Bog'liq boshqaruv psixologiyasi fanining maqsad va vazifalari
Boshqaruv psixologiyasi maqadi va vazifalari. Boshqaruv psixologiyasi fanining metodlari Reja:
1. Psixologiyada boshqarish ilmining o’rganilishi.
2. Boshqaruv goyalarining tarixiy rivojlanish boskichlari.
3. Boshqaruv tamoyillari va funktsiyalari.
So’ngi yillarda inson omiliga e’tiborning ortib borishi va ilm-fanning rivojlanish munosabati bilan boshqarish psixologiyasi masalasiga xam qiziqish kuchaydi. Shu asosida psixologiyaning maxsus bo’limi - boshqarish psixologiyasi paydo bo’ldi. Boshqarish psixologiyasi psixologiyaning bir tarmog’i bo’lib, u o’z navbatida boshqaruv faoliyati bilan bog’liq bo’lgan muammolarni shaxs va shaxslar guruxi tamonidan boshqa guruxlar faoliyatini samarali tashkil etish va birgalikdagi faoliyatni amalga oshirishning psixologik mexanizmlarini o’rganadi.
Boshqarish muammolari psixologiyadan tashqari, yana boshqa fanlar tomonidan xam o’rganiladi. Bular tarix, iqtisod, falsafa, xuquqshunoslik va boshqa fanlar. Bu fanlarni o’ziga xos tamonidan o’rgansa, psixologiya esa sof psixologik tamondan o’rganadi.
Boshkaruv tushunchasining paydo bulishi jamiyat tarakkiyoti bilan uzviy boglik xolda amalga oshadigan jarayondir. Boshkaruv ilmining mazmun va moxiyati kishilarni yoki jamoa mexnat faoliyatini bir joyga nomlash, boshkarish bilan boglikdir. Jamoa yiriklashgan sari boshkaruvning vazifalari murakkablashadi. Boshkaruv jarayonining murakkablashuvi boshkaruv ilmidan foydalanish zaruriyatini keltirib chikaradi.Boshkaruv tizimi ochik murakkab tizim bulib, u ikki kismdan ya’ni ob’ekt va sub’ektdan iborat buladi.
Boshqaruv psixologiyasini o’rganuvchi ob’ekti va sub’ekti aloxida shaxsdir. Ularning psixologik xolatlari, ulardagi ayrim jarayonlar va vazifalar boshqaruv ob’ekti deb aytiladi.
Boshqaruvning sub’ekti o’rganilganda esa odatda, boshqaruvchi shaxs yoki odamlar guruxi nazarda tutiladi. Ob’ekt bu boshkariladigan tizim sub’ekt esa boshkaruvchidir. Boshkaruv ilmi kuyidagi kurinishlarga bulinadi.
1. Boshkaruv nazariyasi
2. Boshkaruvni taxlil kilish
3. Boshkaruv uslublari tugrisidagi bilim
4. Boshkaruv tugrisidagi bilim
5. Boshkaruv psixologiyasi tugrisidagi bilim
Boshkaruv ilmining tashkiliy va psixologik bulimi boshkaruv tizimining markaziy kismi bulib, jamoa boshkaruvini, ishlab chikarishni belgilaydi.
Boshkaruv psixologiyasi predmetini ta’riflash buyicha bir kancha shakldagi muloxazalar mavjud bulsada lekin ularning birontasi xam uning tub ma’nodagi xusuiyati va moxiyatini ochish imkoniyatiga ega emas. Asrimizning 60-70 yillarida berilgan ta’riflar xilma-xil bulib, ular soxaning yunalishi mazmunini chukurrok yoritilishiga karatilgandir.