Bosim bilan haydash va issiqlik mashinalari

mavzu-18. Bug’ turbinalari haqida umumiy ma’lumot. Bosqichlardagi yo’qotishlar
1 BUG-gaz kurilmalarining umumiy tasnifi.
2. Bug-gaz kurilmalarining guruxlanishi.
3.Gaz turbina kurilmalari xakida.
4.Bug-gaz kurilmalarining tuzilishi va ishlash jarayonlari.
Energetikaning birlamchi tabiiy yuboyliklari- yokilgi,suv,shamol va boshkalardan foydalanib mexanik energiya xosil kiladigan dvigatellar va yordamchi uskunalar majmuasi kuch kurilmalari deyiladi.Foydalaniladigan energiya turiga kura issiklik, gidravlik,atom vash u kabi kurilmalar mavjud.Issiklik kurilmalari maxsus energetik inshoot bulib,u kozon kurilmasi,nasoslar,kondensatorlar,bug-gaz turbinalari elektr generatorlar,kuvurlar,bug uta kizdirgichlar,suv ekonomayzeri,xavo isitgich ,kizdirish va buglantirish yuzalari, va boshka uskunalardan tashkil topgan. Issiklik almashinuvi asboblari sifatida regeneratsiya usulida ishlaydigan apparatlar kullaniladi,ya’ni kozonga uzatiladigan sovuk suv turbinada ishlatib bulingan bug bilan isitiladi.Bosimi rostlanadigan kondensatsion bug turbinalariga yunaltiriladigan bugning ma’lum kismi tugri sanoot markazlariga va axolii yashaydigan joylarga yuboriladi.Karshi bosimli bug turbinalarida ishlatib bulgan bugning koldik issikligidan ishlab chikarishda va isitish tarmoklarida ishlatiladi.Bug turbinalari bir,ikki va kup boskichli xamda mos ravishda past,urtacha va yukori bosimli buladi. YUkori bosim va xarorat ostidagi yonish maxsuli (gaz) energiyasini kuraklar yordamida rotor valining mexanik energiyasiga aylantiruvchi issiklik mashinasi gaz turbinasi deyiladi. Gaz turbinasining tarkibiy kismi yonish kamerasi,yonish maxsuloti okimidagi issiklik energiyasini mexanik energiyaga aylantiruvchi gaz turbinasi,atmosfera xavosini surib va sikib uzatuvchi kompressor,yokilgi nasosi va bak,elektr generatori,soplo,yonish kamerasi va boshka yordamchi kismlardan tashkil topgan.Tuzilishi va yokilgining yokilish uslubiga kura gaz turbinasi kurilmasi (G.T.K .) tarkibiga elektr svecha ish moddasi (xavo va yokilgi)ni yonish kamerasiga kiritish xamda yonish maxsulini kameradan chikarish klapanlari,regeneratsiya bulmasi,birlamchi va ikkilamchi boskichli yonish kameralari xamda turbinalari,shuningdek ikkilamchi kompressor kiradi.GTK larda ish moddasini yokish uslubiga kura xajm va bosim uzgarmas va aralash boskichli buladi.GTK larda yokilgi sifatida tabiy gaz,tozalangan koks,domna va generator gazlari,maxsus dizel va solyar moylari ishlatiladi.Gaz turbinasi kurilmasidagi turbina.elektr generatori,xavo kompressor iva yokilgi nasosi yagona umumiy valda joylashtiriladi. Gaz turbinasi kurilmasi siklida ish yokilgisi uzgarmas bosim ostida yokilganda siklga tashkaridan issiklik mikdori keltirilmaydi.Bunday turdagi siklda yonish kamerasidagi yukori xaroratli sikilgan xavoga forsunka yordamida purkaladi.YOnish bosim uzgarmas ostida kechadiganGTK termik f.i.k ni bir xil kiymatda saklash uchun yonish kamerasidagi bosim uzgarmas bulishini ta’minlash kerak.Buni amalga oshirish uchun,birinchidan,kompressordan uzatiladigan sikilgan xavoning termodinamik parametrlari va mikdori bir xil saklanadi,ikkinchidan,yokilgi nasosi uzatadigan yokilgi mikdori xam xavo mikdoriga mos ravishda rostlanadi.

Sanoat elektr stansiyalarining prinsipial sxemasi.
Sanoat korxonalarini issiklik energiyasi bilan ta’minlashga muljallangan.
USK-kombinatning kumir ombori; SOU-yokilayotgan kumir navi; KXP-koksni kimyoviy ishlab chikarish; USTK-koksni kuritish kurilmasi; PVS-bug xavo stansiya; PrS –ijara (prokatnыy sex); DS-domennыy sex; MX-mazut xujaligi; NS-nasos stansiyasi.