Бозор ҳокимияти шароитида нархларнинг шаклланиш тамойиллари

Jami foyda endilikda talab egri chizig’i bilan chegarali

• Jami foyda endilikda talab egri chizig’i bilan chegarali
• xarajatlar egri chizig’i orasidagi yuzaga teng bo’ladi. 11.2-
• rasmga qaraydigan bo’lsak jami foytsa ancha ko’paydi. (Narxni
• diversifikatsiyalash keltirgan qo’shimcha foyda chiziqlar tortilgan
• yuzaning o’ng tomonida ko’rsatilgan). Shuni aytish joizki,
• har bir xaridor uchun u to’lashga tayyor narx belgilan-
• ganligi sababli firma iste’molchi yutug’ini butunlay o’z qo’liga
• kiritib oladi.
• Biroq firma har bir xaridor uchun alohida narx belgilay
• olishi amri mahol. (Bu tovarning faqat bir necha xaridori
• bo’lgandagina mumkin). Birinchidan, firma odatda har bir xaridor
• uchun rezervlangan narx qanday bo’lishini bilmaydi. Ikkin-
• chvdan, agar firma har bir xaridordan tovarga qancha pul to’lashga
• tayyor ekanligini undan so’ragan taqdirda ham vijdonan to’g’ri
• javobni ola bilmas edi. Xaridorning tovarni qimmat bo’lma-
• gan narxda olishga tayyor ekanligini bayon etishi uning manfaatlariga
• mos keladi. (Xaridor shunday qilsa tovarga past narx
• qo’yishadi). Amalda narxning mukammal diversifikatsiyasi deyarli
• mumkin bo’lmaydi.
•  

Biroq, gohida firmalar o’z xaridorlari uchun zahiralangan

• Biroq, gohida firmalar o’z xaridorlari uchun zahiralangan
• narxni hisoblash asosida turli narxlarni belgilab, ideal
• diversifikatsiyani amalga oshirishi mumkin. Bu shifokorlar,
• yuristlar, buxgalterlar yoki arxitekgorlar kabi mutaxassislar
• o’z holicha “firma” bo’lib, o’z mijozlarini yaxshi bilgan taqtsir-
• dagina bo’lishi mumkin. Shunday bo’lganda bo’lg’usi mijozlar
• xarid imkoniyatini baholashi va differentsiyalashgan (farq-
• langan) xizmat haqini o’rnatishi mumkin. Masalan shifokor
• daromadi past, bemordan kam haq olishga rozi bo’ladi, chunki
• uning imkoniyatlari oz, sog’lig’i ham kam mikdordagi pulga
• sug’urtalangan bo’ladi. Ammo u daromadi ko’p va katta mikdordagi
• pulga sug’urtalangan kishidan ko’p pul talab qilishi mumkin.
• Buxgalterii olsak u o’z mijozi uchun daromad solig’i to’lash
• xususida hisobot tuzishni tugallagan bo’lsa, eng qulay ahvolda
• bo’ladi, chunki u mijoz xizmati uchun qancha pul to’lay olishini
• aniqroq belgilashi mumkin.
•