish davrida respublika iqtisodiyotining negizini qanday mulk tashkil qiladi?
A) Davlat mulki;
B) Jamoa mulki;
C) Aralash mulk;
D) Xususiy mulk.
ANSWER: D
Bozor muvozanati- bu...............
A) Talab va taklif miqdorining tengsizligi;
B) Talab va taklif miqdorining tengligi;
C) Talabning taklifdan ortda qolishi;
D) Narx bilan tovarlar miqdori o’rtasidagi bevosita yoki to’g’ridan-to’g’ri bog’liqlik.
ANSWER: B
Bozor regulyatori amal qilishi uchun:
A) erkin bozor raqobatiga yo‘l berilishi zarur
B) monopoliyaga yo‘l qo‘yish kerak
C) oligopoliyaga yo‘l berish kerak
D) monopoliyaga imkon berish lozim
ANSWER: A
Bozor sub’yekti:
A) ayirboshlash munosabatlarining qatnashchilari
B) talab, taklif, narx, raqobat
C) bozorga jalb qilingan tovar va xizmatlar
D) iqtisodiy jarayonlarni uyg‘unlashtirishni ta’minlaydigan dastak
ANSWER: A
Bozor takror ishlab chiqarishning qaysi fazasini o‘z ichiga oladi?
A) ayirboshlash
B) ishlab chiqarish
C) taqsimlash
D) iste’mol
ANSWER: A
Bozorda o‘z mavqeini mustahkamlash va raqiblarini bozordan siqib chiqarish uchun firmalar tomonidan foydalaniladigan maxsus narx qanday narx deb ataladi?
A) Demping narx
B) Chegaralangan narx
C) Dotatsiyalangan narx
D) Erkin bozor narxi
ANSWER: A
Bozorni tartibga solish mexanizmi:
A) Talab, taklif, narx, raqobat;
B) Monopoliya, oligopoliya, monopsoniya;
C) Tadbirkorlik, biznes, foyda;
D) To’g’ri javob yo’q.
ANSWER: A
Bozorning vujudga kelishi:
A) tovar xo‘jaligi vujudga kelishi bilan paydo bo‘lgan
B) natural xo‘jalik xukmron bo‘lgan davrda vujudga kelgan
C) sanoat taraqqiy eta boshlagan kundan boshlab paydo bo‘lgan
D) bozor iqtisodiyotiga o‘tish vaqtidan boshlab vujudga kelgan
ANSWER: A
Cheklangan resurslar bilan cheksiz ehtiyojlarni to‘laroq qondirib borishga qanday erishiladi?
A) resurslardan foydalanishning turli muqobil variantlaridan eng ko‘p mahsulot ishlab chiqarishni ta’minlaydiganini tanlab olish
B) ehtiyojlarni qondirishning maqbul darajasini aniqlash
C) muqobil mahsulotlarni ishlab chiqarish
D) resurlarni samarali taqsimlash
ANSWER: A
Daromad samarasi narx o‘zgarishi oqibatida iste‘molchi pul daromadi xarid qilish layoqati tebranishi natijasida
A) Tovarlarga talabning o‘zgarishidir;
B) Tovarlar taklifining o`zgarishidir;
C) Jamg`arishga moyillikning ortishidir;
D) Iste`molga moyillikning ortishidir.
ANSWER: A
Davlat budjeti hisobidan maxsus arzonlashtirilgan narx qanday narx deb ataladi?
A) Dotatsiyalangan narx
B) Demping narx
C) CHegaralangan narx
D) Erkin bozor narxi
ANSWER: A
Davlat monopoliyalarga qarshi siyosatini qaysi maqsadda amalga oshiradi?
A) Tadbirkorlik va erkin raqobatni himoya qilish maqsadida
B) Raqobatni yo‘qotish maqsadida
C) Monopoliyalarni bartaraf etish maqsadida
D) Bozor mexanizmlarini cheklash maqsadida
ANSWER: A
Davlat monopoliyalarga qarshi siyosatini qaysi maqsadda amalga oshiradi?
A) Tadbirkorlik va erkin raqobatni himoya qilish maqsadida
B) Raqobatni yo‘qotish maqsadida
C) Monopoliyalarni bartaraf etish maqsadida
D) Bozor mexanizmlarini cheklash maqsadida
ANSWER: A
Davlat mulkini xususiylashtirish qanday tartibda o‘tkazilishi kerak?
A) maxsus dasturlar asosida davlatning qattiq nazorati ostida amalga oshirilishi kerak
B) davlat qisman ishtirok etishi kerak
C) davlat ishtirok etmoqligi kerak
D) xorijiy davlatlar kuzatuvchilari ishtirokida o‘tkazilishi kerak
ANSWER: A
Demping narx – bu:
A) bozorda o‘z mavqeini mustahkamlash va raqiblarini bozordan siqib chiqarish uchun firmalar tomonidan foydalaniladigan maxsus narx;
B) bozorda muvozanatlikni ta’minlash uchun davlat tomonidan foydalaniladigan maxsus narx;
C) bozor muvozanatini ta’minlash uchun ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar tomonidan foydalaniladigan maxsus narx;
D) bozorda talab va taklif muvozanatini ta’minlash uchun taqsimot va ayirboshlash subyektlari tomonidan foydalaniladigan maxsus narx.
ANSWER: A
Doimiy xarajatlar nima?
A) ishlab chiqarish hajmiga bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar
B) firmalarning o‘zgarmas passiv va aktivlari
C) firmalarning doimiy aktivlari
D) asosiy fondler
ANSWER: A
Doimiy xarajatlar nima?
A) Asosiy fondlar
B) Firmalarning o‘zgarmas passiv va aktivlari
C) Firmalarning doimiy aktivlari
D) Ishlab chiqarish hajmiga bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar
ANSWER: D
Doimiy xarajatlarning tarkibiy elementlarini belgilang.
A) amortizatsiya, ijara haqi, yuqori darajadagi menejerlar oyligi
B) ish haqi va xom-ashyo xarajatlari
C) amortizatsiya va ishchilarning ish haqi
D) ishlab chiqarishning hamma xarajatlar
ANSWER: A
Doimiy xarajatlarning tarkibiy elementlarini belgilang.
A) Ishlab chiqarishning hamma xarajatlari
B) Ish haqi va xom-ashyo xarajatlari
C) Amortizatsiya, ijara haqi, yuqori darajadagi menejerlar oyligi
D) Amortizatsiya va ishchilarning ish haqi
ANSWER: A
Ehtiyoj - bu........
A) talab;
B) hayotiy vositalarga bo‘lgan zaruriyat;
C) iste’mol jarayonida qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan vosita;
D) to‘g‘ri javob yo‘q.
ANSWER: B
Ehtiyojlarni qondirish maqsadida mahsulot va xizmatlarning ishlatilishi, foydalanilishi jarayoni nima deb ataladi?
A) iste’mol jarayoni
B) talab
C) ehtiyoj
D) taqsimlash
ANSWER: A
Ehtiyojlarning o‘sib borish qonuni iqtisodiy qonunlarning qanday turiga kiradi?
A) umumiy iqtisodiy qonunlar
B) xususiy qonunlar
C) maxsus qonunlar
D) tabiat qonunlari
ANSWER: A
Erkin bozor narxi deganda nima tushuniladi?
A) talab va taklif asosida vujudga keladigan bozor narxi;
B) ishlab chiqarish va iste’mol asosida vujudga keladigan bozor narxi;
C) aholi daromadlari va xarajatlari asosida vujudga keladigan bozor narxi;
D) resurslarni taqsimlash va ayirboshlash asosida vujudga keladigan bozor narxi.
ANSWER: A
Faraz qilaylik, iste‘molchi daromadining muayyan miqdorida 20 birlik A tovar yoki 10 birlik B tovar sotib olish mumkin bo‘lsin. Birdaniga sotib olinishi mumkin bo‘lgan har ikkala tovarning turli kombinattsiyalari G byudjet chizig‘ida joylashadi. Agar iste‘molchining daromadi 2 barvar oshsa, u holda uning byudjet chizig‘i qanday ko`rinishda siljiydi?
A) Chapga G1 ga siljiydi;
B) O`zgarmaydi;
C) O`ngga G2 ga siljiydi;
D) G1 va G2 ga siljydi.
ANSWER: C
Fikrning umumiy faktlardan xususiy faktlarga tomon harakati usuli – bu:
A) deduktsiya usuli
B) abstraktlashtirish
C) konkretlashtirish
D) analiz
ANSWER: A
Fikrning xususiy faktlardan umumiy faktlarga qarab harakati usuli – bu:
A) induktsiya usuli
B) deduktsiya
C) mantiqiylik
D) sintez
ANSWER: A
Hozirgi zamon bozor xo‘jaligi iqtisodiyotning qanday sektoriga asoslanadi?
A) xususiy va davlat sektorlariga
B) davlat sektoriga
C) xususiy sektorga
D) jamoa sektoriga
ANSWER: A
Huquqiy maslahatlar berish, o‘qitish, malaka oshirish ishlab chiqarishning qaysi sohasiga kiradi?
A) nomoddiy xizmatlar ko‘rsatish sohasiga
B) nomoddiy ishlab chiqarishga
C) moddiy ishlab chiqarishga
D) moddiy xizmatlar ko‘rsatishga
ANSWER: A
Insonning shaxsiy manfaati, qiziqishlari va turmush tarziga moslab qondirilishi mumkin bo‘lgan ehtiyojlar qanday ehtiyojlar deyiladi.
A) Yakka tarzda qondiriluvchi
B) Birgalikda qondiriluvchi ehtiyojlar
C) Guruhiy ehtiyoj
D) Birlamchi ehtiyoj
ANSWER: A
Iqtisodiy hodisa va jarayonlar o‘rtasidagi doimiy, takrorlanib turadigan, barqaror sabab-oqibat aloqalarini ifodalovchi tushuncha – bu:
A) iqtisodiy kategoriya
B) tabiat qonunlari
C) iqtisodiy qonunlar
D) yuridik qonunlari
ANSWER: A
Iqtisodiy qonun:
A) doimo takrorlanib turadigan, iqtisodiy jarayonlar va real hodisalarning ayrim tomonlarini ifoda etuvchi ilmiy-nazariy tushuncha;
B) iqtisodiy hayotning turli tomonlari, iqtisodiy hodisa va jarayonlar o‘rtasidagi doimiy, takrorlanib turadigan, barqaror sabab-oqibat aloqalarini, ularning o‘zaro bog‘liqligini ifodalaydi;
C) ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayotning turli tomonlari, iqtisodiy hodisa va jarayonlar o‘rtasidagi vaqtinchalik, takrorlanib turadigan, barqaror sabab-oqibat aloqalarini, ularning o‘zaro bog‘liqligini ifodalaydi;
D) iqtisodiy hayotning turli tomonlari, ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayotning turli tomonlari, ularning o‘zaro bog‘liqligini ifodalaydi.
ANSWER: B
Iqtisodiyot fanining predmeti nimadan iborat?
A) ijtimoiy munosabatlarni o‘rganish;
B) iqtisodiy munosabatlarni va ijtimoiy xo‘jaliklarni samarali yuritishning iqtisodiy qonun-qoidalarini o‘rganish;
C) huquqiy munosabatlarni o‘rganish;
D) tabiiy jarayon va hodisalarni o‘rganish.
ANSWER: B
Iqtisodiyotning muammoli savollari:
A) nima, qanday, qancha va kim uchun ishlab chiqarish;
B) ishlab chiqarish hajmini oshirish uchun qancha ishchi kuchi sarflash kerak;
C) davlatning milliy daromadini qanday oshirish mumkin;
D) to‘g‘ri javob yo‘q.
ANSWER: A
Ishchilar va tadbirkorlar o‘rtasidagi ishchi kuchini oldi-sotdi bitimini tuzishda vositachilikni amalga oshiruvchi va ishsizlarni ro‘yхatga oluvchi muassasa birjaning qanday turiga kiradi?
A) mеhnat birjasi
B) fond birjasi
C) valyuta birjasi
D) tovar birjasi
ANSWER: A
Ishlab chiqarish hajmining o‘zgarishiga ta’sir qiladigan xarajatlar qanday xarajatlar deyiladi?
A) o‘zgaruvchi xarajatlar
B) doimiy xarajatlar
C) ichki xarajatlar
D) tashqi xarajatlar
ANSWER: A
Ishlab chiqarish hajmining o‘zgarishiga ta’sir qiladigan xarajatlar qanday xarajatlar deyiladi?
A) Tashqi xarajatlar
B) Doimiy xarajatlar
C) Ichki xarajatlar
D) O‘zgaruvchi xarajatlar
ANSWER: D
Ishlab chiqarish jarayoni yakunlangan, shaxsiy va unumli iste’mol qilishga tayyor bo‘lgan mahsulotlar …
A) pirovard mahsulot
B) hufyona mahsulot
C) real mahsulot
D) oraliq mahsulot
ANSWER: A
Ishlab chiqarish omillari nima?
A) yer, kapital, ishchi kuchi, tadbirkorlik qobiliyati
B) yer, kapital, ishchi kuchi, iste’molchi
C) yer, kapital, ishchi kuchi
D) yer, kapital, ishchi kuchi, Tovar
ANSWER: A
Ishlab chiqarish vositalari bozori- bu ...
A) mehnat qurollari hamda xom-ashyo, yoqilg‘i va materiallarning oldi-sotdi bozori
B) daromad keltiruvchi aktsiya, obligatsiya, veksel, chek kabilar oldi-sotdi bozori
C) ishchi kuchini oldi-sotdi qilish bozori
D) aqliy mehnat mahsuli bo‘lmish tovarlar va xizmatlar oldi-sotdi bozori
ANSWER: A
Ishlab chiqarishning asosiy omillari:
A) xom-ashyo va ishlab chiqarish texnologiyasi;
B) mehnat va ishlab chiqarish resurslari;
C) ishchi kuchi, kapital, er va tadbirkorlik qobiliyati;
D) hamma javoblar to‘g‘ri.
ANSWER: C
Ishlab chiqarishning har bir darajasida doimiy va o‘zgaruvchi xarajatlar yig‘indisi qanday xarajatlarni tashkil qiladi?
A) umumiy xarajatlarni
B) xususiy xarajatlarni
C) obyektiv xarajatlarni
D) subyektiv xarajatlarni
ANSWER: A
Ishlab chiqarishning har bir darajasida doimiy va o‘zgaruvchi xarajatlar yig‘indisi qanday xarajatlarni tashkil qiladi?
A) Umumiy xarajatlarni
B) Xususiy xarajatlarni
C) Obyektiv xarajatlarni
D) Subyektiv xarajatlarni
ANSWER: A
Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi qanday aniqlanadi?
A) ishlab chiqarish natijalari umumiy sarf-xarajatlar bilan taqqoslanadi
B) ishlab chiqarish natijalari kapital sarflari bilan taqqoslanadi
C) ishlab chiqarish natijalari jonli mehnat sarflari bilan taqqoslanadi
D) ishlab chiqarish natijalari aylanma mablag‘lar bilan taqqoslanadi
ANSWER: A
Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi qanday aniqlanadi?
A) ishlab chiqarish natijalari kapital sarflari bilan taqqoslanadi;
B) ishlab chiqarish natijalari umumiy sarf-xarajatlar bilan taqqoslanadi;
C) ishlab chiqarish natijalari aylanma mablag‘lar bilan taqqoslanadi;
D) barcha javoblar to‘g‘ri.
ANSWER: C
Iste`molchi byudjetining cheklanganligi:
A) Iste’molchining muayyan pul daromadlari mavjudligi sharoitida narxlarning muayyan darajasida u yoki bu turdagi tovarlarning ma’lum cheklangan miqdorini sotib olish imkoniyati orqali ifodalanadi;
B) Iste’molchining muayyan pul daromadlari mavjudligi sharoitida narxlarning o`zgarmas darajasida u yoki bu turdagi tovarlarning ma’lum cheklangan miqdorini sotib olish imkoniyati orqali ifodalanadi;
C) Tovar va xizmatlarni sotuvchilarning muayyan pul daromadlari mavjudligi sharoitida narxlarning muayyan darajasida u yoki bu turdagi tovarlarning ma’lum cheklangan miqdorini sotib olish imkoniyati orqali ifodalanadi;
D) Barcha javoblar to`g`ri.
ANSWER: A
Iste‘molchi tanlovini o‘rganishda quyidagi shartlar ta‘minlanadi:
A) Mavjud va cheklangan byudjetdan to‘liq foydalaniladi hamda ehtiyojlar maksimal darajada qondiriladi;
B) Cheksiz byudjetdan to‘liq foydalaniladi hamda ehtiyojlar ahamiyatli darajada qondiriladi;
C) Mavjud byudjetdan foydalaniladi hamda ehtiyojlar tanlab qondiriladi;
D) Mavjud va cheklangan resurslardan to‘liq foydalaniladi hamda ehtiyojlar qondiriladi.
ANSWER: A
Iste‘molchining narx o‘zgarishiga ta‘sirchanligi … deyiladi.
A) Daromad samarasi;
B) Budjet chizig`i;
C) O’rnini bosish samarasi;
D) To`g`ri javob yo`q.
ANSWER: C
Iste’molchi byudjetining cheklanganligini grafikda ikki turdagi tovarni sotib olishning turli kombinatsiyalarini ko‘rsatuvchi chiziq:
A) Talab egri chizig`i deyiladi;
B) Taklif egri chizig`i deyiladi;
C) Laffer egri chizig`i deyiladi;
D) Byudjet chizig‘i deyiladi.
ANSWER: D
Iste’molchi tomonidan o‘zi uchun turli tovarlarning naflilik darajasining baholanishi … deyiladi.
A) Iste`molchi tanlovi;
B) Befarqlik chizig`i;
C) Iste’molchining afzal ko‘rishi;
D) Daromad samarasi.
ANSWER: C
Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari nima?
A) Ishlab chiqarish binolari va inshootlari;
B) Ishlab chiqarishning shaxsiy va ashyoviy omillarining yig‘indisi va o‘zaro ta'siri;
C) Ishchi kuchi, xom ashyo va yordamchi materiallar;
D) Mehnat vositalari;
ANSWER: C
Joriy narxlar – bu:
A) amaldagi narxlar bo‘lib, ular yordamida yil davomidagi ishlab chiqarish natijalari hisoblanadi;
B) oldingi davrlardagi narxlar bo‘lib, ular yordamida yil davomidagi resurslarni taqsimlash natijalari hisoblanadi;
C) kelajakdagi narxlar bo‘lib, ular yordamida yil davomidagi tovar va xizmatlarni ayirboshlash natijalari hisoblanadi;
D) oldingi va kelajakdagi narxlar bo‘lib, ular yordamida yil davomidagi aholi iste’moli natijalari hisoblanadi.
ANSWER: A
Kapital xarajatlarining mahsulot ishlab chiqarish hajmiga nisbati – bu …
A) kapital sig‘imi
B) mehnat unumdorligi
C) kapital samaradorlik
D) mehnat sig‘imi
ANSWER: A
Kapital xarajatlarining mahsulot ishlab chiqarish hajmiga nisbati – bu …
A) Mehnat sig‘imi
B) Mehnat unumdorligi
C) Kapital samaradorlik
D) Kapital sig‘imi
ANSWER: D
Kishilarning bilim va dam olish, madaniy saviyasini oshirish kabi ehtiyojlari qanday ehtiyoj turiga kiradi?
A) ma’naviy ehtiyojlar
B) birlamchi ehtiyoj
C) moddiy ehtiyojlar
D) ikkilamchi ehtiyoj
ANSWER: A
Kishilik jamiyati rivojlanishining barcha bosqichlarida amal qiladigan qonunlar qanday iqtisodiy qonunlar deb ataladi?
A) umumiy iqtisodiy qonunlar
B) davriy qonunlar
C) maxsus qonunlar
D) yuridik qonunlar
ANSWER: A
Korxona ishlab chiqarish xarajatlarini quyidagi turlarga bo‘lish mumkin:
A) bevosita ishlab chiqarish xarajatlari va muomala xarajatlari
B) bilvosita ishlab chiqarish xarajatlari va to‘g‘ri soliqlar
C) umumiy ishlab chiqarish xarajatlari va egri soliqlar
D) xususiy ishlab chiqarish xarajatlari va qo‘shimcha qiymat solig‘i
ANSWER: A
Korxona ishlab chiqarish xarajatlarini quyidagi turlarga bo‘lish mumkin:
A) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari va muomala xarajatlari
B) Bilvosita ishlab chiqarish xarajatlari va to‘g‘ri soliqlar
C) Umumiy ishlab chiqarish xarajatlari va egri soliqlar
D) Xususiy ishlab chiqarish xarajatlari va qo‘shimcha qiymat solig‘i
ANSWER: A
Korxona tomonidan zarur resurs va xizmatlarni tashqaridan to‘lov asosida jalb etishi uchun sarf qilingan xarajatlar qanday xarajatlar deyiladi?
A) tashqi xarajatlar
B) ichki xarajatlar
C) doimiy xarajatlar
D) o‘zgaruvchan xarajatlar
ANSWER: A
Korxona tomonidan zarur resurs va xizmatlarni tashqaridan to‘lov asosida jalb etishi uchun sarf qilingan xarajatlar qanday xarajatlar deyiladi?
A) O‘zgaruvchan xarajatlar
B) Ichki xarajatlar
C) Doimiy xarajatlar
D) Tashqi xarajatlar
ANSWER: D
Korxonalarda tovar va xizmatlarni sotishdan olingan mablag‘lar qanday nomlanadi?
A) pul daromadlari
B) foyda
C) unumdorlik
D) samaradorlik
ANSWER: A
Korxonalarda tovar va xizmatlarni sotishdan olingan mablag‘lar qanday nomlanadi?
A) Foyda
B) Pul daromadlari
C) Unumdorlik
D) Samaradorlik
ANSWER: B
Mahsulot bozorida quyidagilarni qay biri belgilab beriladi?
A) Boshqaruvchining maoshi;
B) Butilka fabrikasidagi foydalanilgan asbob-uskunalarning narxi;
C) 80 gektar yer maydoning narxi;
D) Sport krassovkasining narxi.
ANSWER: C
Mahsulotlarni o‘z iste’moli uchun emas, balki bozorda sotish, ayirboshlash uchun va boshqalarning ehtiyojini qondirish maqsadida ishlab chiqarish qanday ishlab chiqarish deb yuritiladi?
A) Tovar ishlab chiqarish
B) Natural ishlab chiqarish
C) Iste’mol buyularini ishlab chiqarish
D) Ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqarish
ANSWER: A
Mamlakat chegarasining daxlsizligi, uning mudofaa qobiliyatining mustahkamligiga bo‘lgan ehtiyoj qanday ehtiyoj turiga kiradi?
A) umumjamiyat ehtiyojlari
B) hududiy ehtiyoj
C) guruhiy ehtiyoj
D) yakka ehtiyoj
ANSWER: A
Mashina, asbob-uskuna, хomashyo, yoqilg‘i va matеriallar oldi-sotdi qilinadigan bozor nima dеb ataladi?
A) ishlab chiqarish vositalari (rеsurslar) bozori
B) intеllеktual tovarlar bozori
C) mehnat bozori
D) valyuta bozori
ANSWER: A
Mehnat unumdorligi qanday aniqlanadi?
A) mahsulot miqdorini uni ishlab chiqarishga ketgan ish vaqtiga nisbati bilan
B) mahsulot miqdorini qilingan sarf-xarajatlarga nisbati bilan
C) mahsulot miqdorini asosiy kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
D) mahsulot miqdorini aylanma kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
ANSWER: A
Mehnat unumdorligi qanday aniqlanadi?
A) mahsulot miqdorini uni ishlab chiqarishga ketgan ish vaqtiga nisbati bilan
B) mahsulot miqdorini qilingan sarf-xarajatlarga nisbati bilan
C) mahsulot miqdorini asosiy kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
D) mahsulot miqdorini aylanma kapitalga taqqoslash yo‘li bilan
ANSWER: A
Milliy bozor narxi – bu:
A) bir mamlakat doirasida amal qiluvchi va ularning xususiyatini aks ettiruvchi narx;
B) bir mamlakat mintaqalari doirasida amal qiluvchi va ularning xususiyatini aks ettiruvchi narx;
C) bir qit’a doirasida amal qiluvchi va ularning xususiyatini aks ettiruvchi narx;
D) bir nechta mamlakatlar doirasida amal qiluvchi va ularning xususiyatini aks ettiruvchi narx.
ANSWER: A
Milliy valyutalar kurslari bo‘yicha ularning erkin oldi-sotdisi amalga oshiriladigan birja – bu:
A) valyuta birjasi
B) fond birjasi
C) mеhnat birjasi
D) tovar birjasi
ANSWER: A
Mol-mulkni sotish, meros qoldirish, hadya qilish, ijaraga berish kabi holatlarni erkin tanlash mulkchilik munosabatlarining qaysi jihatini tashkil etadi?
A) tasarruf etish
B) foydalanish
C) o‘zlashtirish
D) egalik qilish
ANSWER: A
Mol-mulkning iqtisodiy faoliyatda ishlatilishi yoki ijtimoiy hayotda qo‘llanilishi, ya’ni uning nafli jihatlarining bevosita iste’mol qilinishi mulkchilik munosabatlarining qaysi jihatiga kiradi?
A) foydalanish
B) egalik qilish
C) o‘zlashtirish
D) tasarruf etish
ANSWER: A
Monopoliya – bu ....
A) raqobat turi.
B) korxonaning shakllanishi;
C) bozor regulyatori;
D) ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi;
ANSWER: A
Monopoliya – bu ....
A) Ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi
B) Korxonaning shakllanishi
C) Bozor regulyatori
D) Raqobat turi
ANSWER: D
Monopoliya nima?
A) bozorda bitta ishlab chiqaruvchi ko‘pchilik xaridorlarga xizmat ko‘rsatadi;
B) bozorda ishlab chiqaruvchilar soni juda ko‘p bo‘lib, xaridorlarga xizmat qiladilar;
C) bu bozorda iste’molchilarning hukmronligi;
D) hamma javoblar to‘g‘ri.
ANSWER: A
Monopoliya nima?
A) Bozorda ishlab chiqaruvchilar soni juda ko‘p bo‘lib, xaridorlarga xizmat qiladilar
B) Bozorda bitta ishlab chiqaruvchi ko‘pchilik xaridorlarga xizmat ko‘rsatadi
C) Bu bozorda iste’molchilarning hukmronligi
D) Hamma javoblar to‘g‘ri
ANSWER: B
Monopsoniya- bu…
A) tanho iste’molchining hukmronligi
B) bozorda u qadar ko‘p bo‘lmagan iste’molchilarning hukmronligi
C) tarmoqda u qadar ko‘p bo‘lmagan korxonalarning hukmronlik qilishi
D) tanho ishlab chiqaruvchining hukmronligi
ANSWER: A
Monopsoniya- bu…
A) Tarmoqda u qadar ko‘p bo‘lmagan korxonalarning hukmronlik qilishi
B) Bozorda u qadar ko‘p bo‘lmagan iste’molchilarning hukmronligi
C) Tanho iste’molchining hukmronligi
D) Tanho ishlab chiqaruvchining hukmronligi
ANSWER: C
Muayyan maqsad yo‘lida turli ko‘rinishdagi jamoalarga birlashgan kishilar tomonidan birgalikda o‘zlashtiriluvchi vosita va ne’matlar qanday mulk shakliga kiradi?
A) Jamoa mulki
B) Davlat mulki
C) Xususiy mulk
D) aralash mulk
ANSWER: A
Mulkchilik sub'ektini ko‘rsating:
A) Yer, suv, kon, asbob-uskuna, bino va hokazo;
B) Mulkni o‘zlashtirishda qatnashuvchilar;
C) Faqatgina davlat mahkamalari;
D) Jamoa a'zolari.
ANSWER: B
Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, bu...
A) Davlat mulkini nodavlat mulk va xo‘jalik yuritish shakllariga aylantirish;
B) Davlat mulkini fuqarolarga sotish;
C) Davlat mulkini imtiyozli bo‘lib berish;
D) Davlat mulkini xususiy mulkka aylantirish.
ANSWER: A
Muomala xarajatlari quyidagi ikki guruhga bo‘linadi:
A) qo‘shimcha muomala xarajatlari va sof muomala xarajatlari
B) umumiy muomala xarajatlari va umumiy soliqlar
C) xususiy muomala xarajatlari va to‘g‘ri soliqlar
D) yalpi muomala xarajatlari va egri soliqla
ANSWER: A
Muomala xarajatlari quyidagi ikki guruhga bo‘linadi:
A) Yalpi muomala xarajatlari va egri soliqlar
B) Qo‘shimcha muomala xarajatlari va sof muomala xarajatlari
C) Umumiy muomala xarajatlari va umumiy soliqlar
D) Xususiy muomala xarajatlari va to‘g‘ri soliqlar
ANSWER: B
Muomala xarajatlari tushunchasi – ...
A) tovarlarni sotish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchiga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
B) tovarlarni ishlab chiqarish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni iste’molchilardan ishlab chiqaruvchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
C) tovarlarni taqsimlash jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni iste’molchilardan iste’molchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
D) tovarlarni iste’mol qilish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni xaridolardan ishlab chiqaruvchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
ANSWER: A
Muomala xarajatlari tushunchasi – ...
A) Tovarlarni taqsimlash jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni iste’molchilardan iste’molchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
B) Tovarlarni ishlab chiqarish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni iste’molchilardan ishlab chiqaruvchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
C) Tovarlarni sotish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchiga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
D) Tovarlarni iste’mol qilish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, shu tovarlarni xaridolardan ishlab chiqaruvchilarga yetkazilguncha ketadigan sarflarga aytiladi
ANSWER: C
Musiqa asarlari, badiiy va ilmiy asarlarni yaratish, ixtiro va kashfiyotlar qilish ishlab chiqarishning qaysi sohasiga kiradi?
A) nomoddiy ne’matlarni ishlab chiqarish
B) nomoddiy xizmatlar ko‘rsatish
C) moddiy ne’matlarni ishlab chiqarish
D) moddiy xizmatlar ko‘rsatish
ANSWER: A
Narx – bu:
A) tovar va xizmatlar ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasi;
B) tovar va xizmatlar raqobatbardoshligi va foydaliligining puldagi ifodasi;
C) tovar va xizmatlarning sifati va ularga sarflangan mehnatning puldagi ifodasi;
D) tovar va xizmatlar miqdorining puldagi ifodasi.
ANSWER: A
Narx – bu…
A) real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlarning ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasidir
B) real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlar ijtimoiy qiymatining puldagi ifodasidir
C) real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlarning ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasidir
D) tovar va xizmatlar miqdorining puldagi ifodasi
ANSWER: A
Narx diapazoni – bu:
A) narxlar oralig‘ining puldagi ifodasi;
B) narxlar o‘zgarishining qiymatdagi ifodasi;
C) narxlar o‘sishining iste’mol qiymatdagi ifodasi;
D) narxlar kamayishining naflilikdagi ifodasi.
ANSWER: A
Narx nisbati nima?
A) narx pariteti.
B) narx diapazoni;
C) narx o‘sishi;
D) narx o‘zgarishi;
ANSWER: A
Narxga bog’liq talab elastikligi qanday holda yuqori bo’ladi:
A) Qimmatbaho buyumlarga nisbatan birlamchi zaruriy tovarlarga;
B) Iste’molchi tomonidan eng zaruriy naf keltiradigan tovar deb hisoblanganda;
C) Alternativ harajatlari yuqori bo’lgan tovarlarga;
D) Iste’molchi uchun unchalik muhim bo’lmagan tovar uchun;
ANSWER: D
Narxning qaysi vazifasi talab va taklif mos kelishi orqali amalga oshadi?
A) muvozanatlikni ta’minlash
B) tartibga solish va raqobat vositasi
C) qiymatni yoki iqtisodiy xarajatlarni hisobga olish
D) ijtimoiy himoyalash
ANSWER: A
Narxning vazifalari orqali qanday maqsadlarga erishiladi?
A) milliy daromadning iqtisodiyot turli tarmoq va sohalari, xo‘jalik yurituvchi subyektlari bo‘yicha taqsimlanishiga;
B) xalqaro mehnat taqsimotining shakllanishiga, milliy iqtisodiyotning siklli rivojlanishiga;
C) milliy iqtisodiyot tarkibining o‘zgarishiga, aholi sonining o‘sishiga;
D) milliy iqtisodiyotning siklli rivojlanishiga, milliy iqtisodiyot tarkibining o‘zgarishiga.
ANSWER: A
Narxsiz raqobat usuli qanday yo‘llar bilan olib boriladi?
A) barcha javoblar to‘g‘ri
B) tovarlarni kreditga sotish;
C) kafolatlangan muddatda va undan keyingi davrda turli xizmatlar ko‘rsatish;
D) tovar sifatini tabaqalashtirish orqali iste’mol xossalarini oshirish;
ANSWER: A
Narxsiz raqobat usuli qanday yo‘llar bilan olib boriladi?
A) Tovar sifatini tabaqalashtirish orqali iste’mol xossalarini oshirish;
B) Tovarlarni kreditga sotish;
C) Kafolatlangan muddatda va undan keyingi davrda turli xizmatlar ko‘rsatish;
D) Barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: D
Noelastik bo’lgan tovarning narxi 7 dollardan 8 dollarga ko’tarilganda, daromad:
A) Qisqaradi;
B) Ko’tariladi;
C) O’zgarishsiz qoladi;
D) Mutloq noelastik;
ANSWER: B
Noelastik talab deyiladi, agar:
A) Narx 1 % ga ko’tarilganda unga bo’lgan talab hajmi 1 % dan kam miqdorda o’zgarsa;
B) Narx 1 % ko’tarilganda unga bo’lgan talab hajmi 1 % dan ko’p miqdorda o’zgarsa;
C) Narxning har qanday o’zgarishi umumiy tushumning o’zgarmasligiga olib kelsa;
D) Narxning 1 % ga ko’tarilishi talab hajmining oshishiga olib kelmasa;
ANSWER: A
Nomukammal raqobat turi:
A) noto‘g‘ri javob yo‘q
B) monopolistik raqobat
C) oligopolistik raqobat
D) ma’lum darajada cheklangan raqobat
ANSWER: A
Nomukammal raqobat turi:
A) Ma’lum darajada cheklangan raqobat
B) Monopolistik raqobat
C) Oligopolistik raqobat
D) Noto‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: D
Nufuzli narx – bu:
A) sotish hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foyda olishga erishish uchun firmalar tomonidan foydalaniladigan narx
B) ishlab chiqarish hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori daromad olishga erishish uchun davlat tomonidan foydalaniladigan narx
C) resurslar taqsimoti hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foiz olishga erishish uchun banklar tomonidan foydalaniladigan narx
D) iste’mol hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foyda olishga erishish uchun xorijiy iste’molchilar tomonidan foydalaniladigan narx
ANSWER: A
Nufuzli narx – bu:
A) sotish hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foyda olishga erishish uchun firmalar tomonidan foydalaniladigan narx.
B) ishlab chiqarish hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori daromad olishga erishish uchun davlat tomonidan foydalaniladigan narx;
C) resurslar taqsimoti hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foiz olishga erishish uchun banklar tomonidan foydalaniladigan narx;
D) iste’mol hajmini o‘zgartirmasdan, yuqori foyda olishga erishish uchun xorijiy iste’molchilar tomonidan foydalaniladigan narx;
ANSWER: A
O‘rganilgan qismlardan olingan xulosa va natijalarni bir butun yaxlit jarayon deb qarab umumiy xulosa chiqarish usuli – bu:
A) sintez usuli
B) analiz
C) umumlashtirish
D) statistic
ANSWER: A
O‘rmondagi daraxtlar, mevalar, daryodagi baliqlar, dengiz bo‘yidagi cho‘milish joylari....
A) Shaxsiy mulk;
B) Umumxalq mulki;
C) Xususiy mulk;
D) Oila mulki;
ANSWER: B
O‘rtacha foyda:
A) bir birlik mahsulotdan olinadigan foyda
B) bir ishchining daromadi
C) foydaning umumiy ishlab chiqarish xarajatlariga nisbati
D) chegaralangan mahsulotning sotuvidan olinadigan daromad
ANSWER: A
O‘rtacha foyda:
A) Bir ishchining daromadi
B) Bir birlik mahsulotdan olinadigan foyda
C) Foydaning umumiy ishlab chiqarish xarajatlariga nisbati
D) Chegaralangan mahsulotning sotuvidan olinadigan daromad
ANSWER: B
O‘rtacha xarajatlar nima?
A) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish xarajatlari
B) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan doimiy xarajatlar
C) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan o‘zgaruvchan xarajatlar
D) doimiy va o‘zgaruvchan xarajatlar yig‘indisi
ANSWER: A
O‘rtacha xarajatlar nima?
A) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish xarajatlari
B) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan doimiy xarajatlar
C) bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan o‘zgaruvchan xarajatlar
D) doimiy va o‘zgaruvchan xarajatlar yig‘indisi
ANSWER: A
O‘zbekistonda monopolizm qanday tartibga solinadi?
A) monopoliyalarga qarshi qonun bilan
B) hech qanday tartibga solinmaydi
C) kichik biznesni rivojlantirish orqali
D) iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish orqali
ANSWER: A
O‘zbekistonda monopolizm qanday tartibga solinadi?
A) Hech qanday tartibga solinmaydi
B) Monopoliyalarga qarshi qonun bilan
C) Kichik biznesni rivojlantirish orqali
D) Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish orqali
ANSWER: B
O‘zgaruvchan xarajatlar nima?
A) ishlab
B) hamisha o‘zgaradigan xarajatlar
C) doimiy kapitalning aylanma fondlarga nisbati
D) o‘zgaruvchan kapital va amortizatsiya
ANSWER: A
O‘zgaruvchan xarajatlar nima?
A) Ishlab chiqarish hajmiga bo‘g‘liq xarajatlar
B) Hamisha o‘zgaradigan xarajatlar
C) Doimiy kapitalning aylanma fondlarga nisbati
D) O‘zgaruvchan kapital va amortizatsiya
ANSWER: A
O‘zgaruvchan xarajatlarning tarkibiy elementini belgilang.
A) ishchilarning ish haqi va xom-ashyo xarajatlari
B) ijara va sug‘urta xarajatlari
C) amortizatsiya va ish haqi
D) faqat ish haqi
ANSWER: A
O‘zgaruvchan xarajatlarning tarkibiy elementini belgilang.
A) Ijara va sug‘urta xarajatlari
B) Ishchilarning ish haqi va xom-ashyo xarajatlari
C) Amortizatsiya va ish haqi
D) Faqat ish haqi
ANSWER: B
Odatda ishchi kuchi resurslari tarkibiga kimlar kiritiladi.
A) 16 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan erkaklar, 16 yoshdan 55 yoshgacha bo‘lgan ayollar
B) 18 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan erkaklar, 18 yoshdan 55 yoshgacha bo‘lgan ayollar
C) 16 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan erkaklar, 16 yoshdan 50 yoshgacha bo‘lgan ayollar
D) Ishga yaroqli barcha shaxslar
ANSWER: A
Oligopolistik bozorda:
A) sanoqli, ozchilik firmalar va kompaniyalar bozorda hukmronlik qiladi
B) sotuvchi sifatida bir firma bozorda tanho hukmronlik qiladi
C) raqobat umuman bo‘lmaydi
D) sotuvchi va xaridorlardan hech biri bozorda hukmron mavqega ega bo‘lmaydi
ANSWER: A
Pirovard mahsulot tushunchasi:
A) iste’mol uchun tayyor bo‘lgan, sotilgan yoki sotiladigan tovar va xizmatlarning bozor narxidagi hajmi
B) qayta ishlanadigan mahsulot
C) sotish maqsadida xarid qilinadigan tovarlar
D) ishlov beriladigan mahsulot
ANSWER: A
Qimmatli qog‘ozlar oldi-sotdisi bo‘yicha rasmiy jihatdan tashkil etilgan va muntazam amal qiluvchi bozor shakli birjaning qanday turiga kiradi?
A) fond birjasi
B) valyuta birjasi
C) mеhnat birjasi
D) tovar birjasi
ANSWER: A
Qiyosiy narxlarda:
A) ma’lum yil asos qilib olinib, ishlab chiqarishning natijalari shu narxda hisoblanadi va boshqa yillar bilan taqqoslanadi;
B) o‘tgan yil asos qilib olinib, resurslar taqsimoti natijalari shu narxlarda hisoblanadi va oldingi yillar bilan taqqoslanadi;
C) bazis yil asos qilib olinib, tovarlarni ayirboshlash natijalari shu narxlarda hisoblanadi va oldingi yillar bilan taqqoslanadi;
D) kelgusi yil asos qilib olinib, aholi iste’moli natijalari shu narxlarda hisoblanadi va kelajakdagi yillar bilan taqqoslanadi.
ANSWER: A
Quyidagi iqtisodiy oqimlarni ular paydo bo‘lishini tarixiy ketma ketlikda joylashtiring: keynschilik, fiziokratlar, marjinalizm, klassik oqim, neoklassik oqim, merkantelizm.
A) merkantelizm, fiziokratlar, klassik oqim, keynschilik, neoklassik oqim, marjinalizm,
B) marjinalizm, klassik oqim, keynschilik, fiziokratlar, merkantelizm, neoklassik oqim;
C) merkantelizm, keynschilik, marjinalizm, klassik oqim, fiziokratlar, neoklassik oqim;
D) keynschilik, fiziokratlar, marjinalizm, klassik oqim, neoklassik oqim, merkantelizm.
ANSWER: A
Quyidagi iqtisodiy tushunchalar narxda o‘z ifodasini topadi:
A) tovarlar qiymati va ularning nafliligi;
B) tovarlar iste’mol qiymati va ularning sifati;
C) tovarlar sifati va ularning raqobatbardoshligi;
D) tovarlar raqobatbardoshligi va ularga talab darajasi.
ANSWER: A
Quyidagi javoblardan qaysi birida narx tizimiga to‘g‘ri ta’rif berilgan?
A) iqtisodiyotda amal qilib turgan barcha narx turlari narx tizimini tashkil qiladi.
B) iqtisodiyotda amal qilib turgan barcha qiymat va iste’mol qiymati turlari narx tizimini tashkil qiladi;
C) iqtisodiyotda amal qilib turgan barcha daromadlar va xarajatlar turlari narx tizimini tashkil qiladi;
D) iqtisodiyotda amal qilib turgan barcha ishlab chiqarish va iste’mol turlari narx tizimini tashkil qiladi;
ANSWER: A
Quyidagi omillarning qaysi biri tovar narxini belgilovchi asos bo‘lib xizmat qiladi?
A) tovar qiymati va nafliligi
B) tovar sifati va qiymati
C) tovar qiymati va raqobatbardoshligi
D) ishlab chiqarish samaradorligi va tovar qiymati
ANSWER: A
Quyidagi omillarning qaysi biri tovar narxini belgilovchi asos bo‘lib xizmat qiladi?
A) tovar qiymati va nafliligi;
B) tovar sifati va qiymati;
C) tovar qiymati va raqobatbardoshligi;
D) ishlab chiqarish samaradorligi va tovar qiymati.
ANSWER: A
Quyidagilardan holatlardan qay biri mamlakatning mahsulot ishlab chiqarish imkoniyatlari egri chizig’ining joylashuviga ta’sir qilishi mumkin:
A) Ta’lim sifati oshadi.
B) Ishsiz kishilarning soni ko’payadi.
C) Yangi texnologiya rudadan misni ajratib olish samaradorligini oshiradi.
D) Yuqori balli yer silkinishi ishlab chiqarish inshootlarini buzib yuboradi.
ANSWER: C
Quyidagilardan qay biri avtomobil shinalardagi sifat o’zgarishlarga ta’sir ko’rsatadi?
A) Shinalar ishlab chiqarish usulida texnologik takomillashuv.
B) Shina sanoatida firmalar sonining pasayishi.
C) Shinalar ishlab chiqarishda kauchuk narxini oshib ketishi.
D) Avtomobil shinalarining muvozanatdagi narxi hozirgiga qaraganda kelajakda oshib ketadi deb o’ylash.
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri aqliy mehnat mahsuli bo‘lgan intellektual tovarlar bozorining ayriboshlash ob’yekti hisoblanmaydi?
A) ishlab chiqarish vositalari
B) ilmiy axborotlar va ilmiy g‘oyalar
C) san’at va badiiy asarlari
D) ilmiy-texnikaviy ishlanmalar
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri bozor iqtisodiyotining salbiy jihatlariga kirmaydi?
A) iqtisodiy faoliyat va tanlov erkinligi
B) rivojlanishning beqarorligi hamda ijtimoiy ishlab chiqarishning pasayish holatlarining mavjudligi
C) resurslarning qayta tiklanmaydigan turlarini saqlash imkoniyatining yo‘qligi
D) atrof-muhitni ishlab chiqarish va boshqa faoliyat turlari ta’siridan muhofaza qilish mexanizmining mavjud emasligi
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri bozor iqtisodiyotining umumiy va muhim belgilari tarkibiga kirmaydi?
A) narx-navoni davlat narx organlari tomonidan qat’iy belgilanishi
B) turli shakllardagi mulkchilikning mavjud bo‘lishi va unda xususiy mulkchilikning ustun turishi
C) tadbirkorlik va tanlov erkinligi
D) raqobat kurashining mavjudligi
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri bozor ob’yektiga kirmaydi?
A) ayirboshlash munosabatlari qatnashchisi
B) ayirboshlash munosabatlariga jalb qilingan iqtisodiy faoliyat natijalari
C) iqtisodiy resurslar
D) tovar, pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri bozor sub’yektiga kiradi?
A) ayirboshlash munosabatlari qatnashchisi
B) tovar, pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar
C) ayirboshlash munosabatlariga jalb qilingan iqtisodiy faoliyat natijalari
D) iqtisodiy resurslar
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy resurslar tarkibini to‘liq aks ettiradi?
A) kapital, yer, ishchi kuchi va tadbirkorlik layoqati
B) mehnat vositalari va ishchi kuchi
C) tabiiy va inson resurslari
D) ishlab chiqarishning moddiy omillari
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri moliya bozori tarkibiy qismi hisoblanadi?
A) barcha javoblar to‘g‘ri
B) ssuda kapitali bozori
C) qimmatli qog‘ozlar bozori
D) qarz majburiyatlari bozori va kapital bozori
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri moliya bozori tarkibiy qismiga kirmaydi?
A) ilmiy axborotlar va ilmiy g‘oyalar
B) qarz majburiyatlari bozori
C) kapital bozori
D) ssuda kapitali bozori qimmatli qog‘ozlar bozori
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri narxning vazifasi bo‘lib hisoblanadi?
A) ijtimoiy himoya vazifasi
B) pul-kredit vositasi vazifasi
C) bevosita nazorat qilish vazifasi
D) xalqaro raqobatbardoshlik
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri qisqa davrdagi doimiy xarajat hisoblanadi?
A) amortizatsiya ajratmasi
B) material xarajatlari
C) yonilg‘i xarajatlari
D) xom-ashyo xarajatlari
ANSWER: A
Quyidagilardan qaysi biri qisqa davrdagi doimiy xarajat hisoblanadi?
A) Xom-ashyo xarajatlari
B) Material xarajatlari
C) Yonilg‘i xarajatlari
D) Amortizatsiya ajratmasi
ANSWER: D
Quyidagilardan qaysi biri qisqa davrdagi doimiy xarajat hisoblanadi?
A) Xom-ashyo xarajatlari
B) Material xarajatlari
C) Yonilg‘i xarajatlari
D) Amortizatsiya ajratmasi
ANSWER: D
Quyidagilarning qaysi biri iqtisodiyot fanining predmetiga taaluqli emas va nima uchun?
A) ehtiyojlarning maksimal darajada qondirilishi;
B) cheksiz resurslar;
C) cheksiz ehtiyojlar;
D) resurslardan samarali foydalanish.
ANSWER: B
Quyidagilarning qaysi biri sof raqobatga xos xususiyat hisoblanadi?
A) barcha javoblar to‘g‘ri
B) iste’molchilar ko‘p;
C) ishlab chiqariladigan mahsulot bir xil;
D) ishlab chiqaruvchilar ko‘p;
ANSWER: A
Quyidagilarning qaysi biri sof raqobatga xos xususiyat hisoblanadi?
A) Ishlab chiqaruvchilar ko‘p
B) Iste’molchilar ko‘p
C) Ishlab chiqariladigan mahsulot bir xil
D) Barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: D
Raqobat –bu…
A) bozor subyektlari iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvidan iborat bo‘lib, ular o‘rtasidagi yuqori foyda va ko‘proq naflilikka ega bo‘lish uchun kurash
B) bozor subektlarining monopollashuvi
C) bozor subyektlari iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvi
D) subyektlar iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvi 
ANSWER: A
Raqobat –bu…
A) Bozor subyektlari iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvidan iborat bo‘lib, ular o‘rtasidagi yuqori foyda va ko‘proq naflilikka ega bo‘lish uchun kurash
B) Bozor subyektlari iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvi
C) Bozor subektlarining monopollashuvi
D) Subyektlar iqtisodiy manfaatlarining to‘qnashuvi 
ANSWER: A
Raqobat usullari:
A) narx orqali va narxsiz;
B) ishlab chiqarish va g‘ayri ishlab chiqarish;
C) moddiy va nomoddiy;
D) to‘g‘ri javob yo‘q.
ANSWER: A
Raqobat usullari:
A) Narx orqali va narxsiz
B) Ishlab chiqarish va g‘ayri ishlab chiqarish
C) Moddiy va nomoddiy
D) To‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) sof monopoliyada
B) monopolistik raqobatda
C) sof raqobatda
D) oligopoliyada
ANSWER: A
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) sof monopoliyada;
B) monopolistik raqobatda;
C) sof raqobatda;
D) oligopoliyada
ANSWER: A
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) Sof raqobatda
B) Monopolistik raqobatda
C) Sof monopoliyada
D) Oligopoliyada
ANSWER: C
Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?
A) Sof raqobatda
B) Monopolistik raqobatda
C) Sof monopoliyada
D) Oligopoliyada
ANSWER: C
Raqobatning qaysi shaklida yangi korxonalarning tarmoqqa kirishiga to‘siqlar ta’qiqlash bilan barobar bo‘ladi?
A) sof monopoliyada;
B) monopolistik raqobatda;
C) sof raqobatda;
D) oligopoliyada
ANSWER: A
Raqobatning qaysi shaklida yangi korxonalarning tarmoqqa kirishiga to‘siqlar ta’qiqlash bilan barobar bo‘ladi?
A) Sof raqobatda
B) Monopolistik raqobatda
C) Sof monopoliyada
D) Oligopoliyada
ANSWER: C
Respublikamizda ko‘p ukladli iqtisodiyotni vujudga keltirishda ustuvorlik nimalarga beriladi?
A) xususiy mulkka, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikka
B) yirik biznesga
C) investitsiyani kamaytirib, iste’molni ko‘paytirishga
D) soliq tizimiga
ANSWER: A
Resurs bozori shunday joy bo’lib, u yerda:
A) Uy xo’jaliklari tovarlarni sotadi, ishlab chiqaruvchilar sotib oladi;
B) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi, uy xo’jaliklari mahsulotlarni sotadi;
C) Uy xo’jaliklari resurslarni sotadi va ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotib oladi;
D) Ishlab chiqaruvchilar resurslarni sotadi va uy xo’jaliklari resurslarni sotib oladi.
ANSWER: D
Shartnoma narx – bu:
A) sotuvchi va xaridorning roziligi bilan belgilanadigan, ular tomonidan tuzilgan shartnomada qayd qilingan narx;
B) ishlab chiqaruvchilar va xizmat ko‘rsatuvchilarning roziligi bilan belgilanadigan, ular tomonidan tuzilgan bitimda qayd qilingan narx;
C) taqsimot va ayirboshlash subyektlarining roziligi bilan belgilanadigan, ular tomonidan tuzilgan kelishuvda qayd qilingan narx;
D) ishlab chiqarish va iste’mol subyektlarining roziligi bilan belgilanadigan, ular tomonidan tuzilgan ahdnomada qayd qilingan narx.
ANSWER: A
Tahlil paytida ikkinchi darajali narsalarni fikrdan chetlashtirib, o‘rganilayotgan jarayonning asl mohiyatiga e’tiborni qaratish usuli – bu:
A) ilmiy abstraktsiya usuli
B) induktsiya
C) mantiqiylik
D) deduktsiya
ANSWER: A
Taklif egri chizig’i yuqoriga ko’tariladi, chunki qanchalik narx ............... bo’lsa, shunchalik firmalarning tovar ishlab chiqarish va sotish imkoniyati oshadi.
A) Past;
B) Yuqori;
C) O’rtacha;
D) Erkin.
ANSWER: B
Taklif egri chiziqi S:
A) Narx va taklif etilgan miqdor orasidagi teskari bog’liqlikni ifodalaydi;
B) Narx va taklif etilgan miqdor orasidagi to’g’ri bog’liqlikni ifodalaydi;
C) Bozoragi xaridorlarni umumiy xatti-harakatlarini tasvirlaydi;
D) Ishlab chiqaruvchilar baland narxdan ko’ra pastroq narxlarda mahsulotlarni ishlab chiqarishini ko’rsatadi.
ANSWER: B
Taklifga quyidagi omillar ta’sir etadi:
A) Sotuvchilar va xaridorlarning miqdori;
B) Tovar va resurslarning narxi, talab va raqobat;
C) Bozordagi monopolistlar va monopolistik raqobat;
D) Hamma javoblar to’g’ri.
ANSWER: D
Takror ishlab chiqarish jarayonining fazalari ketma-ketligi:
A) ishlab chiqarish, ayirboshlash, iste`mol, taqsimlash;
B) ayirboshlash, ishlab chiqarish, iste`mol, taqsimlash;
C) ishlab chiqarish, iste`mol, taqsimlash, ayirboshlash;
D) ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash, iste`mol;
ANSWER: D
Talab > taklif bo’lsa:
A) Pul taqchil bo’ladi;
B) Bozorda tovarlar o’tmay yig’ilib qoladi;
C) Bozor muvozanatiga erishiladi;
D) Bozorda taqchillik hukm suradi;
ANSWER: D
Talab chizig’i tobora pasayib bormoqda chunki:
A) Mahsulot narxi tushishi bilan ishlab chiqaruvchilar kamroq mahsulotlarni sotuvga chiqarmoqda.
B) Tovar narxlarinng pasayishi xaridorlarni tovardan ko’proq sotib olishga undovchi daromad va o’rni bosish samarasini yuzaga keltiradi.
C) Bozorda sotib oluvchilar qancha ko’p bo’lsa, tovar narxi ham shuncha past bo’ladi.
D) Talab etilgan narx va miqdor bir biri bilan to’g’ri (ijobiy) bog’langan.
ANSWER: B
Talab va taklif qonuni iqtisodiy qonunlarning qanday turiga kiradi?
A) xususiy yoki davriy iqtisodiy qonunlar
B) umumiy iqtisodiy qonunlar
C) maxsus iqtisodiy qonunlar
D) tabiat qonunlari
ANSWER: A
Talabga quyidagi omillar ta’sir etadi:
A) Tovarlarning narxi va miqdori, iste’mochilar soni va daromadi;
B) Birjadagi tovarlar va xizmatlar narxi va aktsiyalar kursi;
C) Ishchilarni yollash va ularga haq to’lash;
D) Sotuvchi va xaridorlarning miqdori;
ANSWER: A
Talabning narx bo’yicha elastikligi:
A) Zeb-ziynat buyumlariga qaraganda kundalik ehtiyoj mollarida nisbatan yuqori bo’ladi;
B) Iste’molchilar uchun eng zaruriy hisoblangan tovarlarda yuqori bo’ladi;
C) Tovar ishlab chiqarishning alternativ harajatlari katta bo’lganda yuqori bo’ladi;
D) Tovar iste’molchiga kamroq zarur bo’lsa yuqori bo’ladi.
ANSWER: D
Tovar ishlab chiqaruvchilar o‘rtasidagi raqobatdan qanday maqsad ko‘zda tutiladi?
A) barcha javoblar to‘g‘ri
B) tovarlarni foyda keltiradigan yuqori narxlarda sotish;
C) bozorda o‘z mavqeini mustahkamlash va iste’molchilarni og‘dirib olish;
D) iqtisodiy resurslarni arzon narxlarda sotib olish;
ANSWER: A
Tovar ishlab chiqaruvchilar o‘rtasidagi raqobatdan qanday maqsad ko‘zda tutiladi?
A) Iqtisodiy resurslarni arzon narxlarda sotib olish;
B) Tovarlarni foyda keltiradigan yuqori narxlarda sotish;
C) Bozorda o‘z mavqeini mustahkamlash va iste’molchilarni og‘dirib olish;
D) Barcha javoblar to‘g‘ri
ANSWER: D
Tovar narxining 1 % ga kamayishi natijasida unga bo’lgan talab hajmi 2 % ga oshsa, bunday talabga:
A) Elastik;
B) Noelastik;
C) Birlik elastik;
D) Mutloq noelastik talab deyiladi;
ANSWER: A
Tovar narxining ijtimoiy qiymatidan chetga chiqish shart-sharoitlarida, agar talab taklifga teng bo‘lsa, narx va qiymat miqdori qanday o‘zgaradi?
A) narx = qiymat
B) narx > qiymat
C) narx < qiymat
D) to‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
Tovar narxining ko‘tarilishiga qaramay umumiy tushum hajmi o‘zgarmaydigan bo‘lsa, narxga bog‘liq talab elastikligi koeffitsienti:
A) 1 dan katta;
B) 1 dan kichik;
C) 0 ga teng;
D) 1 ga teng.
ANSWER: C
Tovar qanday xususiyatlarga ega?
A) iste’mol va almashuv qiymati
B) almashuv qiymat
C) iste’mol qiymati
D) To‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
Tovar qiymati qanday mehnat sarflarini ifodalaydi?
A) ijtimoiy-zaruriy
B) zaruriy
C) qo‘shimcha
D) individual
ANSWER: A
Tovarlarni o‘rash, qadoqlash, saralash, transportga ortish, tashish va saqlash xarajatlari qanday xarajatlar deb ataladi?
A) Qo‘shimcha muomala xarajatlari
B) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
C) Tashqi xarajatlar
D) Sof muomala xarajatlari
ANSWER: A
Tovarlarni o‘rash, qadoqlash, saralash, transportga ortish, tashish va saqlash xarajatlari qanday xarajatlar deb ataladi?
A) Sof muomala xarajatlari
B) Qo‘shimcha muomala xarajatlari
C) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
D) Tashqi xarajatlar
ANSWER: B
Tovarni sotish bilan bog‘liq bo‘lib, sotuvchilarning maoshi, marketing (iste’molchilar talabini o‘rganish), reklama va shu kabi xarajatlar qanday xarajatlar deb ataladi?
A) Sof muomala xarajatlari
B) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
C) Tashqi xarajatlar
D) Qo‘shimcha muomala xarajatlari
ANSWER: A
Tovarni sotish bilan bog‘liq bo‘lib, sotuvchilarning maoshi, marketing (iste’molchilar talabini o‘rganish), reklama va shu kabi xarajatlar qanday xarajatlar deb ataladi?
A) Sof muomala xarajatlari
B) Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
C) Tashqi xarajatlar
D) Qo‘shimcha muomala xarajatlari
ANSWER: A
Tovarning narxga bog’liq talab elastikligi 2 ga teng bo’lsa, bunda:
A) Narxning har qanday o’zgarishi talabni 50 %ga o’zgartiradi;
B) Talab qilinayotgan miqdorning 1% o’sishiga narxning 2 % kamayishiga mos keladi;
C) Talab qilinayotgan miqdorning 1% o’sishiga narxning 2% o’sishi mos keladi;
D) Narxning 2 o’zgarishi, talabni ham xuddi shu miqdorda o’zgartiradi.
ANSWER: D
Ulgurji narx – bu:
A) ishlab chiqaruvchilar tomonidan katta miqdordagi tovarlar bir yo‘la ko‘tarasiga sotilganda qo‘llaniladigan narx;
B) iqtisodiy resurslar taqsimoti subyektlari tomonidan katta miqdordagi tovarlarning ma’lum qismlari sotilganda qo‘llaniladigan narx;
C) tovar va xizmatlarni ayirboshlash jarayoni subyektlari tomonidan kam miqdordagi tovarlar qisman sotilganda qo‘llaniladigan narx;
D) yaratilgan tovar va xizmatlarning iste’molchilari tomonidan katta miqdordagi tovarlarning bir qismini sotib olinganda qo‘llaniladigan narx.
ANSWER: A
Unumli iste’mol qanday jarayonni anglatadi?
A) ishlab chiqarish vositalari va ishchi kuchidan ishlab chiqarish maqsadida foydalanish
B) kishilarning iste’mol buyumlaridan va xizmatlardan shaxsiy ehtiyojlarni qondirish maqsadida foydalanishi
C) alohida shaxsning o‘z ixtiyorida bo‘lgan ne’matlarni iste’mol qilishi
D) iste’mol va jamg‘arma hajmi o‘rtasidagi bog‘liqlik
ANSWER: A
Unumli iste’mol qanday sohada vujudga keladi?
A) ishlab chiqarish sohasida
B) ishlab chiqarish sohasidan tashqarida
C) xizmat ko‘rsatish sohasida
D) to‘g‘ri javob yo‘q
ANSWER: A
Urf-odatlar, udumlarga, an’analarga asoslangan iqtisodiy jarayonlar orqali amal qiladigan iqtisodiy tizimni aniqlang?
A) An’anaviy iqtisodiyot
B) Hozirgi zamon bozor iqtisodiyoti
C) Ma’muriy-buyruqbozlik iqtisodiyoti
D) Erkin raqobatga asoslangan bozor iqtisodiyoti
ANSWER: A
X tovarni ishlab chiqaruvchi sub’ekt mahsulotning narxini 5 % ga pasaytirdi, natijada sotuv hajmi 4 % ga oshdi. Bunday holda X tovar:
A) Elastik;
B) Noelastik;
C) Birlik elastik;
D) Mutloq elastik hisoblanadi;
ANSWER: B
Хududiy jihatdan olib qaralganda O‘zbеkiston bozori, Rossiya bozori, Ukraina bozori va boshqalar qanday bozor turiga kiradi?
A) milliy bozorlar turiga
B) mahalliy bozorlarga
C) hududiy bozorlarga
D) jahon bozoriga
ANSWER: A
Хududiy jihatdan olib qaralganda Osiyo bozori va G‘arbiy Yеvropa bozori qanday bozor turiga kiradi?
A) hududiy bozorlar turiga
B) milliy bozorlarga
C) mahalliy bozorlarga
D) jahon bozoriga
ANSWER: A
Хududiy jihatdan olib qaralganda Toshkеnt bozori, London bozori, Nyu-York bozori va boshqalar qanday bozor turiga kiradi?
A) mahalliy bozorlar turiga
B) milliy bozorlarga
C) hududiy bozorlarga
D) jahon bozoriga
ANSWER: A