Botanika indd

Madaniy o‘simliklarning vegetativ ko‘payishi. 
0 ‘sim- 
liklami vegetativ yo‘l bilan ko‘paytirishni odamlar juda 
qadim zamonlarda bilgan va hozirgacha undan foydala- 
nib keladi. Juda ko‘p madaniy o‘simliklar ildizi, novda- 
si va barglaridan ko‘paytiriladi. Masalan, anjir, anor, tok, 
terak, qoraqat, malina, jiyda, atirgul hamda issiqxonalar- 
da o‘stiriladigan o‘simliklaming aksariyati qalamcha (nov- 
da)sidan ko‘paytiriladi. Tok qalamchalari kuzda tok kesish 
vaqtida tayyorlanadi. Ular 45-50 sm uzunlikda bo‘ladi. Tay- 
yor qalamchalami bog‘-bog‘ qilib nam chuqurga ko‘mib 
qo‘yiladi. Bahor kelishi bilan ularni olib dalalarga ekiladi.
76

---

Kartoshkani 
Tokni paixish 
Tokni qalamchadan 
Tradeskan- 
tugunagidan 
yo‘li bilan 
ko‘paytirish 
siyani
ko‘paytirish 
ko‘paytirish 
novdasidan
69-rasm.
Madaniy o*simliklarni vegetativ 
ko‘paytinsh 
ko‘paytirish
Kartoshka, batat, shoyigul tugunaklari yordamida ko‘pay- 
tiriladi (69-rasm).
Payvandlash 
deganda, bir o‘simlikning ma’lum qis- 
mini ikkinchi o‘simlikka turli usullar bilan o‘matish tu- 
shuniladi. Payvandlashning juda ko‘p usullari bor 
{kurtak,
iskana payvand).
Iskana payvand, 
asosan, erta bahorda, 
daraxtlarda shira harakati boshlanishidan oldin (fevral 
oyining oxiridan aprel oyigacha) qilinadi. Payvand uchun 
maqsadga muvofiq nav (payvandust)dan yillik novdalar 
shira harakati boshlanmasdan oldin kesib olinib, maxsus 
salqin joylarda saqlanadi. Payvand qilish muddati kelishi 
bilan qalamchalar kattaroq yoshdagi daraxtlaming shox- 
lariga yoki tanasi (yoshroq tuplar)ga ocmatiladi. Payvand 
uchun olingan novdalarda 2-3 tadan kurtak qoldirilib 
kesiladi va pastki qismi ponaga o‘xshatib kesiladi.