218
allaqachon,
rahbarning
salohiyatiga
aylangan
imij
kutilmagan
muvaffaqiyatsizliklarda sinmaydi.
(10)
Natijalarni tekshirish va yangi o„zgarishlar kiritish kerakligini
anglash
. Hayot bir joyda muqim turmaydi va hatto eng ijobiy imij ham vaqti kelib
o„zgarishlarni hamda zaruriy talablarga qayta moslashishlarni (korrektsiya)
talab
qilishi mumkin. Bunday vaziyatlarda esa, kognitiv psixologiyaga asoslangan
holda, haqiqiy professional psixolog rahbar (yoki yangi lavozimga da‟vogar)ga
o„zini o„zi shakllantirish va talablarga moslashtirish uslublarini ham o„rgatishi
kerak bo„ladi.
Shu bois, hozirgi bozor iqtisodiyoti sharoitida zaxira kadr imijini
shakllantirishda kelajakdagi o„zgarishlarga
ehtiyoj sezilib, jamiyatda ijtimoiy-
madaniy o„zgarishlar bosqichi boshlanmoqda. Yangi zamonaviy rahbarning imiji –
bu san‟atni qadrlovchi, “sog„lom yashash tarzi”ni targ„ib qiluvchi,
oilaparvarlik,
vatanparvarlik tuyg„ulariga ega hamda “ommaviy” ma‟lumot sohibi demakdir. Imij
nafaqat “omma fikri”ga mos kelishi, balki bu fikrni shakllantirishi ham kerak.
Demakki, imij yaratish strategiyasini yaxlit holdagi ijtimoiy-psixologik
dinamik jarayon sifatida tasavvur qilish mumkin.
75
Jismoniy tarbiya va sport sohasi rahbarligiga da‟vogar
(nomzod)ning kasb professiogrammasini yaratishning ilmiy-amaliy
asoslari
Fanda
professiogramma deganda, biror kasbning ijtimoiy-iqtisodiy, ishlab
chiqarish va texnik,
sanitariya-gigiyena, psixologik va boshqa xususiyatlarini
bayon etish tushuniladi. Professiogramma faqatgina kasb yoki mutaxassislikka
qo„yiluvchi talablarnigina emas, balki ish joylariga bo„lgan
talablarni ishlab
chiqishga ham imkon beradi. Professiogrammani yaratish juda mashaqqatli ish
bo„lib, bu tadbirga sarflanadigan vaqt, xarajatlar olinadigan natija,
maqsad
qanchalik muhimligi bilan belgilanadi.
75
Ҳайитов О.Э. Лавозимга даъвогар имиджини шакллантириш ва ривожлантириш босқичлари /
Таълим менежменти. – 2008. – № 2 (18). – Б. 70–74.
219
Bunday professiogrammalardan quyidagi sohalarda foydalanish mumkin:
(1) Mavjud ish o„rinlari, xususan boshqaruvga kadrlarni tanlashda;
(2) Mehnat
sharoitlarining
sanitariya-gigiyena
jihatlarini
mukammallashtirishda hamda mehnat va dam olishni to„g„ri rejalashtirishda;
(3) Mehnat xavfsizligini yaxshilash;
(4) Kadrlar turg„unligini ta‟minlashda;
(5) Jamoadagi ijtimoiy-psixologik muammolarni hal etishda;
(6) Mehnat sifatini oshirishda.
Umuman olganda, professiogramma – u yoki bu kasbga qo„yiladigan
talablardan kelib chiquvchi shaxsga xos bilim, malaka va ko„nikmalarning
uyg„unlashgan yig„indisidir.
Rahbarlarga qo„yiluvchi talablar asosida yaratiluvchi professiogrammalar
haqida gapirar ekan M.Quronov ta‟kidlaydiki – “Muayyan
lavozim
professiogrammasi – ushbu lavozim egasi qanday bo„lishi kerak?, – degan savolga
javoblar yig„indisidir”.
76
Odatda kasb professiogrammalari ishlab chiqishda turli yondashuvlar bo„lib,
ular muayyan maqsadlardan kelib chiqqan holda tuziladi. Masalan, yoshlar orasida
kasbga layoqatli nomzodlarni aniqlashda asosiy mezon – kasbiy tarbiyaga moyillik
bo„lsa, malakali mutaxassis uchun esa boshqa professiogramma, ya‟ni uning
mustaqil ishlay olish layoqati aniqlanadi.
Hozirgi paytda amaliy menejment sohasida professiogrammalar yaratishga
modulli yondashuv va kasb xislatlarini ekspertli baholash yondashuvlari mavjud.
Do'stlaringiz bilan baham: