“bozor iqtisodiyoti nazariyasi-rivojlangan mamlakatlar bozor tajribasi”

 
Keys stadi 
Yevropa ittifoqi (YI) — oʻzida xalqaro tashkilot va federativ davlat 
xususiyatlarini mujassamlashtirgan davlatlararo uyushma. Dastlab Yevropa 
hamjamiyati ("Umumiy bozor") nomi bilan atalgan. EI toʻgʻrisidagi shartnoma 
1992 y. Maastrixt sh.da (Niderlandiya) Yevropa hamjamiyatiga aʼzo boʻlgan 12 
davlat va hukumat boshliklari imzo chekkan Yevropa mamlakatlarining siyosiy va 
valyuta-iqtisodiy ittifoqini vujudga keltirish toʻgʻrisidagi bu shartnoma 1993 y. 1 
noyab.dan kuchga kirgan. EIning maqsadlari: Yevropa xalqlarining mustahkam 
ittifoqini vujudga keltirish, ichki chegaralari boʻlmagan makon yaratish, iqtisodiy 
va ijtimoiy oʻzaro taʼsirni kuchaytirish yoʻli bilan muvofiqlashtirilgan uzoq 
muddatli iqtisodiy taraqqiyotga yordam berish; iqtisodiy va valyuta ittifoqini 
tashkil qilish va yagona valyuta yaratish (bu maqsadga 2002 y. yanvarda asosan 
erishildi); birgalikda tashqi siyosat olib borish va xavfsizlik borasida siyosat 
yuritish, kelgusida esa birgalikda mudofaa siyosatini ham olib borish yoʻli bilan 
xalqaro sohada oʻziga xos bir xillikni qaror toptirish; adliya va ichki ishlar 
sohasida hamkorlikni rivojlantirish; umumiy boylikni saqlab qolish va 
koʻpaytirish. EI organlari: Yevropa mashvarati, Yevropa parlamenti, Yevropa 

---

239 
Ittifoqi Kengashi, Yevropa komissiyasi, Yevropa sudi. Tashkilotga 15 mamlakat 
(Avstriya, Belgiya, Buyuk Britaniya, Olmoniya, YUnoniston, Daniya, Irlandiya, 
Ispaniya, Italiya, Lyuksemburg , Niderlandiya, Portugaliya, Finlyandiya, Fransiya, 
SHvetsiya) aʼzo (2002 y. yanvar). Qarorgohi Strasbur sh.da (Fransiya). 
Oʻzbekistonning jahon hamjamiyatiga integratsiyalashuvida EI bilan hamkorlik 
alohida oʻrin tutadi. Tashkilot TASIS dasturi doirasida Oʻzbekistonga texnikaviy 
yordam koʻrsatadi. 1999 y. 1 iyulda Oʻzbekiston bilan EI oʻrtasida SHeriklik va 
hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim ratifikatsiya qilindi. Bu bitim siyosiy, iqtisodiy, 
ilmiy-texnikaviy, ijtimoiy, madaniy-maʼrifiy aloqalar rivoji uchun imkoniyat 
tugʻdirdi. Jumladan, tomonlar oʻzaro savdoda bir-birlariga eng qulay sharoit 
yaratadilar, bir-birlariga tegishli tovarlarni oʻz hududlari orqali erkin tranzit 
qilishni taʼminlaydilar. 
[1]
 
Yevropa Ittifoqi — 
Yevropaning
 
28 davlatidan
iborat siyosiy va iqtisodiy 
birlashmadir. Uning tarixi 
1957
yilga, 6 Yevropa davlatlari orasida imzolangan 
Rim bitimi
va undan soʻng paydo boʻlgan 
Yevropa Iqtisodiy Hamkorligiga
borib 
taqaladi. Yevropa Ittifoqi 1992 yilda imzolangan Maastrixt shartnomasiga binoan 
tuzilgan va 15 davlatni oʻz ichiga olgan. 2005 yilda Ittifoqning birinchi yirik 
kengayishi yuz berdi. Unda Ittifoqga 10 ta Yangi davlatlar qoʻshildi. Ikki yildan 
soʻng ular soniga Bulg‘oriston hamda Ruminiya davlatlari qoʻshilib, hozirgi 
davrga qadar Yevropa Ittifoqi 29 davlatlardan iborat.