Boshqaruvda mehnat munosabatlari

Axborotlar bilan ishlash - turli ma’lumotlarni tuplash, kayta ishlash va uzatishdan iborat bulib, pedagogik xodimlar faoliyatini muvofiklashtirish jarayonida kullaniladi. Bu jarayonda raxbar muassasaga kelib tushayotgan asosiy ma’lumotlarning generatori sifatida faoliyat kursatadi va uning uchun asosiy mexnat predmeta axborotlar bulib, ular asosida karorlar - boshkaruv jarayonining maxsulotlari ishlab chikshtadi.
Axborotlar bilan ishlash funksiyasi raxbarlar bilan buysunuvchilar urtasidagi shaxsiy va texnologik axborotlar almashuvini tashkil etadi* Uning asosiy xususiyati raxbarlar tomonidan xodimlarning mexnat jarayonidan konikishlariga kizikishlarning vujudga kelishi bilan belgilanib, bu xususiyat raxbarning boshka funksiyalari va axborotlar bilan ishlash funksiyasining kolgan kursatkichlari bilan boglik buladi.
Axborotlar tizimi - bu ta’lim muassasalarini boshkaruv jarayonida pedagogik axamiyatga ega bulgan ma’lumotlarni, ukitishning yangi pedagogik va axborot texnologiyalarini xamda ta’lim jarayonini tashkil etish yunalishidagi barcha me’yoriy xujjatlarni, shuningdek, iktisodiy-ijtimoiy, ilmiy- texnikaviy, xukukiy va tashkiliy yangiliklardan iborat axborotlar okimini, zamonaviy axborot texnologiyalari, kompyuterlashtirish va kompyuterlar tarmoklari negizida ta’lim jarayonini axborot bilan ta’minlashni uz ichiga oluvchi murakkab tizim xisoblanadi.
Axborotlar tizimi keng bulishi va uz xususiyatiga karab yangilanuvchanligini, ya’ni uzgarib borishi, yangiliklar bilan boyib borishini inobatga olib, bu tizimga raxbar tomonidan tizimli yondashuvning joriy etalishi talab etiladi. Buning sababi, tizimning tashkil etuvchilari urtasidagi munosabatlar, uzaro bogliklik xamda tashkil etuvchilar tizimning uzgarishiga uz xissasini kushishi va uzgaruvchi omillarning boshkaruv jarayoniga ta’sir kursatishidadir.
SHunday kilib axborot raxbarlar uchun zaruriy bulgan xabar va ma’lumotlar majmuidan iborat. Ta’lim muassasalarini boshkarishda ishonchli va kerakli axborotlar muxim axamiyat kasb etadi, chunki boshkaruvchi va boshkariluvchi tizimlar urtasidagi aloka shakllari axborotlarga asoslanadi. Boshkarishda axborotlar bilan ishlash jarayonlari kuyidagi- larni uz ichiga oladi: axborotlar tuplash va uzatish, boshkaruv karorlarin^ ishlab chikish uchun olingan axborotlarni kayta ishlash, zaruriy axborotlarni ijrochilarga uzatish, ularni nazoratga olish.
Raxbarning ishi xakidagi axborot u chikargan boshkarish karorlarini asoslaydi. Mazkur axborotlarning tulik, ishonchli, anik va sifatli bulishi boshkaruv karorlarining sifatiga ^z ta’sirini kursatadi. Raxbar uz muassasasidagi axborotlarning ishonchli va anik bulishini ta’minlashi uchun uziga axborot tayyorlovchi xodimlar mexdatini tashkil eta bilishi, ulardan tugri foydalana olishi kerak. Tuplangan axborotlar kuyidagi talablarga mos kelsa unda karor kabul kilish uchun makbul deyish mumkin: vazifa mazmunini tula aks ettirsa; ma’lum davrga ta’lim muassasasi xolatini aks ettirsa; uz vaktida sub’ektiga yetkazilsa; kiyinchiliksiz, kayta ishlovsiz kullash mumkin bulsa.
Axborotlarning ishonchli, mazmunli va tushunarli bulishidan tashkari u³ vaktida kelishi va uz vaktida bajaruvchilarga yetkazilishi, ya’ni tezkorligi xam boshkaruv jarayonida muxim axamiyat kasb etadi. Uz vaktida anikpangan va ijrochilarga yetkazilgan axborotlar samarali bulib, kech yuborilgan axborotlar u³ axamiyatini yukotadi. Raxbarning axborotlar bilan ishlash jarayonida, ya’ni axborotlarni kabul kilish, kayta ishlash va ijrochilarga yetkazishida teskari aloka muxim axamiyat kasb etadi. CHunki teskari aloka jarayonida axborot kabul kiluvchi kanday kabul kilganligi, mazmun- moxiyatini tugri tushunganligi tugrisida axborot berish bilan bir katorda mazkur axborotga bulgan munosabatini bildiradi. Bu jarayon axborot uzatuvchi xamda kabul kiluvchilarning uzaro bir-birlarini tushunishlari uchun xizmat kiladi. Axborotlar bilan ishlash vaktida raxbarlar doimo asosiy e’tiborni axborotlarning kanday shakl va tartibda ijrochilarga yetkazilayotganligiga karatishi lozim, chunki ixtiyoriy axborotning notugri uzatilishi turli xil shov-shuvlarga va tushunmovchiliklarga olib kelishi mumkin.