Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Кредит 
5110 «Ҳисоб-китоб счёти». 
 
2. Савдо корхоналарида мажбурий ажратмалар ва ушланмаларнинг 
ҳисоби 
 
Ягона солиқ тўловини тўловчи савдо корхоналари давлатнинг мақсадли 
фондларига (пенсия фонди, йўл фонди, мактаб таълимини ривожлантириш 
фонди) мажбурий ажратмаларни қилмайдилар. Япи даромад солиғини тўловчи 
улгуржи савдо корхоналари уюшмаси тизимига кирувчи республика 
ихтисослаштирилган улгуржи база-конторалари ва уларнинг ҳудудий базалари 
эса ушбу мажбурий ажратмаларни тўловчилари бўлиб ҳисобланади. 2009 йил 1 
январдан бошлаб улгуржи савдо корхоналари уюшмаси тизимига кирувчи 
республика ихтисослаштирилган улгуржи база-конторалари ва уларнинг 
ҳудудий базалари давлатнинг мақсадли фондларининг ҳар бирига мажбурий 
ажратмаларни соф товар айланмасидан 1 фоиз миқдорида тўлайдилар. Барча 
савдо корхоналари, уларнинг қайси солиқ тўловини тўловчилари бўлишларидан 
қатъий назар, ходимларга ҳисобланган иш ҳақи кўринишидаги барча 
даромадлардан (имтиёзлардан ташқари) белгиланган фоиз миқдорида пенсия 
фондига ажратмани, шунингдек ундан белгиланган фоиз миқдорида 
ушланмани амалга оширишлари лозим. Бундан ташқари, барча савдо 
корхоналари ўз мақсадларида сотиб олган автомобиллар учун уларнинг сотиб 
олиш қийматидан белгиланган ставкада йўл фондига тўловларни амалга 
оширадилар. 
Савдо корхоналарида бошқа корхоналар сингари давлатнинг мақсадли 
фондларига ажратмалар тасдиқланган шаклларда ҳисоб-китоб қилинади ва 
ушбу ҳисоб-китоблар асосида ҳисобланган ажратмалар суммасига қуйидаги 
ёзув қилинади: 
Дебет
9430 «Бошқа операцион харажатлар» 
Дебет
6520 «Давлатнинг мақсадли фондларига тўловлар». 
Ходимларга ҳисобланган иш ҳақи кўринишидаги барча даромадлардан 
(имтиёзлардан ташқари) белгиланган фоиз миқдорида пенсия фондига 
ажратмага қуйидаги ёзув қилинади: 

---