Boshqaruv psixologiyasi darslik

 Kompetentsiyalarning aniqlanishi 
Hozirda mazkur tushunchalarning bir-biridan o„zaro farqi “
Nimaga erishish 
kerak
?” va “
Ularga qanday erishiladi?”
savollariga javob topish orqali 
ajratilmoqda. Quyidagi konsepsiyaga asosan, tushunchalarning mohiyati 
aniqlanadi: 
Nima
? – “
kompetentlik»
– bu samarali ish jarayonini aniqlaydigan 
natijalar, ya‟ni kasb egasi (mehnat sub‟yekti)ning o„z funktsional burch va 
majburiyatlarini to„liq bajarishi. 
Qanday
? – “
kompetentsiyalar
” – bu kasb egasi (mehnat sub‟yekti)ning o„z 
Malaka
Bilim
Ustanovka
Motivatsiya
Uslub
Motivatsiya

---

58 
funktsional burch va majburiyatlarini bajarish jarayonida namoyon etadigan 
qobiliyat, qiziqish, motivatsiya kabi sifatlarini o„z ichiga oluvchi xulq-atvor 
modellari. 
Ko„pincha kundalik muloqotda biz “kompetentsiya” yoki “bilimdonlik” 
tushunchalarini tez-tez ishlatamiz. Ayniqsa, “professional kompetentsiya” 
tushunchasi ko„proq diqqatni tortadi. Lekin, ba‟zan insonlar bilan ishlash borasida 
“kommunikativ kompetentsiya” tushunchasi ham ishlatiladi. Bu aslida o„zgalar 
bilan til topisha bilish, o„z nutqini ravon va bir tekisda tuzish orqali fikrlarini 
boshqalarga yetkaza olish kabi muhim xususiyatlar bilan bog„lanadi. Psixologiya 
fanida, xususan, uning “Boshqaruv psixologiyasi” sohasida oxirgi paytlarda 
“ijtimoiy-psixologik kompetentsiya” fenomeni ajratilmoqdaki, mohiyatan u – 
kommunikativ kompetentsiyadan kengroq va ko„pqamrovliroqdir. 
Biz tomondan o„tkazilgan dastlabki tadqiqotlar natijasiga ko„ra, 
kompetentlik
– inson faoliyatini uning eng yaxshi bajargan amallariga nisbatan 
baholashda yordam beradigan 
standart
, deb aytish mumkin. Sababi, bunday 
baholanish, o„z navbatida, o„zgarishlar sharoitida tashkilot (iqtisodiyot 
sub‟yektlari) faoliyatini yaxlit holda ijobiy tomonga o„zgarishiga olib keladi. Oxir 
oqibat, muvaffaqiyat egalari – bu tashkilot, jamiyat va muayyan shaxslar 
hisoblanishadi. 
Umuman olganda,