Botirova Lobar 1922 guruh

Botirova Lobar 1922 – guruh

9. 
   – variant
   

1. 
   ) Tayanch – harakat sistemasi tuzilishi
   
2. 
   ) Qon guruhlari tasnifi
   
3. 
   ) Adrenalin va noradrenalin gormonlar ta’siri
   

1.Tayanch-harakatlanish sistemasi skelet va muskullardan iborat.

Odam skeletining funksiyasi - ko'p qirrali. Eng muhimi gavdada u tayanch va himoya funksiyasini bajaradi. Skeletning tayanch funksiyasi tufayli odam o'z qomatini to'g'ri tutadi. Skelet ichki organlarni, qon tomirlari va nerv sistemasi himoya qilish funksiya­sini ham o'taydi. Masalan, bosh miya kalla suyagining miya qutisi iclida, orqa miya umurtqa pog'onasining kanalida; o'pkalar, traxeya va bronxlar, yurak va yirik qon tomirlari ko'krak qafasida joylashganligi tufayli tashqi muhitning noqulay ta'siridan himoyalangan.
Suyaklarning ko'mik qismida qonning shaklli elementlari (eritrotsitlar, leykotsitlar, trombotsitlar) ishlab cliqariladi. Bundan tashqari, suyaklar mineral tuzlar deposi (to'planadigan joy) bo'lib xizmat qiladi. Odam skeleti 206 ta suyakdan tashkil topgan bo'lib, ularning 85 tasi juft, 36 tasi toq suyaklardir.

Qon guruhi — eritrotsitlarning individual antigen xarakteristikalarining tavsifidir. Bu eritrotsitlar membranasidagi uglevod va oqsillarning kimyoviy tarkibi orqali aniqlanadi.

Odamda antigenlarning bir necha tizimi aniqlangan, ulardan asosiylari ushbu maqolada yoritilgan
Qon guruhlari muhim biologik faktorlaridan biri hisoblanadi.
1901 yili avstriyalik olim K. Landshteyner, 1907 yili chex olimi Ya. Yanskiy turli odamlar qoni kimyoviy-biologik xossalariga ko‘ra bir-biridan farq qilishini aniqlaganlar.
Ularning xulosasiga ko‘ra, barcha odamlar qoni to‘rt guruhga bo‘linadi.

I guruh — eritrotsitlarda agglyutinogen umuman bo‘lmaydi, plazmada agglyutinin α va β bo‘ladi.

II guruh — eritrotsitlarda agglyutinogen A, plazmada agglyutinin β bo‘ladi.

III guruh — eritrotsitlarda agglyutinogen B, plazmada agglyutinin α bo‘ladi.

IV guruh — eritrotsitlarda agglyutinogen umuman bo‘lmaydi, plazmada agglyutinin α va β bo‘ladi.

V guruh — eritrotsitlarda agglyutinogen A va B bo‘lib, plazmada agglyutinin umuman bo‘lmaydi.

3. Adrenalin qonga tushganda organizmdagi ko'pgina to'qimalar orqali tarqaladi. Tananing turli mintaqalariga kirganda, u o'zi bog'langan bir qator retseptorlarni topadi.

Aslida adrenalin ta'sir qilishi va o'z vazifalarini bajarishi uchun u ushbu turdagi retseptorlarni "qondirishi" kerak. Aks holda, adrenalin qon aylanishida qolib ketar edi, ammo u hech qanday funktsiyani bajara olmasdi va foydasi yo'q edi.
Adrenalin retseptorlari adrenergik retseptorlari sifatida tanilgan va ularning har xil turlari mavjud. Umuman olganda, alfa adrenergik retseptorlarni beta adrenergik retseptorlardan ajratish mumkin.
Adrenalin alfa-adrenergik retseptorlarga yopishganda (turli tana mintaqalarida tarqalgan), teri va buyrak vazokonstriksiyasi, taloq kapsulasining qisqarishi, miyometriyum va ìrísí kengaytiruvchisi yoki ichakning bo'shashishi kabi harakatlarni amalga oshiradi.

Aksincha, beta retseptorlari bilan birikganda, skelet mushaklarining vazodilatatsiyasi, kardioakseleratsiya, miokardning qisqarish kuchini oshirish yoki bronxlar va ichaklarning bo'shashishi kabi harakatlarni amalga oshiradi.

Gormonlar (qadimgi yunoncha: ὁρμάω - hormanino — qoʻzgʻataman) — ichki sekresiya bezlari (endokrin bezlar)da ishlanib chiqib, qonga va toʻqima suyuqligiga oʻtadigan biologik faol moddalar. Ular butun organizmga tarqalib, turli aʼzo hamda toʻqimalarning faoliyatini boshqaradi.