144
ўғит ишлаб чиқарадиган заводлар, рангли металлургия комбинатлари ва бошқа
саноат корхоналари атрофидаги ўсимлик дунѐсининг ривожланиши ниҳоятда
ѐмон аҳволда эканлигидан билса бўлади. Чунончи, уларнинг барглари
сарғайиб, усти турли кукунлар ва чанглар билан қопланади. Шохлари қуриш
арафасида бўлади. Ушбу ҳолат яйлов ўсимликлари учун ҳам жуда ноқулай,
уларда ўтларнинг ва буталарнинг вегетация шароитлари талабга жавоб
бермайди. Бунинг оқибатида яйлов маҳсулдорлиги ниҳоятда пасайиб кетади.
Хуллас, саноат корхоналарининг ҳавога турли чиқиндиларни кўп миқдорда
чиқариб ташлашлари оқибатида атроф-муҳитнинг экологик мувозанати
барқарорликдан ўзгарувчанликка ўта бошлайди. Кўп ҳолларда эса аввалги
барқарор мувозанатлилик бузилади.
Атмосфера ҳавосининг ифлосланиши асосан, индустрия марказлари, кимѐ,
нефтни қайта ишлаш, газ саноати, иссиқлик электр станциялари ва бошқа
тармоқдарнинг ривожланган марказларига туғри келмоқда. Бу борада
автомобиль транспорти олдинги ўринлардан бирини эгаллайди, чунки борган
сари сони купайиб бораѐтган автомобиль транспорти ҳавога 200 дан кўпроқ
зарарли моддаларни чиқаради. Шунинг учун ҳаво мусаффолиги учун кураш
айни муддао. Бунинг учун саноат корхоналарида газ ва чангларни тутиб
қолувчи юқори самарали турли мосламаларни кенг қўллаш, автомобилларни
ѐппасига газ билан ишлашга ўтказиш, электр токи асосида ҳаракат қилувчи
янги типдаги такомиллашган автомобилларни ишлаб чиқариш ҳаѐт тақозосига
айланмоқда.
Саноат корхоналарида зарарли чанг ва газларни чиқараѐтган ва амалда
уларнинг атмосфера ҳавосига чиқишида самарали жиҳозларни қўлламаѐтган
барча корхоналарни тўхтатиб қўйиш мақсадга мувофиқ бўлмоқда. Аҳоли зич
жойлашган пунктларда зарарли газларни бетўхтов чиқараѐтган корхоналарни
бутунлай янги технология асосида уларни чиқармайдиган ҳолга ўтказиш ѐки
бошқа жойга кўчириш масаласини кўриб чиқиш керак. Шу билан бирга янги
саноат корхоналарини қуриш лойиҳалаштирилаѐтганда жойнинг метеорологик
шароитлари, аҳоли зичлиги ва келажакдаги ижтимоий-иқтисодий ривожланиш
хусусиятларини эътиборга олиб, кейин қуришни ҳал қилиш зарур.
Фан-техника тараққиѐти жадаллашуви асосида ишлаб чиқаришнинг
кучайиши ва шу муносабат билан табиий бойликлардан тезкорлик билан кўп
миқдорда фойдаланишнинг амалга оширилиши, мамлакатимизда баъзи
ресурслардан фойдаланиш билан уларнинг табиий ҳолда қайта тикланиш
суръатлари ўртасидаги нисбатнинг бузилиши ўз навбатида экологик
мувозанатнинг ҳам бузилишига олиб келди.
Do'stlaringiz bilan baham: