Boshqaruv psixologiyasi

Ijtimoiy ehtiyojlar - bu - mehnat qilish, bilish, estetik va axloqiy-ma’naviy ehtiyojlar.


2.Motivlarning turlari.

Xulqning ijtimoiy motivlari masalaning yana bir echimi G‘arbda asos solingan eksperimental yondashuv bilan bog‘liq. O‘tgan asrning 70-chi yillarida CH. Makklintok² o‘z hamkasblari bilan ijtimoiy xulq motivlarining 6 xilini ajratib, eksperiment sharoitida qatnashchilarning o‘zaro munosabatlarini sinovdan o‘tkazdilar:

• 
  umumiy manfaatning maksimallashuvi - kooperatsiya, hamkorlik;
  
• 
  shaxsiy manfaatning maksimallashuvi -individuallik;
  
• 
  vaqtinchalik yutuqlarga nisbatan munosabatning oshirilishi - raqobat;
  
• 
  o‘zgalar yutug‘i yoki manfaatining yuqori qo‘yilishi -altruizm;
  
• 
  o‘zgalar yutug‘ining minimallashtirilishi -agressiya;
  
• 
  yutuqlardagi tafovutlarning kamaytirilishi -tenglik.
  

Shaxsning jamiyatda odamlar orasidagi hulqi va o‘zini tutish sabablarini o‘rganish tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lib, masalani yoritishning ikki jixati farqlanadi.

1.Ichki sabablar, ya’ni xatti - harakat egasining sub’ektiv psixologik xususiyatlari nazarda to`tiladi (motivlar, ehtiyojlar, maqsadlar, muljallar, istaklar, qiziqishlar va x.k.).

2.Tashqi sabablar - faoliyatning tashqi shart - sharoitlari va holatlar. Ya’ni, bular ayni konkret holatlarning kelib chikishiga sabab bo‘ladigan tashqi stimullardir.

Motivlarning anglanganlik darajasi: ijtimoiy ustanovka va uni o‘zgartirish muammosi.