Bu esa har yerda, deyarli har kuni sodir bo‘lmoqda. Masalan

Mazkur murojatlarning o‘rganib chiqilishi natijasida bir qator muammolar hamda kamchiliklar aniqlandi. Xususan:

- ko‘chmas mulk egasini rozi qilmasdan hamda turar joylar baholanmasdan turib davlat va jamoat ehtiyojlari uchun yer uchastkasining olib qo‘yilayotganligi natijasida fuqarolarning xususiy mulkka bo‘lgan huquqlari buzilmoqda va ularning davlat idoralari o‘rtasida ovora bo‘lishiga sabab bo‘lmoqda.

Masalan, bir qator tadbirkorlarning Toshkent viloyati Yangiyo‘l tumanidagi “Yangiyo‘l savdo kompleksi” MCHJ hududidagi savdo do‘konlari buzilishi munosabati bilan kompensatsiya pullari to‘lanmayotganligi haqida yozgan murojaati Ombudsmanning alohida ish yurituviga olindi. Aniqlanishicha, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining bayoni hamda Yangiyo‘l shahar hokimining qaroriga asosan Yangiyo‘l shahrining Registon va Niyozbosh ko‘chalarini bir-biriga bog‘lash belgilangan, shu maqsadda temir yo‘l ustidan ko‘prik qurilishi munosabati bilan “Yangiyo‘l savdo kompleksi” MCHJ hududidagi bino-inshootlar buzilishga tushgan. Vakilning aralashuvi bilan, murojaatda qayd etilgan fuqarolarning 35 ta savdo do‘konlari uchun 8 nafariga 781,4 mln so‘m miqdorida kompensatsiya puli to‘lanib, 6 nafariga 315,9 mln. so‘m kompensatsiya pullarini to‘lash bo‘yicha viloyat hokimligiga so‘rov kiritildi.

Yoki, Oliy Majlisning Inson huquqlari bo‘yicha Vakili (Ombudsman) nomiga fuqaro M.A. va boshqalar murojaat qilib, Toshkent viloyati Oxangaron shahridagi yashab turgan uy joylari 2018 yil Oxangaron shahar hokimiyatining maʼsul mansabdor shaxslari tomonidan oldindan xabardor qilinmasdan hamda roziligi olinmasdan buzib tashlanganligini bildirishdi.

Vaholanki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasida investitsiya muhitini tubdan yaxshilash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 5495-sonli Farmoni bilan davlat va jamoat ehtiyojlari uchun yer uchastkalarini olib qo‘yish to‘g‘risida qaror qabul qilishga faqat yer uchastkasi olib qo‘yilishi rejalashtirilayotgan manfaatdor shaxslar bilan ochiq muhokama o‘tkazilganidan, shuningdek, foyda va xarajatlar baholanganidan keyin yo‘l qo‘yilishi hamda yer uchastkalarini olib qo‘yishda jismoniy va yuridik shaxslarga tegishli bo‘lgan turar joy va ishlab chiqarish binolari, boshqa imoratlar va inshootlarning buzilishiga ko‘chmas mulkning bozor qiymati va olib qo‘yish sababli mulkdorga yetkazilgan zararning o‘rni to‘liq qoplanganidan keyin ruxsat berilishi mustahkamlab qo‘yilgan.

- turar joyi davlat ehtiyojlari uchun olib qo‘yilishi munosabati bilan buzilganligi bois unga turar joy qurish uchun mutanosib ravishda yer maydoni ajratish majburiyatini yuklash haqidagi sudning hal qiluv qarori mavjud bo‘lsada uzoq yillar davomida sud qarori mahalliy hokimiyatlar tomonidan o‘z vaqtida ijro etilmayapti.

Masalan, fuqaro M.M.ning Oliy Majlisning Inson huquqlari bo‘yicha Vakili (Ombudsman)ga yozgan murojaatidan aniqlanishicha Xiva shahar adliya bo‘limi fuqaro M.M.ning manfaatlarini ko‘zlab Xiva shahar maʼmuriy sudiga turar joyi davlat ehtiyojlari uchun olib qo‘yilishi munosabati bilan buzilganligi bois unga turar joy qurish uchun mutanosib ravishda yer maydoni ajratish majburiyatini Xiva shahar hokimligiga yuklash yuzasidan qilgan daʼvo arizasi sud tamonidan qanoatlantirilgan va ijroga chiqarilgan. Ijro o‘z vaqtida amalga oshirilmaganligi bois O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi huzuridagi majburiy ijro byurosi Xorazm viloyati Xiva shahar bo‘limi tomonidan Xiva shahar hokimligi zimmasiga talabnoma yuborilgan.

Vaholanki, O‘zbekiston Respublikasining “Sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlarini ijro etish to‘g‘risida”gi Qonuning 82-modasida ijro hujjatini ijro etmaganlik, shuningdek uning ijrosiga to‘sqinlik qilganlik qonunda nazarda tutilgan javobgarlikka sabab bo‘lishi belgilab qo‘yilgan.

davlat va jamoat ehtiyojlari uchun olingan ko‘chmas mulk o‘rniga berilishi kerak bo‘lgan turar joyning o‘z vaqtida qurib bitkazilmasligi hamda ijara shartnomasi asosida vaqtincha yashab kelayotgan fuqarolarga uy joy uchun to‘lanishi kerak bo‘lgan ijara pullari yetarli miqdorda va belgilangan vaqtida berilmaydi.