Bosim haqida tushunchalar

Bosimning turli o'lchov birliklari orasidagi munosabat

Bosimning o’lchov birliklari	O’tkazish koeffitsiyentlari
	kg/m^2 yoki mm. suv. ust	kg/m^2 yoki at (texnik atmos)	atm (fizik atmos)	mm. simob. ust	Pa
kg/m^2 yoki mm. suv. ust	1	10^-4	0,0968·10^-3	73,556·10^-3	9,80665
kg/m^2 yoki at (texnik atmos)	10^4	1	0,9678	735,56	98066,5
atm (fizik atmos)	10332	1,0332	1	760,00	101325
mm. simob. ust	13,6	1,36·10^-3	1,316·10^-3	1	133,322
Pa	0,101	10,2·10^-6	10,13·10^-6	7,50·10^-3	1

Bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar manometrlar siyraklanishni o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar vakuummetrlar va atmosfera bosimini o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar barometrlar deyiladi.

Absolyut bosim P_ab bilan atmosfera bosimi P_at orasidagi farq ortiqcha bosim deyiladi:



Agar absolyut bosim P_ab atmosfera bosimi P_at dan kichik bo'lsa, u holda ortiqcha bosim manfiy ishoraga ega bo'ladi. Atmosfera bosimi P_at bilan ortiqcha bosim P_ort orasidagi farq siyraklashgan bosim dey­iladi:

Bosimni o'lchash asboblari o'lchanayotgan kattalikning turiga va ishlash usuliga ko'ra tasniflanadi. O'lchanayotgan kattalikning turiga ko'ra bosimni va siyraklanishni o'lchaydigan asboblar quyidagilarga bo'linadi:

barometrlar - atmosfera bosimini o'lchash uchun mo'ljallangan;

manometrlar - ortiqcha bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan;

differensial manometrlar - bosimlar farqini o'lchash uchun mo'ljallangan;

vakuummetrlar - siyraklangan bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan;

manovakuummetrlar - ortiqcha hamda siyraklashgan bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan.

Kichik hajmdagi (40 kPa gacha) bosim, siyraklanish va bosimlar farqini o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar naporomerlar, tyagomerlar va tyagonaporomerlar deyiladi.

Ishlash usuliga ko'ra bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar to'rt guruhga bo'linadi:

1. Suyuqlikli manometrlar, ularda o'lchanayotgan bosim suyuqlik ustuni hosil qilgan bosim bilan muvozanatlashib, uning balandligi bo'yicha bosim qiymati aniqlanadi.