Bozor iqtisodiyotini tartibga solish. Davlatning iqtisodiy roli

Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning vazifalari.

• Bozor tizimining samarali amal qilishiga imkon tug`diruvchi huquqiy asosni yaratishni va ijtimoiy muhitni ta`minlash.
• Raqobatni himoya qilish .
• Daromad va boyliklarni qayta taqsimlash.
• Resurslarni taqsimlash va qayta taqsimlash.
• Iqtisodiyatni barqarorlashtirishni va iqtisodiy o`sishni rag`batlantirish.

Ijtimoiy muhitni ta`minlash vazifalari:

• Milliy pul tizimini muomalaga kiritish
• Ichki tartibni saqlash
• Mahsulot sifati va og`irligiga andozalar belgilash
• Bozor infratuzilmasini vujudga keltirish
• Muassasaviy o`zgarishlarni amalga oshirish va h.k.

Raqobatni himoya qilish vazifasi.
1) Monopol faoliyatini cheklash va ular ustidan nazorat o`rnatish.

• Monopoliyaga qarshi qonunlar qabul qilish

• Texnologik va iqtisodiy sharoitlar tufayli monopol mavqega ega bo`lgan korxonalar narxlarni tartibga solish.

• Monopol korxonalar ishlab chiqaradigan tovarlar va xizmatlar turini aniqlash hamda ularga andozalar o`rnatish.

2) Tovarlar bozorida raqobatni rivojlantirish.
3) Iste`molchilar huquqini va tadbirkorlar manfaatini himoyalash.
Daromad (boylik) larini qayta taqsimlash vazifasi.

• Tarnsfert to`lovlari yordamida (muhtojlar, nogironlar,birovning qaramog`idagilar va ishsizlar nafaqalar bilan ta`minlanadi).

• Ijtimoiy ta`minot dasturlari orqali( qariya va pensionerlarga, jamiyatning kam daromadli yoki daromadga ega bo`lmagan a`zolariga moliyaviy yordam ko`rsatiladi).

• Bozorni tartibga solish, ya`ni talab va taklif ta`sirida o`rnatiladigan narxlarni o`zgartirish yo`li bilan.

• Imtiyozli narxlarni va ish haqining eng kam (minimal) darajasini belgilash hamda o`zgartirish orqali.

• Iste`molchilarning tovar ( va xizmat ) lar aniq turini xarid qilish layoqatini oshirish orqali talabni kengaytiradi va ular foydasiga resurslar qayta taqsimlanadi.

• Davlat ayrim tovarlar taklifini ko`paytirish maqsadida ishlab chiqarishni subsidiyalaydi va shu orqali ularga resurslar oqimini ta`minlaydi.

• Davlat ayrim tovarlar va ijtimoiy ne`matlarni ishlab chiqaruvchisi sifatida chiqib, budjet mablag`lari hisobiga resurslarni xususiy sohada qo`llashdan bo`shatadi.