Boshqaruv psixologiyasi darslik

ish faoliyati jarayonida belgilangandan ortiq faollik ko„rsatish
, yaʼni, 
masalan, ayollar erkaklarga nisbatan ishxonada ko„proq qolib ketish hisobiga 
o„zlarini yaxshi xodim, ishchan mutaxassis sifatida ko„rsatishga urinishlari; 
2) 
“feminin uslub”
– erkaklar bilan muloqat qilganda, muzokaralar olib 
borish chog„ida faqat ayollargina xos bo„lgan usullarni (masalan, erkalanish, 
joziba, turli muqomlar qilish, o„zini sal pastga urish, nozik ekanligini taʼkidlash 
kabi) qo„llash orqali erkak kishini ishlashga majbur qilish, yaʼni, aynan u yoki bu 
yumushni boshqalar usiz eplay olmasliklariga ishora qilish; 
3) 
“sahna ortida ishlash”
– erkaklarga nisbatan ayollar jamoada aslida haq 
to„lanmaydigan, yaʼni jamoatchilik vazifalarini bajarish, lekin ishdan tashqari 
paytlarda jamoa aʼzolari bilan shug„ullanishga (masalan, biror shaxslararo nizoni 
bartaraf etishga ishtirok etish, talaba yoshlar biror masalada mushkul ahvolda 
qolgan bo„lsalar, ularni qo„llab-quvvatlash, qo„shimcha mashg„ulotlar o„tkazish 
kabi) vaqt topa oladi; 
4) 
“onalik qobiliyatlari”
– erkak hamkasblarga nisbatan g„amxo„rlik 
ko„rsatish, ayniqsa, o„zidan yuqori mansabda turgan erkaklarga eʼtiborli bo„lish, 
ularning muammolarini erinmay o„rganish, jo„yali maslahatlar, yo„l-yo„riqlar 
ko„rsatish orqali jamoadagi o„z obro„sini ko„tarib olish;

---

197 
5) 
“niqob” dan foydalanish
– ayollar o„z shaxsiy va emotsional hayotiga 
oid maʼlumotlarni birovlarga bildirmaslikka, farzandlari, erlari bilan paydo bo„lgan 
muammolarni oshkora etmaslikka harakat qiladilar-ki, aks holda, ular unchalik 
yaxshi ishlamaydigan xodimlar qatoridan o„rin egallab qolishlari mumkinligidan 
cho„chiydilar. Bunday yashirin holatlardan rahbarlik karьerasiga intilayotgan 
xotin-qizlar ko„proq foydalanadilar. Token ayollarning bu tarzda o„zlarini 
tutishlari, mutaxassislarning fikricha, tashkilot uchun foydali hisoblanadi, chunki 
nima bo„lganda ham bu yerda ish yaxshi ketadi, lekin aslida ushbu holat o„sha 
ayolning salomatligiga jiddiy tahdid solishi mumkin.
Biz o„tkazilgan qator tadqiqotlarning xulosalariga tayanib, shunday fikrga 
keldikki, zamonaviy rahbar tadbirkor va rahbar ayolning muhim gender jihati – bu 
uning muloqotga chechanligi, kirishimliligi va notiqligidir, kommunikativ 
egiluvchanligidir. Darhaqiqat, xotin-qizlarning rahbarlikka daʼvogarlik qilishining 
muhim mezoni ham aynan ularning fikrlari kimlardir tomonidan tan olinayotgani, 
ko„pchilikning o„rtasida o„zini yo„qotmasligi, o„z fikr-mulohazalarini o„zgalarga 
yetkaza olishda o„zlarini dadil tutishlaridir.
Bizning fikrimizcha, zamonaviy o„zbek rahbar ayoli uchun jamiyatdagi 
ahloq normalariga bo„ysunish, ularni tan olish va kundalik faoliyatda, odamlar 
bilan ishlaganda, ayniqsa, xotin-qizlar bilan ishlab, o„z iqtidorlari va isteʼdodlarini 
namoyon etishda aqliy-irodaviy sifatlardan ham aynan muomala madaniyati va 
ahloqiylik katta insoniy ahamiyatga egadir. Bu sifatlarning mavjudligini erkaklar 
tomonidan tan olinishi esa xotin-qiz rahbarlarning katta yutug„i, deb hisoblaymiz. 
Demak,