Boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirish instituti

Nazorat savollari 
1.
Hisoblash tizimlari 
2.
Hisoblash tizimlarining turlanishi 
3.
Hisoblash tizimlarini avlodlari 

---

82 
14-Ma’ruza. 
Flinn klassifikatsiyasi 
Reja: 
1.
SISD arxitekturasi
 
2.
SIMD arxitekturasi
 
3. 
MISD arxitekturasi 
4. MIMD arxitekturasi
 
 
Tayanch iboralar:
SISD, SIMD, MISD, MIMD arxitekturasi. 
1966-yilda M. Flinn tomonidan asosida protsessorda ishlov beriluvchi oqim 
yoki elementlar ketma-ketligi (buyruqlar va ma'lumotlar) tushunchasi bo' lgan 
EHM va hisoblash tizimlari arxitekturalarining klassifikatsiyalari taklif qilingan. 
Ma'lumotlar va buyruqlar oqimi soniga asoslangan ushbu klassifikatsiyalar tizimi 
to'rtta asosiy turga ajratiladi (14.1 –jadval).
Har bir turdagi arxitekturaning xususiyatlarini qisqacha ko'rib chiqamiz.
SISD (Single Instruction stream/ Single Data stream) arxitekturasi. 
Tizimlarining barchasi bir proLsessorli va bir mashinali variantlami qamrab oladi. 
Barcha klassik strukturadagi EHM ushbu turga tegishli bo'ladi. Bu turda 
hisoblashni parallellashtirish ijrochi qurilmalar o'rtasida mikrobuyruqlar oqimini 
konveyerlashtirish va parallellashtirish yo'li bilan ta'minlanadi. Bu turga fon-
neyman arxitekturalari kiradi, ularda faqat bitta ma'lumotlar oqimi bo’lib, 
buyruqlarga ketma-ket ishlov beriladi va har bir buyruq bitta ma lumot oqimi bilan 
bitta amalni bajaradi.
14.1-rasm.
 
SISD arxitekturasi 

---

83 
SIMD (Single Instruction stream/Multiple Data stream) arxitekturasi 
vektorli va matritsali ishlov berish strukturalarini yaratish uchun mo’ijaflangan. 
Ushbu arxitekturadagi mashinalar vektor elementlari orqali bitta amalni bir 
vaqtning o'zida bir nechta ma lumotlar ustida bajaradi. Bunday turdagi tizimlar 
odatda bir xil elementlar asosida quriladi, ya'ni tizimga kiruvchi protsessor 
elementlari bir xil bo'ladi va ulaming barchasi bir xil ketma-ketlikdagi buyruqlar 
bilan boshqariladi. Bunda faqat har bir protsessor o'zining ma' lumotlar oqimiga 
ishlov beradi. Bunday chiziqli bo'lmagan, algebraik va defferensial tenglamalami 
yechish, maydon nazariyasi va boshqa ko’plab masalalar kiradi.
14.2-rasm.