Boshqaruv qarorlari va ularni qabul qilish usullari

BOSHQARUV QARORLARI VA ULARNI QABUL QILISH USULLARI

Tashkilotni boshaqrishning asosiy jihatlardan biri, boshqaruv qarorlarini qabul qilish va uni ijrosini taminlashdir. Boshqaruv qarori tashkilotdagi biron obyektni ko’zlangan maqsadga muvofiq ravishda bir holatdan ikkinchi holatga keltirish bilan ifodalanadi.

Tashkilotni boshaqrishning asosiy jihatlardan biri, boshqaruv qarorlarini qabul qilish va uni ijrosini taminlashdir. Boshqaruv qarori tashkilotdagi biron obyektni ko’zlangan maqsadga muvofiq ravishda bir holatdan ikkinchi holatga keltirish bilan ifodalanadi.

Boshqaruv qarorlarining moxiyati va ularning tasnifi.

• Boshqaruv faoliyatining samaradorligi ko’pincha qabul qilinayotgan qarorlarga bog’liq korxonadagi butun savol va muammolar zanjiri ularning aniq yechimi va boshqaruvchiga yuklangan, ishlab chiqarish, texnik, ijtimiy, iqtisodiy, marketing va xuquqiy vazifalar qarorlarni to’g’ri qabul qilish va o’z vaqtida bajarilishiga bog’liq. Yechilayotgan muammolarning xammasi xar-qanday boshqaruvchi tomonidan xisobga olinadi va bu narsa uning boshqaruv uslubida xamda butun boshqaruv jarayonida aks etadi.

Rahbar sifatida qaror qabul qilishining 3-xil usuli bor

• 1-Yakka o’zi qaror qabul qilish . Odatda tashkilot rahbarlari tomonidan qabul qilingan qarorlar o’zi yani bir rahbar tomonida qabul qilinadi va ijrosini o’zi taminlaydi
• 2-Kollegiyali tarzda qaror qabul qilish. Muammoni mutahasislar bilan muhokama etish natijasida , taklif etilgan g’ayalar ichida eng maquli rahbar tomonida tanlab olinadi va qarorning natijasi va ijorosini rahbarning o’zi taminlaydi.
• 3-Jamoaviy qaror qabul qilish. Qarorla umumiy muhokama va ovoz berish orqali guruh azolari tomonida qabul qilinadi , unung natijasi va ijrosiga butun guruh masul bo’ladi.

Iqtisodiy

Mazmun jihatidan
Siyosiy
Texnikaviy
Informatsion (axborot)

Qarorlarni ishlab chiqarish va amalda qo’llash raxbarning keyingi faoliyatidagi siljishlariga bog’liq. Bitta muammo bo’yicha bir necha qarorlar ishlab chiqiladi va ulardan bittasi amalda qo’llaniladi. Bu qarorlar tasnifi muxim nazariy va xayotiy ahamiyatiiyatga ega.

• Qarorlarni ishlab chiqarish va amalda qo’llash raxbarning keyingi faoliyatidagi siljishlariga bog’liq. Bitta muammo bo’yicha bir necha qarorlar ishlab chiqiladi va ulardan bittasi amalda qo’llaniladi. Bu qarorlar tasnifi muxim nazariy va xayotiy ahamiyatiiyatga ega.
• Boshqaruv faoliyatining samaradorligi nuqtai nazaridan qarorlar quyidagi turlarga bo’linadi: strategik va operativ.

Strategik qaror

• Strategik qaror - bu korxonaning faoliyati bilan bog’liq bo’lgan maqsad va missiyalarning shakllanishi.
• Bozor iqtisodiyotiga o`tish sharoitida bu qarorlar korxonaning faoliyatidagi yangicha yondashuvlar, keskin burilishlarni silliq o’tishini ta’minlaydi. Strategik qarorlar korxona, xudud, soxa darajasida jamiyatdagi butun iqtisodiy va ijtimoiy muammolarni yechishga yordam beradi.
• Bunday qaror maqsadga erishishda muhim ahamiyatga ega bo`lib, u yuqori boshqaruv organlari tomonidan istiqbolli dasturlarni ishlab chiqish maqsadlarida qabul qilinadi

Operativ qarorlar bu – maqsadga erishishning vosita va usullari xususidagi joriy tezkor boshqaruv qarorlaridir. Ular boshqariladigan obyektni uzluksiz ishlash jarayonini qo’llab-quvvatlashi uchun joriy shaxsiy muammolar bo’yicha qabul qilinadi. Ya’ni, uning murakkab mexanizmini struktura va o’zaro aloqalarni o’zgartirmasdan ushlab turishdir. Bu qarorlarni rahbar maxsus tayyorgarliksiz yetarlicha tez qabul qiladi. Bunday qarorlarga xodimlarni ishga olish va bo`shatish, ularning ish xaqlarini o’zgarishi xaqidagi va shu kabilarni kiritish mumkin.

• Operativ qarorlar bu – maqsadga erishishning vosita va usullari xususidagi joriy tezkor boshqaruv qarorlaridir. Ular boshqariladigan obyektni uzluksiz ishlash jarayonini qo’llab-quvvatlashi uchun joriy shaxsiy muammolar bo’yicha qabul qilinadi. Ya’ni, uning murakkab mexanizmini struktura va o’zaro aloqalarni o’zgartirmasdan ushlab turishdir. Bu qarorlarni rahbar maxsus tayyorgarliksiz yetarlicha tez qabul qiladi. Bunday qarorlarga xodimlarni ishga olish va bo`shatish, ularning ish xaqlarini o’zgarishi xaqidagi va shu kabilarni kiritish mumkin.