Boshlang`ich talim pedagogikasi fakulteti 2-3-kurs talabalari uchun ona tili o`qitish metodikasi fanidan ma’ruzalar matni

O’tganlarni takrorlash va malaka hosil qilish darslari

Reja:
1. O’tganlarni takrorlash va malaka hosil qilish darslari tuzilishi.
2. O’tganlarni takrorlash va malaka hosil qilish darslari tarkibiy qismlari.
3. O’tganlarni takrorlash va malaka hosil qilish darslarining ahamiyati.

Ona tilidan o’rganilgan bilimlarning puxtaligi ko’p jihatdan o’qituvchining takrorlash darslarini tashkil qilishiga bog’liq. Bunday darslarda o’quvchi oldin o’rganilgan nazariy bilimlarga, grammatik -orfografik qoidalarga takroriy qaytadi. Bu - til dalillarini tahlil qilish, ularni chog’ishtirish zaminida bo’ladi. Mashq paytida o’quvchi o’zi o’rgangan qoida asosida faoliyat ko’rsatadi. Takrorlash darslarida oldin idrok etilgan bilimlar qayta tasavvur etiladi. Shu sababli, ko’p metodistlar takrorlash mashg’ulotlarini o’rganilgan qoidalarni qayta esga tushirish va shu qoidalarni nutqiy amaliyotda qo’llash vositasi deb qarashadi.

Takrorlash darslari, bir tomondan, turli mashqlar yordamida o’quvchilarda o’rganilgan materiallar doirasida malaka hosil qilishga qaratilsa, ikkinchi tomondan, o’quvchilarning bilimlarini aniqlashtirish, kengaytirishga xizmat qiladi. Bunday darsning ruhiy zamini o’quv materialini to’liq o’zlashtirish va malaka hosil qilish bilan xarakterlanadi. Shunga ko’ra, ona tili o’qitishga doir darslarning bu tipini “o’tganlarni takrorlash va malaka hosil qilish darslari” iborasi bilan atash maqsadga muvofiqdir.
Takrorlash maqsadiga ko’ra olti xil bo’ladi:
- o’quv yili boshidagi takrorlash o’quvchilarning oldingi o’quv yillarida o’rgangan bilimlari asosida tashkil etiladi. Masalan, 5–sinfda boshlang’ich sinfda o’rganilgan bilimlar, 6-sinfda 5-sinfda o’rganilgan bilimlar takrorlanadi. Bu xil takrorlash orqali oldingi sinflarda o’rganilgan bilim va malakalar tizimli esga tushiriladi. Dasturlarda takrorlash uchun maxsus o’quv soatlari ajratilgan, darsliklarga esa takrorlash uchun maxsus mashqlar kiritilgan;
- o’quv yili oxiridagi yakuniy takrorlash. Bu xil takrorlash vositasida o’quvchilarning bilimlari tartibga solinadi, bilimlardagi nuqsonlar tugatiladi, mavzular yuzasidan umumiy va yakuniy xulosalar chiqariladi;