Bosim ostida payvandlash

МШ–1601	МШ–2001	МШ–3201	МШ–1601	МШ–6301
МШ–8001
Nominal tok kuchi, кА: payvandlash toki uzoq muddatli ikkilamchi tok	10 7	16 11,25	20 14	32 22	16 11,2	63 36	80 45
Nominal quvvat, кVА	31	75	127	323	133	533	730
Ikkilamchi kuchlanishini rostlash chegaralari, V	1,7–3,5	2,14–4,28	4–6	5,6–8,2	–	–	–
Transformatsiya koeffitsientini rostlash bosqichlari soni	8	8	6	6	8	24	8
Elektrodlar qulochi, mm	400	400	800	800	2500	1200	1500
Eng katta siqish kuchi, N	2450	4900	7850	11750	19600	19600	32000
Elektrodning umumiy yurishi (ish yurishi + qo‘shimcha yurish), mm	2	–	–	–	10–25	10–25	25–150
Roliklar uzluksiz aylanganda payvandlash tezligi, m/min	1–5	0,8–4,5	0,4–4,5	0,35–4,5	0,2–8	0,2–8	–
Roliklar qadamli aylanishda ish sur’atini rostlash chegaralari, minutiga payvandlash	–	–	–	–	10–250	10–250	25–150
Payvandlanadigan materiallar qalinliklari diapazoni, mm: Kam uglerodli po‘latlar Korroziyabardosh va issiqqa chidamli po‘latlar hamda titan qotishmalar	0,5–1,2 –	0,5–1,5 –	0,5–0,8 –	0,8–3 –	– 0,3–3	– 0,3–3	– 1,5-6
Gabarit o‘lchamlari, mm: Balandligi Eni Uzunligi	1405 510 1270	1455 510 1770	2295 720 2395	2395 720 2255	3320 960 3680	3510 1165 2955	3700 1160 3060
Og‘irligi, kg	526	620	1350	1700	3700	4450	7000

Yuqorigi rolik pnevmoyuritma (10) li siqish mexanizmidan polzun (9) bilan birga harkatlanadi. Payvandlash konturining tok keltiruvchi va elektr kuch qismlari (konsollar, kronshteyn (5) va b.) nuqtali payvandlash mashinasidagidan boshqacha ishlangan. Tashqaridan sovitish bilan payvandlashda suvni to‘kish uchun tog‘ora (4) dan foydalaniladi. Zamonaviy chokli payvandlash mashinalarida gardishlarning ko‘ndalang va bo‘ylama choklarini payvandlash uchun yuqorigi va pastki roliklarni osongina sozlash nazarda tutilgan.
Ammo faqat kundalang yoki bo‘ylama choklar payvandlashga mo‘ljallangan mashinalar ham ishlab chiqariladi. MШ–3201 bir fazali uzgaruvchan tok mashinalar va tok ikilamchi konturida tuђrilanadigan MШВ–1202, MШВ–1601, MШВ–4002, MШВ–8001, MШВ–12001 mashinalari eng ko‘p qo‘llaniladi.
5-Amaliy mashg`ulot
Chokli kontaktli payvandlash rejimlarini hisoblash.
I. Ishdаn mаqsаd: Chokli kontaktli payvandlash rejimlarini hisoblashni o`rganish.
II. Qisqаchа nаzаriy mа’lumоt: Chokli payvandlash rejimiga I_pay, t_pay, t_T, F_pay, v_pay ba’zan F_ch, t_ch, shuningdek roliklar ish yuzasining o‘lchamlari (f_i, R_i, D_i) kiradi.
Chokli payvandlashda payvandlash tokining kuchi nuqtali payvandlashdagidan 15–20 % katta bo‘ladi, bunga payvandlash rejimining ancha qattiqligi (payvandlash vaqti kam) va qisman, shuntlanish sabab bo‘ladi. Ammo qizish joyi kengroqligi tufayli metallning qizishga qarshiligi kamayadi va kamroq muddatli impuls bilan, chayqalib to‘kilishlarsiz payvandlash imkoniyati paydo bo‘ladi. Payvandlash kuchi taxminan nuqtali payvandlashdagidek belgilanadi.
Chokli payvandlash rejimining muhim parametri payvandlash t_pay impulslari bilan payvandlash sikli vaqti t_s=t_pay+t_T orasida nisbat bo‘lib, u odatda t_pay/ t_s=0,15–0,85 nisbat bilan baholanadi:
t_pay/ t_s< 0,5 – kam uglerodli po‘latlarni payvandlashda;
t_pay/ t_s=0,5 – o‘rtacha uglerodli po‘latlarni payvandlashda;
t_pay/ t_s=0,4–0,6 – zanglamaydigan, issiqqa chidamli po‘latlar va titan qotishmalarini payvandlashda;
t_pay/t_s=0,5–0,85 – himoya qoplamali po‘latlarni payvandlashda;
t_pay/t_s=0,15–0,35 – aluminiy qotishmalarini payvandlashda.
Payvandlash tezligi (m/min) f nuqtalarining talab etiladigan bir-birini qoplash kattaligini va ular o‘rtasidagi oraliq (qadam) t_q hisobga olingan holda tanlanadi:
,
bunda: ; t_pay va t_T - mos ravishda tok impulsning va to‘xtam (pauza) ning davomligi, s.
P

Chokli payvandlashdagi kuch va tok siklogrammalari



ayvandlash tezligining eng yuqori qiymatlari qizish va kristallanish tezligi bilan cheklangan. Shu sababli payvandlashning yuqori tezligini saqlab turish uchun t_pay va t_T ni kamaytirishga harakat qilinadi. Qizish va kristallanish sekinlishi munosabati bilan metallning qalinligi ortganda v_pay kamaytiriladi. Aynan shu sababli, issiqlik o‘tkazuvchanligi yuqori bo‘lgan metallarni quyidagi turli sikllar bilan amalga oshiriladi:
a) I_pay ni uzluksiz ulash, roliklarni uzluksiz aylantirish (siljitish) S_V, o‘zgarmas F_pay bilan – yupqa listlardan yasalgan konstruksiyalarni payvandlash uchun. Tokni uzluksiz ulash payvandlash tezligini keskin oshirishga imkon beradi. Ammo birikmalar sifati va roliklarning chidamliligi pasayadi;
b) I_pay ni uzlukli ulash, roliklarni uzluksiz aylatirish S_V, o‘zgarmac bilan – impulslar orasidagi to‘xtam (pauza) vaqtida t_T vaqt ichida roliklar va detallar qisman sovishga ulguradi, shu bois roliklarning chidamliligi ortadi, termik ta’sir joyining eni torayadi, qoldiq deformatsiyalar kamayadi;
d) I_pay ni uzlukli ulash, roliklarni uzlukli (qadam-baqadam) aylantirish S_V, o‘zgarmas F_pay yoki chokni cho‘kichlash F_ch bilan – katta uzunlikdagi yirik detallarni payvandlashda. Tok o‘tkazish paytida roliklarni to‘xtatish detallar va roliklarning ish yuzasi jadal sovishiga yordam beradi. Tegish joylari barqarorlashadi, roliklarning sirpanishi barham topadi, elektrod-detal tegish joyidagi harorat pasayadi, elektrod va detal metalining o‘zaro kimyoviy ta’sirlashuvi kamayadi. Elektrodlarning chidamliligi ortadi. Bundan tashqari, roliklarni to‘xtatish F_ch ni qo‘yish imkonini beradi.