Bozor segmentatsiyasi va xaridorlar turlari Bozor segmentatsiyasining mohiyati va uning ahamiyati

Differensiallangan marketing strategiyasida firmadan uning faoliyatini bir necha segmentda ular uchun maxsus ishlab chiqarilgan tovarlar va marketing dasturlari bo‘lishini talab qiladi. Bu strategiya xaridorlarning motivlari va tushunchalariga mos keluvchi marketing dasturi va xaridorlarga mo‘ljallangan marketingni asosiy tamoyiliga mos keladi. Bu strategiya xaridorni bozordagi holatini to‘liq ifodalaydi, shuning uchun, qoidaga ko‘ra, yuqori sotish hajmini va konsentrlangan marketing strategiyasiga nisbatan kichik tavakqalchilik darajasini ta’minlaydi.

2.chizma Differensiallangan marketing

Differensiallangan marketing strategiyasi yuqori investitsiya, ishlab chiqarish va boshqarish xarajatlarini talab qiladi, shuning uchun u yirik korxonalar uchun zarurdir. Mahsulot differensiatsiyasi – turli bozorga chiqishning keyingi imkoniyatidir. Bu birinchi navbatda tovar taqsimlashda diversifiqatsiya strategiyasini olib borishga asoslanadi.

Konsentrlangan marketing strategiyasi korxonalardan bozorning foydani segmentiga, ya’ni bitta yoki bir necha segmentiga e’tiborni qaratishni talab qiladi. Bu bozor segmentiga firma bitta yoki bir necha mahsulot bilan hamda maqsadli marketing dasturi bilan yondoshadi. O‘z mazmuniga ko‘ra bu strategiya bozor chuqurchasi konsepsiyasiga mos keladi, ya’ni shunday bozor segmentida ishlash kerakki, tovar ushbu firma va uning etkazib berish imkoniyatlari uchun ko‘proq mos keluvchi bo‘lib hisoblanadi. Konsentrlangan marketing strategiyasi ko‘proq kichik va o‘rta korxonalar uchun mos keladi, chunki bozorning barcha segmentlarida ishlash uchun hamda qayta etarli moliyaviy vositalarni bo‘lishi talab etilmaydi.



3.chizma Konsentrlangan marketing


6. Bozorni pozitsiyalashtirish – bu alohida bozor segmentlarida mahsulot konsepsiyasini aniqlash texnologiyasidir. Pozitsiyalashtirishning maqsadi – mavjud va shakllanayotgan fikrlarni tadqiq qilish, xaridorlar yoki ularning guruxini mahsulot parametrlariga bo‘lgan munosabatini baholash tahlilidan, maqsadli bozorni ushbu segmentida mahsulotni raqobatbardoshli afzalligini ta’minlashda shunday tovar pozitsiyasini marketing chora-tadbirlarini o‘tkazish yo‘li bilan tuzishdan iborat.
Mahsulotni samarali pozitsiyalashtirish uchun talab va taklifni muhim tavsifnomalarini, xarid to‘g‘risida qaror qabul qilishda mo‘ljal bo‘lib hisoblanuvchi omillar ta’sirini o‘rnatish va o‘rganish zarur. Aniqlovchi omillar esa mahsulot sifati, sifat darajasi, ishonchliligi, energohajmi, dizayni va tovarni raqobatbardoshligini boshqa ko‘rsatkichlari bo‘lishi mumkin.
Bozorni pozitsiyalashtirishni to‘g‘ri tashkil etilishi marketing rejasi va kompleksini samarali ishlab chiqarish shart-sharoiti bo‘lib hisoblanadi.
Pozitsiyalashtirishning tamoyillari quydagilardan iborat

• 
  Tovarning farqli belgilariga asoslanganlik – kompaniya pozitsiyalashda ma’lum bir ko‘rsatkichga asoslanadi( eng katta, eng sifatli...)
  
• 
  Muammoni xal qilishga yoki foydalilik belgisiga asoslanganlik- maxsulot eng ko‘p xojat chiqaruvchi sifatida pozitsiyalashtiriladi. (usha narxga -ko‘proq foyda)
  
• 
  Maxsus foydalanishga asoslanganlik (m’alum maxsatlar uchun eng yaxshi tovar)
  
• 
  Istemolchilarning ma’lum kategoriyasiga qaratilganlik
  
• 
  Raqobatchi markaga nisbatdan asoslangan (ma’lum markadan farqli belgilari)
  

1 Котлер Ф. Маркетинг в третьм тысячелетии: Как саздат, завоевать и удержать рынок.-М.: Издательство АСТ, 2000, 123 c

1 Алимов Р., Жалолов Ж. ва бошқалар. Маркетингни бошқариш. –Т.: Адолат, 2000, 214 б.

 Манба: Багиев Г.Л. и др.С-Пб.Питер, 2005, 164 c.

1 Багиев Г.Л., Тарасевич В.М., Анн Х. Маркетинг: Учебник для вузов. 3-е изд. /Под общ.ред. Г.Л. Багиева – СПб.: Питер, 2006 – 113 с