Boshkaruv tizim tushunchasi. Boshqaruv tizim elementlari r ej a

4. Boshkarishning sotsial-ruxiy usullari

Sotsial-ruxiy usullarning asosiy maksadi jamoalarda soglom ijtimoiy-ruxiy muxitni yaratishdir. Bu usulda ijtimoiy–ma‘naviy vaziyatga ta‘sir etish yo’li bilan kishilarning fe‘l-atvori, ruxiyatni xisobga olib ularning ijtimoiy (sotsial) talablarini kondirish orkali boshkarishni bildiradi.

Boshkacha kilib aytganda, sotsial-ruxiy usullar bu ishlab chikarish jamoalarini, ulardagi «psixologik vaziyatni», xar xodimning shaxsiy xususiyatlarini o’rganishga asoslangan usullardir.

Boshkarishning sotsial-ruxiy usullari kuyidagi muammolarni xal kilishga karatilgan:

1.	Kishilarning sotsial-ruxiy xususiyatlari, chunonchi, kobiyatlari, mijozlari, xarkatlari va xokozolarni xisobga olgan xolda mexnat jamoalarini tashkil toptirish. Buning natijasida jamoani rivojlantirish, ishlab chikarish samaradorligini oshirish maksadida xamkorlikda ishlash uchun ko’lay shart-sharoitlar yaratiladi.
2.	Sotsial yurish–turish me‘yorlarini o’rnatish va rivojlantirishga yaxshi va namunali an‘analarni ko’llab-kuvvatlash va milliy urf-odatlarni joriy etish xamda jamoa ongini ustirishga yordam beradi.
3.	Sotsial rivojlantirishni va kishilarning intilishini, tashabbusini ragbatlantirish, umumiy ta‘lim darajasini oshirish, madaniy, ma‘naviy va ma‘rifiy o’sish, malaka oshirish, estetik ravnak va mexnatga ijodiy munosabatni ta‘minlaydi.
4.	Kishilarning madaniy va sotsial-maishiy extiyojlarini kondirish, chunonchi, uy-joylar, bolalar bogchalari, klublar, prafilaktoriylar, sport ishootlari va xakozolarni kurishga sharoit to’gdiradi.
5.	Mexnat jamoalarda talabchanlik, o’zaro yordam, intizomni buzuvchilarga murosasizlikdan iborat soglom sotsial-psixologik muxitni vujudga keltirish va uni ko’llab-kuvvatlashga sharoit tugdiradi.
6.	Odamlarning o’z mexnatidan, tanlangan mutaxassisligi va kasbidan konikishlari uchun, ishlab chikarish samaradorligi va ish sifatini oshirish uchun shart-sharoitlarini vujudga keltiradi.

Bu muammolarni yechimi boshkarishning yanada yumshok, samarali bo’lishini talab kiladi.

XULOSA
Bu manfaatlarni uygun sur‘atda bog'lab olib borish muammosi bir qator muammolarni xal qilishni, xar bir davr sharoitlariga muvofik keladigan munosabatlarni o’rnatishni talab qiladi. Shu bilan birga iqtisodiy metodlar shunday tanlanishi va qo’llanishi kerakki, bunda jamoalar va xar bir xodimning manfaatlarigina emas, balki butun jamiyat manfaatlariga rioya qilinadigan bo’lsin. Bir korxona uchun foydali tadbir davlatga xam foydali bo’lsin. Bu usullarda kishilarning shaxsiy va guruxiy manfaatlarini yuzaga chiqarish orqali ularni samarali ishlashi ta‘minlanadi. Bu maqsadda qo’shimcha ish xaqqi to’lash, mukofotlar berish, bir yo’la katta pul bilan takdirlash kabilar muxim axamiyat kasb etadi. Iqtisodiy metodlar boshkarishning barcha metodlari ichida yetakchi o’rinni egallaydigan xar qanday darajadagi raxbar bu usulning mazmunini yaxshi bilishi va ularni to’gri qo’llay olishi uchun ham boshqaruv usllarini o’rganish kerak ekan. Shuni takidlashim lozimki boshqaruv usullaridan to’g’ri foydalanish har qanday korxona yoki boshqaruv organini rivojlanib istiqbol topishida muhim ahamiyatga ega ekan.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Jo’raev A., Safarov G’. Soliq nazariyasi. //O’quv qo’llanma. -T.: “Iqtisod-moliya”. 2005.
   
2. 
   Abduraxmonov O., Kushakaev B. Soliq islohotlari: izchillik va tadrijiylik. -T.: “Akademiya”. 2005.
   

Internet tarmog’lari

1. 
   http://www.gov.uz-O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi rasmiy
   

sayti