Boshqaruv etikasining tamoyillari va asosiy talablari

Bajardi : ku-18 talabasi Abduraxmonov Aliakbar

3-MAVZU. “BOSHQARUV ETIKASINING TAMOYILLARI VA ASOSIY TALABLARI” MAVZUSI BO‘YICHA

SEMINAR SAVOLLARI

1. Boshqaruv etikasi tamoyillarining xususiyatlarini sharhlab bering.
2. Boshqaruv etikasining muhim tamoyillari tashabbuskorlik va intiluvchanlik haqida nimalarni bilasiz?
3. Samarali boshqaruvda mahoratning ahamiyatini asoslab bering.
4. Bilim rahbarning eng asosiy sifati ekanligini izohlang.
5. Qatiyatlilik va fidoiylik rahbarni shaxs sifatida shakllantiruvchi hamda boshqaruv tartibini belgilovchi zarur omillar.
Javoblar
1. Аxloqiy tamoyillarda axloqiy talab nisbatan umumiy tarzda koʼzga tashlanadi. Аxloqiy tamoyillar jamiyat tomonidan shaxsga qoʼyiladigan talab tarzida namoyon boʼlib, insonning axloqiy mohiyatini, uning hayoti mazmunini, odamlar bilan oʼzaro aloqalaridagi asosiy jihatlarni belgilab beradi.

Natijada tamoyillar, inson xatti-harakatining umumiy yoʼnalishini koʼrsatgan holda, koʼpgina axloqiy meʼyorlar uchun asos boʼlib xizmat qiladi. Аsosiy mezoniy tushunchalar (kategoriyalar) singari axloqiy tamoyillar ham axloqiy anglash shakllaridan hisoblanadi.

2. Boshqaruvda tashabbuskorliksiz bir narsaga erishish qiyin. Chunki u ishlaydigan korxona bo`ladimi yokida tashkilot ,bu muassasa yangilik ,foyda keltiruvchi boshqa usullarda foydalanishlardan foydalanish uchun tashabbus zarur bo`lib,nafaqat o`zini qo`l ostidagi hodimlarni ham jalb eta olishda muhim hususiyat bo`la oladi. Tashabbuskorlik biror maqsad yolida shu maqsad tomon ildamlash ,qadam tashlash deb tushunaman.

3. boshqaruvda raxbarning mahorati -Ishga boʼlgan fidoiylik, bilim va tajribalarning birikmasi boʼlib, rahbar faoliyatining eng yuqori choʼqqisidir, chunki u oʼziga ajratilgan juda qisqa vaqt ichida eng yuqori mukammal natijaga erishadi.

Ularning yaxshi sifatlari:

tadbirkorlik;

odamlar bilan ishlashni bilish;

shijoatlilik;

lozim boʼlgan xollarda shiddat va bilimga asoslangan tavakkalchilik;

masʼuliyatni oʼz zimmasiga olish.

Yani mahorat shundaki raxbar qol ostidagi kadr raxbardan aqilli bolishi hech gap emas va shu sababdan nimaga kadr raxbarmas hodim bo`lib ishlamoqda .gap shundagi ozidan aqilli insonlarni qol ostida jamoa qilib birlashtira olsh va o`z gapini o`tkaza olish ,gap qo`pol bo`ladimi yokida yumshoqlik bilan ,lekin raxbar gapiga quloq solib ishlashlari bu mahorat borligidan dalolatdir.
4. Hozirgi kunda jamiyatimiz oʼtish davri jarayonining qiyin bosqichlaridan birini oʼz boshidan kechirmoqda.

Bu koʼpgina mehnat jamoalarida ishlab chiqarishni bugungi kun talablari darajasiga olib chiqishga aynan jamoa aʼzolarining tayyor emasligi sabab boʼlmoqda.

Bu oʼrinda jamoa rahbarining yarim-yorti, eskilikni ham unutmaslik va yangilikka ham intilish kayfiyatlari koʼplab hollarda oʼzini oqlamaydi.

Ishlab chiqarishning iqtisodiy qonuniyatlari, uni harakatga keltiruvchi iqtisodiy richaglari oʼzgarib ketganidan ayni holda faqatgina yangicha faoliyat talab qilinadigan holatlar koʼpaydi va ular bundan buyon ham aynan mana shunday boʼlib qolaveradi.

Bugungi kun talablarini inobatga olmasdan yolgʼondakam berilgan vaʼda, iqtisodiy asoslarga ega boʼlmagan maqtanchoqlik axloqiy va iqtisodiy inqirozga olib kelishi muqarrar.

5. inson muayyan mamlakat va jamiyatdagi qoidalarni, huquqiy meʼyorlarni buzmay yashashi mumkin.

Rasmiy-huquqiy idoralar va tuzilmalar tomonidan fidoiy odam rasmona, jamiyat uchun xavf tugʼdirmaydigan shaxs hisoblanadi.

Fidoiy odam axloqsiz boʼlishi, huquq bilan hisoblashgan holda axloqni tan olmasligi mumkin.

Fidoiy oʼz mamlakatidagi jinoyat kodeksini tan olishi barobarida, qalbidagi vijdon qonunlari bilan hisoblashmaydi, jinoiy jazodan qoʼrqadi-yu, vijdon azobini bilmaydi.

Fidoyi insonga boshqalar tomonidan yuksak izzat-hurmat koʼrsatilishiga sabab shuki, u istisnoli holatlarda oʼzining odatiy-kundalik hayotiy majburiyatlarini va munosabatlari darajasini ixtiyoriy ravishda oshira olish qudratiga ega.

Fidoyi inson boshqalar manfaati yoʼlida oʼz qonuniy manfaatlarini, baʼzan esa hatto hayotini qurbon qilishga tayyor turadi va zarurat tugʼilganda qurbon qiladi.

Fidoiy jamiyat uchun umumiy boʼlgan oliy maqsad va ideallarni deb oʼzidan kechadi.

Xalq qahramonalari va qahramoni mard oʼgʼlonlarning hayotini misol qilish mumkin