Boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirish

6 – MA’RUZA. 
MOBIL ALOQA TARMOQLARI. 
 
Reja. 
1.
 
Mobil aloqa tarmoqlari standart texnologiyalari. 
2.
 
3G (UMTS va WCDMA), 3G texnologiyasi 
3.
 
4G (WiMAX va LTE) va 4G texnologiyasi 
4.
 
5G, 3G texnologiyalari asosida tarmoqlarni qurish. 5G texnologiyasi. 
 
MOBIL ALOQA TARMOQLARI STANDART TEXNOLOGIYALARI. 
 
Simsiz aloqa tushunchasi - bu jismoniy qurilma degan ma’noni anglatmaydi. 
Simsiz tarmoq degani mahalliy tarmoq (LAN), global tarmoq (WAN) yoki 4G / 
3G uyali tarmoq kabi simsiz tarmoqqa kirish anglatiladi. Ushbu turdagi tarmoqlar 
aloqa qilish uchun elektr ta'minoti va tarmoq tugunlariga fizik ulanish uchun yaqin 
masofadagi ba'zi qurilmalarni talab qiladi. 
Simsiz tarmoq taqsimlangan tarmoqqa ulanish uchun stasionar yoki portativ 
oxirgi nuqtani ta'minlaydi. Boshqa tomondan, uyali tarmoq, taqsimlangan 
tarmoqlarga, yetarli qamrov mavjud bo'lganda, har qanday joyga ko’chib yurish 
(mobillilikni) imkoniyatini beradigan portativ qurilma orqali tarmoqqa ulanishni 
ta'minlaydi. 
Mobil tarmoqlari yoki uyali aloqa tarmog'i deganda butun dunyo bo'ylab 
katta quruqlik ustida tarqaladigan va uyalar yoki tayanch stantsiyalari deb 
nomlanuvchi uzatgich stansiyalar orqali simsiz ulanadigan va multimediali 
ma’lumotlarni uzatish/qabul qilishga moslashtirilgan aloqa tarmog'ini tushuniladi. 
Odatda, uzatuvchi/qabul qiluvchi stansiyalar simsiz aloqa orqali radio 
signallarini an’anaviy usulga asosan havo orqali uzatadi. Radio signallari yorug'lik 
va infraqizil to'lqinlarni o'z ichiga olgan elektromagnit xossaga ega. Ushbu 
signallar to'lqinlar chastotasi va to'lqin uzunligiga ega bo'lganligi sababli 
ko'ndalang to'lqinlar oilasiga mansubdir, ya’ni; 

---

54 
1.19-rasm. Mobil tarmoqlarining avlodlari 
Shu kunga qadar mobil tarmoqlarining bir nechta avlodlari (generation) 
ishlab chiqildi - 1G, 2G, 3G, 4G, 5G va texnologiyaning rivojlanish evolutsiyasi 
davom etib kelmoqda. 1G, 2G, 3G, 4G va 5G mobil tarmoqlarning avlodlari 
bo’lib, ular hozirgi kunda faol ishlatilib kelinmoqda. 5G-besh avlodini anglatadi, 
bu erda G "avlod" so'zini anglatadi, 1, 2, 3, 4 va 5 raqamlari avlod raqamini 
anglatadi. 80-yillarning boshlaridan deyarli har 10 yilda mobil tarmoqlarning yangi 
avlodi paydo bo'ldi.