Veronica - bu Gopher da asosiy qidiruv vositasi. Kalit so’zlardan foydalanib siz so’rov qilasiz, Veronica esa natijani Gopher menyusi shaklida xabar qiladi, ular o’z navbatida topilgan elementlar bilan bog’laydi. Olingan natijalarni tekshirib ko’rishingiz va jo’natma zakladka (belgilari) shaklida kerakli kataloglarga saqlab qo’yishingiz yoki talab qilingan fayllarni o’z Kompyuteringizga yozib qo’yishingiz mumkin.
So’rovlarda harf registrlarining ahamiyati yo’q, bulь operatorlari AND, OR va NOT lardan foydalanish mumkin. Veronica so’zlar orasidagi bo’sh joyni “u” bildirishini ko’zda tutadi, shuning uchun agar ikki yoki undan ortiq so’zlardan tuzilgan matnni aniq to’g’ri kelishini qidirishni xohlasangiz ularni qo’shtirnoqqa oling. Misol, PC DOS SOFTWARE va “PC DOS” SOFTWARE o’rtasidagi farq shundan iboratki, birinchi holda nomlari barcha uchta so’zdan istalgan tartibda tuzilgan barcha elementlari qaytariladi, ikkinchi holda - nomlarida PC va DOS so’zlari yonma - yon faqat berilgan tartibda joylashgan, elementlar qaytariladi Veronica so’rov elementlarini o’ngdan chapga qarab o’qiydi va shu tartibda bulь prioritetini beradi. So’rovni tushunarli qilish uchun, yumoloq qavslardan foydalaning.
Masalan, so’rov (bifshteks, kartofelь, yayitsa) STEAK Potatoes EGGS nomlarida barcha uchta so’z bo’lgan elementlarini qaytaradi. Lekin agar so’rov boshqa tuzilgan bo’lsa, masalan, STEAK (Potatoes or Eggs) siz, nomlarida yoki “bifshteks”, va “kartofelь”, yoki “bifshteks” va “tuxum” bo’lgan elementlarnigina olasiz.
Ayrim Veronica menyusi sizga tanlab olish uchun bir necha serverlar taqdim qiladi. Taklif qilingan ro’yxatdan birinchi elementni tanlash kerak emas. CHunki deyarli barcha foydalanuvchilar shunday qilishadi. Bunday ko’p yuklangan server bilan aloqa qilishi ehtimoli birmuncha pasayadi. Yaxshisi ro’yxatning pastrog’ida joylashgan serverdan boshlash kerak.
Internetda xulqiy qoidalar
Internetning tugalmas zaxiralaridan foydalanayotib, uni faqatgina ma’lum pullik xizmatlar taqdim qiladigan, tijorat tarmoqlaridan farq qilishini unutmang. Internet ko’p jihatdan turli xil lokal hisoblash tarmoqlarining birlashtirishi bilan tavsiflanib, bu tarmoqlar o’zining axborot va hisoblash zaxiralarining bir qismini ochiq kirishga taqdim qiladi. SHuning uchun tarmoq tomonidan xizmatlarni Internet tomonidan bepul taklif qilinishini do’stona yordam deb qarash kerak.
Bir qancha foydalanuvchilar tarmoqga bir vaqtda kira olishi uchun, bosh qoidaga amal qilish kerak: zaruratsiz tarmoqni band qilmaslik. Bunda har doim sizdan eng yaqin masofada joylashgan zaxiralardan foydalanish kerakligi nazarda tutilishi kerak.
Tarmoq ishiga zarar qilmaslik uchun, tizim zaxiralaridan odatda,gi ish vaqtlarida faqat ayrim hollardagina foydalanish zarur. Bunda soat poyaslaridagi farqlarni ham e’tiborga olish kerak. SHunday qilib, Internetning do’st hamjamiyat a’zosi sifatida, yaqin joydagi manbaalardan ish vaqtidan tashqari vaqtlarda foydalanishingiz kerak. O’z-o’zidan ma’lumki, har bir tizim va uning zaxiralari o’zining afzalliklariga ega bo’lib ulardan zarurat tug’ilganda foydalanishingiz mumkin. Lekin, Internetni bekorchi ma’lumotlar uzatish bilan band qilmaslik uchun shuni esdan chiqarmaslik kerakki, ma’lum dastur yoki kerakli ma’lumotni ko’pincha boshqa mamlakatlardan qidirib o’tirmasdan o’z mintaqangizdan ham olishingiz mumkin.
Ma’lumki, Internetdan foydalanishda makon va vaqt hech qanday rolь o’ynamaydi, buning mazmuni shundaki, turli mintaqalarda joylashgan odamlarning bir vaqtda fikrlar almashuviga masofa to’sqinlik qilmaydi. Internet virtual hamjamiyat yaratib, unda na faqat jug’rofik uzoqligi, hatto har xil madaniyat orasidagi farq tugatiladi. Siz kerakli mavzuni butun dunyo vakillari bilan bemalol muhokama qilish imkoniyatiga egasiz.
SHu bilan birga, fikr almashuvning bunday chegarasizligi, Internet kommunikatsiyasi xususiyatlarini e’tiborga olinmasa, ma’lum muammolarni keltirib chiqaradi.
Agar siz o’z xabaringizni Internet orqali jo’natadigan bo’lsangiz, qancha odam uni olishini nazorat qilib bo’lmaydi. Bu odamlarni madaniy, diniy yoki siyosiy dunyoqarashlari haqida ham aniqroq bir nima deyaolmaysiz.
Internet bilan muloqotning yana bir muhim holati shundaki, siz muloqot qilayotgan kishilarni ko’pchiligini shaxsan tanimaysiz.
Internet orqali olamga sayoxat qilayotib, siz har doim uyda Kompyuteringiz oldida bo’lasiz. SHuning uchun Internet va unga ulangan Kompyuterlarni dunyoni o’rganish uchun yordamchi vositalar sifatida qarash mumkin. Lekin shuni esdan chiqarmaslik kerakki, siz har safar har xil odamlar bilan muloqot qilasiz. Internet orqali muloqotning yana bir cheklanishi u orqali mimika va so’z ohangini uzatish qiyinligidir.
Mimika va so’z ohangini o’rniga Internetda maxsus simvollar ishlatilib, ularni “rojitsa” ham deyiladi. Ular uch yoki undan ko’proq simvollarni tuzilgan bo’lib, boshi egilsa, odamchani yuzidek ko’rinadi. Masalan :-) simvolar ketma-ketligini iljayotgan yuz deb hisoblash mumkin (:- ni qiymati).
Emotsiyalarni ifodalash belgilari elektron pochtada shunchalik ommobop bo’lib ketdiki, hozirgi paytda juda ko’pchilikni tashkil qiladi.
Internet foydalanuvchilarining ko’pchiligiga tarmoqda qanday faoliyatga mumkinligi ruxsat berilgani, va axborotlar uzatishda cheklovlar bormi? Yo’qligi noaniq. Bunday savollarga javob berish qiyin.
Bob bo’yicha shuni aytish joizki, lokal va global tarmoqning bir–biridan aloqa yo’llarining sifatli va masofa uzunligi, ma’lumotlarni uzatish usullari, ma’lumotlar almashtirish tezligi xizmat turlari bilan farq qiladi.
Lokal va global tarmoqlarni birlashtirishda optotolali aloqa yo’llari bo’yicha ma’lumotlarni uzatish raqamli platformada bajariladi. Global tarmoq xizmatlarini quyidagi sinflarga bo’lish mumkin. Interaktiv, to’g’ri murojaat qilish, keyinchalik o’qishga mo’ljallangan xizmatlar. Global tarmoqning to’rtta korporativ, tashkilotlar, umummillatli, umumxalq turlari mavjud.
Do'stlaringiz bilan baham: |