Бошланғич таълим кафедраси

Фойдаланилган адабиѐтлар 
1. Брагина Г.В. Мастерство учителя на уроке.- М.: Творческая педагогика, 
1992.- 40 с. 
2. Мудрик А.В. Учитель: мастерство и вдохновение.- М.: Ин-т практ. 
психологии, 1997.- 160 с.
3. Раченко И.П. Диагностика развития педагогического творчества учителя. 
– Пятигорск, 1992.- 196 с.
4. Симонов В.П. Диагностика личности и профессионального мастерства 
преподавателя: Учебное пособие для студентов педвузов, учителей и 
слушателей ФПК.- М.: Межд. пед. академия, 1995.- 189 с. 
МАКТАБГАЧА ВА КИЧИК МАКТАБ ЁШДАГИ БОЛАЛАР 
ИҚТИСОДИЙ ИЖТИМОИЙЛАШУВИ ЖАРАЁНИДА
ПУЛНИ ИДРОК ҚИЛИНИШИ 
Каримова В.М. 
Ўзбекистон Давлат жисмоний тарбия ва спорт университети,
психология фанлари доктори, профессор 
Умарова Н.Ш. 
Ўзбекистон Давлат жисмоний тарбия ва спорт университети,
психология фанлари бўйича фаласафа доктори (PhD)
 
Кириш.
 
Юртимизда рўй бераѐтган ижтимоий-иқтисодий ўзгаришларнинг 
асосий сабабчиси ва уни амалга оширишга масъул шахс, унинг имкониятлари 
ва салоҳияти масаласи фаннинг долзарб муаммоларидандир. Мамлакатда 
амалга оширилаѐтган ислоҳотларнинг самараси ва кўлами, табиийки, биринчи 
навбатда фуқароларни иқтисодий онгига ва иқтисодий хулқидаги изчил, тўғри 
ҳаракатларга боғлиқ. 2017–2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини 
ривожлантиришнинг 
бешта 
устувор 
йўналиши 
бўйича 
Ҳаракатлар 
стратегиясида ―...жисмонан соғлом, руҳан ва ақлан ривожланган, мустақил 

---

33 
фикрлайдиган, Ватанга содиқ, қатъий ҳаѐтий нуқтаи назарга эга ѐшларни 
тарбиялаш, демократик ислоҳотларни чуқурлаштириш ва фуқаролик 
жамиятини ривожлантириш жараѐнида уларнинг ижтимоий фаоллигини 
ошириш‖ [1; 25-150] вазифалари белгиланган.
Бозор иқтисодиѐтига босқичма-босқич ўтиш шароитида пул аҳамиятининг 
ортиб бориши жамиятимизда шаклланаѐтган тадбиркорлик фаолияти ва унинг 
натижаси – даромади пул билан боғлиқ эканлигидадир. Шахс истеъмолчи 
сифатида металл тангалар ѐки қоғоз пуллар, нақд ѐки нақд бўлмаган пул 
кўринишлари орқали бозор муносабатларини иқтисодий қонунлар доирасида 
амалга оширади. Шу боис ҳам пул барча иқтисодий ривожланиш босқичларида 
кишиларни ўзига жалб қилиб келган [2; 6]. Адабиѐтлар таҳлилига қараганда, пул 
– ҳамма товарлар ва хизматлар айирбошланадиган, умумий эквивалент бўлмиш 
махсус товар, бозор иқтисодиѐтининг, энг асосий, воситаси бўлиб, пул ўзида 
бозор иқтисодиѐти муносабатларини гавдалантиради ва унинг маҳсули ҳам 
ҳисобланади.
Илмий манбаларда келтирилишича бозор иқтисодиѐти шароитида пул: a) 
қиймат ўлчови; б) айирбошлаш воситаси; в) хазина тўплаш ва жамғариш 
воситаси; г) тўлов воситаси каби вазифаларни бажараѐтган бўлса, мазмун ва 
моҳиятига кўра: а) хазина билетлари; б) банкнот-кредит пуллари каби