Бошланғич таълим кафедраси

Yangi mavzu bayoni. O‘qituvchi mozaika haqida ma‘lumotlar beradi.
Mozaika monumental dekorativ san‘at turlaridan biridir. Turli davrlarda va turli 
mamlakatlarda mozaika qo‘llaniladigan materiallariga ko‘ra ham naqsh va rasmlarga 
ko‘ra ham o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lgan. O‘rta Osiyoda madrasalar, machitlar, 
hukmdorlarning saroylari mozaika usulida bezatilgan. Hozirgi kunda mozaika bilan 

---

200 
binolarning tashqi qismlari, devorlari va xalq amaliy san‘ati asarlari bezatiladi. Mozaika 
ishlarida oyna, sapol, plitalardan, foydalaniladi.
Laosda rangli ko‘zgu parchalaridan ajoyib mozaika asarlari yaratilgan, ular 
quyoshda bir-biriga qo‘shilib va porlab shodlik kayfiyatini yaratadi. O‘qituvchi 
O‘zbekistonda yetishtiriladigan meva turlari to‘g‘risida so‘raydi.
O‘zbekistonda qanday mevalar etishtiriladi? - olma, shaftoli, o‘rik - nok, gilos, 
anor, olcha - anjir, uzum, olxo‘ri, xurmo va boshqalar.
Demak, O‘zbekiston juda ko‘p mevalar yetishtirilar ekan. Ularning mazasi qanday? 
- Olma, anor, olxo‘ri, olcha shirin va nordon bo‘ladi. - Xurmo, shaftoli, anjir, nok, o‘rik, 
gilos, uzum shirin bo‘ladi.
Ularning shakli, rangi bir xilmi? - Yo‘q, ularning shakli va rangi turlicha bo‘ladi. 
Demak har bir meva o‘z shakliga, o‘z mazasiga, o‘z rangiga ega bo‘larkan to‘g‘rimi? - 
Ha.
Endi bolalar, sariq rangli qog‘ozni maydalab mozaika usulida nok shaklini yasashni 
o‘rganamiz. Buning uchun: 
1.Rangli qog‘ozni bo‘laklarga bo‘lib olamiz. 
2. Qog‘oz bo‘lagini mayda qilib uchburchak, to‘rtburchak, doira shakllarda kesib 
olamiz. 
3. Nokning rasmini chizib olamiz 
4. Maydalangan qog‘oz bo‘laklarini 
rasmga yopishtirib chiqamiz 
O‘qituvchi dars jarayonida partalarni oralab yurib, o‘quvchilarga kerakli 
ko‘rsatmalarni berib boradi. Yaxshi va yomon bajarilayotgan ishlardan namunalar 
ko‘rsatib tegishli amaliy yo‘l yo‘riqlar beradi.

---

201 
3.Yakuniy qism.
1.Dars oxirida tayyor bo‘lgan ishlarni o‘quvchilar bilan birgalikda tahlil qilinadi.
2.Har bir o‘quvchi qilgan ishlariga qarab izohli baholanadi.
3.Mozaika usulida olma shaklini yasash uyga vazifa qilib beriladi.
Olib borilgan darslar natijasidan so‘ng ular bilan o‘tkazilgan suhbatdan ma‘lum 
bo‘ldiki, ularning bu tahlitda javob berishlariga qayd etilgan poliz ekinlari 
urug‘larining turlari ulardan narsalar yasash usullari haqida tasavvurlari o‘rganib 
chiqildi. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida aplkatsiya va mozaika darslarini 
zamonaviy ta‘lim texnologiyalari asosida tashkil etish samarali natija berishi 
aniqlandi. 
Mehnat darslarida yangi pedagogik texnologiyalar orqali o‘quvchilarda 
applikatsiya va mozaika bilan ishlash darslarini yuqori saviyada tashkil etish, 
yoshlarda sog‘lom turmush tarzi va har tomonlama barkamol etib shakllanishida 
muhim ahamiyat kasb etadi.