Boshliq o‘rinbosari A. N. YuNusov toshkent sh

№	Moddaning nomi va uning empirik formulasi	Fizik holati	Molekulyar massasi	Zichligi g/cm^3	Bug‘larining havoga nisbatan zichligi	Harorati, °S
Eruvchanligi
	qaynash	erish
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.	Sulfat kislota H2SO4	Moysimon, yonmaydigan, portlash xavfi bo‘lgan suyuqlik	98,08	1,834 (98,3% li eritma uchun)	3,4	330 (98,3% li eritma uchun)	10,37	Har qanday nisbatdagi suvda eriydi
2.	Xlorid kislota HCI	O‘tkir hidli rangsiz yonmaydigan o‘yuvchi suyuqlik. Havoda oq tuman hosil qiladi. Ko‘pchilik metallarni (Au, Ad, PI, Ta, Nb va boshqa ba’zilaridan tashqari) eritadi.	36,46	1,87 (37%-li eritma)	—	minus 84	minus 112	Suvda eriydi
3.	Azot kislota HNO3	Rangsiz o‘yuvchi suyuqlik. Kuchli oksidlovchi (somon, qipiq va boshqa g‘ovak organik materiallar u tegishi bilan N02 ajratgan holda yonib ketadi. Au, Pt, Rh, Ir dan tashqari barcha metallarga ta’sir qiladi. Spirt va skipidar u bilan kontaktda portlaydi.	63,01	1,502	—	83,8	minus 42	Suvda cheksiz eriydi
4.	Azot-vodorod kislota HN3	Juda kuchli hidga ega rangsiz harakatchan suyuqlik. Konsentratsiyalangan va bug‘simon holatda kuchli portlovchi, qiziganda, ishqalanganda, juda kuchsiz zarbda ham oson detonatsiyalanadi. Kuchsiz kislota — yetarlicha kuchli oksidlovchi.	43,09	1,13	—	36	minus 80	Har qanday nisbatdagi suv va spirt bilan aralashadi. Aralashtirilgan suvli eritmalarda barqaror.
5.	Ortofosfor kislota N3 R04	Rangsiz yoyiluvchan kristallar.	98.0	1,834 (18° Sda)	—	—	42,35	Suvda eriydi 548g/100g (20 °S da), issiq suv bilan har qanday nisbatda aralashadi
6.	Plavik kislota (ftor- vodorod kislota ftorli vodorod) NG‘	Ftorli vodorod - rangsiz gaz. Ftor-vodorod kislota ishqorli metallarning ftoridlarini yaxshi, ishqorli tuproq ftoridlarini esa qiyinroq eritadi. Ko‘plab elementlar va ularning oksidlari bilan jadal reaksiyaga kirishadi, shisha va chinnini emiradi, Rb va Su ga kam ta’sir qiladi, ebonit, rezina, ba’zi plastmassalar, parafinga ta’sir qilmaydi	20,01	0,9885 (13 °S da)	—	19,9	minus 87,2	Ftorli vodorod suvda eriydi va ftor-vodorod kislotani hosil qiladi (40 — 70%)
7.	O‘yuvchi natr NaOH	Juda gigroskopik oq shaffof modda. Kuchli asos. Havoda Na2C03 ga o‘tadi	40,00	2,13	—	1378	320	Suvda eriydi 107g/100g (20°S da)
8.	Natriy karbonat (kalsiylangan soda) Na2C03	Rangsiz gigroskopik kristallar. Kristall-gidratlarni hosil qiladi. Texnik mahsuloti tarkibida tsianidlar, arsenatlar va sulfidlar bo‘lishi mumkin	105,90	2,53	—	—	852	Suvda eriydi 17,69% (20 °S) 31,29% (100 °S) Suvdagi eritmalari ishqorli reaksiyaga ega
9.	Kalsiy gidrooksidi (so‘ndirilgan ohak, pushonka) Sa(ON)2	Rangsiz kristallar. Havodan S02 ni yutadi 580 °S da suvsizlanadi	74,08	—	—	—	—	Suvda eriydi 0,148 g/100g (25 °S)

Anorganik suyuq kislota va ishqorlardan foydalanishda xavfsizlik qoidalariga
3-ILOVA
Ko‘p ishlatiladigan kislota va ishqorlarning toksik xossalari

					2-jadval