Boshlang’ich sinflarda so’z birikmasi va gap

bosqich. Yangi mavzuni mustahkamlash.

„Klaster“ metodi qo‟llaniladi. 1-guruh Kim so‟rog‟iga javob bo‟ladigan so‟zlarga misollar topadi.

2-guruh Nima so‟rog‟iga javob bo‟ladigan so‟zlarga misollar topadi.

3. 
   guruh Qayer so‟rog‟iga javob bo‟ladigan so‟zlarga misollar topadi
   

O‟qituvchi: Bolajonlar, Vatan deganda nimani tushunasiz? Fikrlaringizni “Klaster” metodi orqali tasvirlab bering.

6-bosqich. Darsning yakuni.

Dars davomida faol ishtirok etgan o`quvchilarni rag`batlantirish. Guruhlar ballarini hisoblash. O`quvchilar ballarini e‟lon qilish.
O„qituvchi:
Mana bolajonlarim, Darsimiz bo`ldi tamom. Ammo mening sabog`im, Etadi hali davom.
Sizga hali juda ko`p Bilim tuxfa etaman. Sizlarni dono qilgach Maqsadimga yetaman.

Dars savollar bilan yakunlanadi.

• 
  Dars sizga yoqdimi ?
  
• 
  Nima uchun yoqdi ?
  
• 
  Bugungi darsimizda qaysi mavzularni takrorladik?
  
• 
  Qanday ishlarni bajardik?
  
• 
  Guruhingiz to`plagan ballardan xursandmisiz?
  
• 
  Qaysi guruhni yaxshi ishladi deb o`ylaysiz?
  

-Nima uchun?

XULOSA

Bir soatlik dars ishlanmamni xulosa qismini yakunlar ekanman, quyidagi oldimga qo„ygan maqsadlarimga erishdim deb o„ylayman. Mana shu bir soatlik ona tili darsimizda o„quvchilar DTS talablarida ko„rsatilgan bilim, ko„nikma va malakaga ega bo„ldilar. Dars jarayonida o„tilgan mavzu bo„yicha o„quvchilarga dars mustahkamlanib tushuntirildi. O„tilgan va yangi mavzular bo„yicha yangi usullardan foydalanib, o„quvchilarning bilimini jetonlar orqali baholab borildi. Darsda ”Test savollari”, ”Kim chiroyli yozadi?”, jadvalni to„ldirish, ”Do„stlik bog„i”, ”Aqliy hujum” usullaridan foydalandim. O„quvchilar DTS talablarida ko„rsatilgan bilimni o„z qobiliyatlariga yarasha tushundi va o„rgandi. Gapning maqsad va mazmuniga ko„ra turlarini dars davomida yaxshi o„zlashtirdi.
O‟quvchilarda gap bo‟laklari haqidagi tasavvurni o‟stirish gapni o‟zlashtirishda yetakchi hisoblanadi. Birinchidan, boshlang‟ich sinf o‟quvchilari gap bo‟laklarini ikkita katta guruhga (bosh va ikkinchi darajali bo‟laklarga) bo‟linishini o‟zlashtiradilar. Bu sinflarda ikkinchi darajali bo‟laklar turlarga ajratilmaydi. Gapni o‟zlashtirish uchun bosh va ikkinchi darajali bo‟laklarning mohiyati ochiladi: bosh bo‟laklar gapning grammatik asosini tashkil qiladi, fikr, asosan, gapning grammatik asosi orqali ifodalanadi; ikkinchi darajali bo‟laklar esa bosh bo‟laklarni aniqlovchilik va to‟ldiruvchilik vazifasini bajaradi. Gap ustida ishlashning boshlang‟ich bosqichi savod o‟rgatish davriga to‟g‟ri keladi. Bu davrda o‟quvchilar gapning muhim xususiyatlari (fikr ifodalashi, tugallangan ohang bilan aytilishi) bilan tanishadilar. Gapning bu xususiyatlarini bilmasdan turib, so‟zlardan gap tuzib bo‟lmaydi. Agar o‟quvchilar gapning bosh bo‟laklarini ajrata olmasalar, gap nutqning yaxlit birligi ekanini bilmaydilar. Ega va kesim gapning qurilishi va mazmunining asosini tashkil etadi. SHuning uchun ham savod o‟rgatish davrida gapning bosh bo‟laklari ustida kuzatish o‟tkazgan ma‟qul.
Gapning bosh bo‟laklarini kuzatish bilan o‟quvchilar o‟z fikrlarini aniq ifodalashga o‟rganadilar, ularda nutqdan gapni ajratish ko‟nikmasi shakllanadi. Gapni o‟rganish me‟yoriga qarab uning tarkibiy qismlari, xususan, so‟z birikmasi haqidagi tasavvur aniqlanadi.