Botanika indd


-§. ILDIZ TURLARI V A TIZIMLARI



Download 3,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/112
Sana20.07.2022
Hajmi3,88 Mb.
#825515
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   112
Bog'liq
2 Botanika 6-sinf 2017

7-§. ILDIZ TURLARI V A TIZIMLARI
Ildiz yuksak o‘ simliklaming vegetativ organi bo‘lib, 
o‘ simlikni tuproqqa biriktiradi, tuproqdan suv va unda eri- 
gan mineral tuzlami shimadi va o‘ simlikning yer usti qis- 
miga yetkazib beradi. Ildiz novdadan farq qilib, barg hosil 
qilmaydi. Ildizlar, odatda, asosiy, yon va qo‘ shimcha ildiz- 
larga bo‘linadi. Murtakdagi boshlang‘ich ildizning bevosi- 
ta o‘ sishidan asosiy ildiz hosil bo‘ladi. Qo‘ shimcha ildiz-


15-rasm.
 Ildiz turlari
Begoniyaning 
qo‘shimcha ildizi
0 ‘ q ildiz tizimi
asosiy ildiz
yon ildizlai
Popuk ildiz tizimi
16-rasm.
 Ildiz 
tizimlari
lar poyadan, bargdan hosil bo‘ladi. Yon ildizlar asosiy va 
qo‘ shimcha ildizdan hosil bo‘ ladi (15-rasm).
Bir tup o‘ simlikdagi ildizlar yig‘ indisi ildiz tizimi (sis- 
temasi) deyiladi. Ildiz tizimining o‘ lchami va tuzilishi 
o‘ simliklar turiga, ildizining shoxlanishiga, qo‘ shimcha il- 
dizlarga hamda tuproq unumdorligiga bog‘liq. Ildiz tizi­
mi tuzilishiga ko‘ra: o‘q ildiz va popuk ildizga bo‘ linadi 
(16-rasm).
Murtakdagi boshlang‘ich ildiz rivojlanishda davom etsa, 
undan yon ildizlar o‘sib chiqadi, natijada o‘q ildiz tizimi ho­
sil bo‘ladi. Bunday moslashish ko‘pchilik ikki urug‘pallali 
o‘simliklarga xos.
0 ‘q ildiz tizimida asosiy ildiz yaxshi rivojlangan bo‘ - 
lib, undan yon ildizlar о‘ sib chiqadi. Bu ildiz tizimi ikki 
urug‘pallali o‘ simliklarga xos bo‘lib, uni do‘lana, terak, 
saksovul, na’matak, g ‘o‘za, qovun, tarvuz, no‘xat, loviya va 
mosh kabilar misolida ko‘rish mumkin.


Agar murtakdagi boshlang‘ich ildiz o‘ sishda davom et- 
masa, u holda boshlang‘ich poyadan qo‘ shimcha ildizlar 
о‘ sib chiqadi. Natijada popuk ildiz tizimi hosil bo‘ladi.
Popuk ildiz tizimi mayda qo‘ shimcha va yon ildizlardan 
tashkil topadi. Uning asosiy ildizi yaxshi rivojlanmaydi. Bun- 
day ildizlar, asosan, bir urug‘pallali o‘ simliklarda uchraydi 
(bug‘doy, makkajo‘xori, arpa). Demak, ildizlar kelib chiqi- 
shiga ko‘ra, asosiy, yon va qo‘ shimcha ildizlarga bo‘linadi. 
Shuningdek, o‘q va popuk ildiz tizimlari ajratiladi.
1. 0 ‘ simlik organizmi qanday organlardan tashkil topgan?
2. Ildiz tuzilishiga qarab qanday turlarga bo‘linadi?
3. Ildiz tizimi deb nimaga aytiladi?

Download 3,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   112




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish