Boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

Daraja 4: Tраnspоrtli daraja
Hatto, agar daraja 3 ma’lumotlarni kompyuter – adresatga yetkazish kerakligi 
to‘g‘risida g‘аmхo‘rlik qilsa ham, barbir kompyuterlar orasidagi haqiqiy kommunikatsiya 
to‘g‘risida hali gap bo‘lishi mumkin emas. 
Barcha shu momentgacha bo‘lib o‘tganlarni xatni pochta qutisiga tushirish bilan 
taqqoslasa bo‘ladi. Xat o‘zining maqsadiga yetib keladi, lekin axborotni hali o‘qib chiqish 
kerak va unga bor kim javob berish kerak. Хаqiqiy kommunikatsiya daraja 4 dan boshlanadi 
(ingl. Transport Layer). 
Bir birovini tushunadigan sheriklar orasidagi kommunikatsiya bo‘lib o‘tishi kerak. 
Biz bilishimizcha, kompyuterda ko‘p miqdorda har xil ilovalar bor (mavjud) va ko‘p sonli 
jarayonlar bo‘lib o‘tadi. Savol tug‘iladi, aslida kim uchun xabar mo‘ljallangan? Shunday 
xol bo‘ladi, adresli sherikni shu momentda aniqlab bo‘lmaydi (nimalarga dir band bo‘lishi 
mumkin, yoki “osilib qolgan”, yoki ishga tushirilmagan.) Bunday paytda ulanish ma’lum 
bir xizmat bilan bo‘lishi kerak. Kimdir esa, so‘rovga javob berishi kerak. Yana muhimi, 
jo‘natuvchi tomonidan yuborilgan malumotlarni qabul qilinganlik to‘g‘risida xabarni 
olingani, agar bu muhim ma’lumotlar bo‘lsa. Bunday imkoniyatni daraja 4 taqdim etadi 
va qo‘shimcha himoyalash mexanizimiga ega bo‘ladi. Bunday himoyalashni maqsadi 
kommunikatsiya tezligini kamaytirish, chunki jo‘natish va olganlikni tasdiqlash ma’lum 
bir zahiralarni egallaydi. 

---

46
Agar birinchi galda tez ulash turgan bo‘lsa, tasdiqlaganni jo‘natish istalmagan bo‘lib 
qoladi va undan voz kechish mumkin.
Tраnсpорtli  daraja  “oxirini  oxiri  bilan”  ulashni  o‘rnatadi  va  shunday  qilib,  ikki 
kompyuterlar orasidagi kommunikatsiyani seans deb nomlanadigan atama yordamida 
ochish mumkin.