Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Дебет 
1510 «Материалларни тайёрлаш ва харид қилиш»
Кредит 
1610 «Материаллар қийматидаги фарқлар» 
(2) 
келиб тушган матерал бойликларнинг харид баҳосидаги қиймати 
(таннархи) ҳисоб баҳосидан юқори бўлганда: 
Дебет 1
610 «Материаллар қийматидаги фарқлар» 
Кредит
1510 «Материалларни тайёрлаш ва харид қилиш»

---

1610 
«Материаллар 
қийматидаги 
фарқлар» 
счётида 
тўпланган 
материалларнинг ҳисоб баҳосидаги қиймати ва харид қиймати ўртасидаги фарқ 
суммаси харажатларни акс эттирувчи счётларнинг (2010, 2310, 2510, 9410, 
9420, 9430) дебетига сарфланган материалларнинг ҳисоб баҳосига мутаносиб 
тарзда қўшимча ёзув ёки қизил ёзув (сторно) асосида ҳисобдан чиқарилади.
Ишлаб чиқариш заҳираларининг қишлоқ хўжалик ишларига сарфланиши, 
шунингдек уларнинг сотилиши, бепул берилиши, бошқа корхоналарга таъсис 
бадали сифатида киритилиши, иш ҳақи ва моддий ёрдам сифатида берилиши, 
шуниндек турли бошқа чиқимлари гувоҳлик берувчи ҳужжатлар асосида 
ҳисобда қуйидагича акс эттирилади (11.1-жадвал).
11.1-жадвал 
Қишлоқ хўжалик корхоналарида материалларнинг ишлатилиши ва 
бошқа чиқимларини счётларда акс эттириш 
№ 
Операциянинг мазмуни 
Сумма 
Дебет 
счет 
Кредит 
счет 
Асос 
бўлувчи 
ҳужжат 
1 
Материалларнинг ишлаб чиқаришга 
сарфланиши 
5000000 
2010, 
2310, 
2510 
1010- 
1090 
Материал 
ҳисоботлари, 
далолатнома-
лар 
2 
Материалларнинг сотилиши: 
-сотиш қийматига
- материалларнинг ҳисоб баҳосида
моддий жавобгар шахс бўйнидан
соқит қилинишига
-сотишдан олинган фойдага 
-сотишдан кўрилган зарарга
500000 
400000 
100000 
- 
4010, 
9210 
9220 
9430 
9220 
1010-
1090 
9320 
9220 
Шартнома, 
счёт-фактура 
ҳисоб-
китоблар, 
материал 
ҳисоботи 
3 
Материалларнинг бепул берилиши: 
-бериш қийматига
-материалларнинг ҳисоб баҳосида
моддий жавобгар шахс бўйнидан
соқит қилинишига
-сотишдан кўрилган зарарга
500000 
500000 
500000 
4010 
9220 
9430 
9220 
1010-
1090 
4010 
Шартнома, 
счёт-фактура, 
ҳисоб-
китоблар, 
материал 
ҳисоботи 
4 
Таъсис бадали сифатида берилиши:
-киритиш қийматига
--материалларнинг ҳисоб баҳосида
моддий жавобгар шахс бўйнидан
соқит қилинишига
500000 
500000 
0610- 
0690 
9220 
9220 
1010-
1090 
Шартнома, 
счёт-фактура, 
ҳисоб-
китоблар, 
материал 
ҳисоботи 
5 
Материалларнинг иш ҳақи ва моддий 
ёрдам сифатида берилиши: 
-бериш қийматига
-материалларнинг ҳисоб баҳосида
моддий жавобгар шахс бўйнидан
соқит қилинишига
500000 
500000 
6710 
9220 
9220 
1010-
1090 
Ариза,
счёт-фактура, 
ҳисоб-
китоблар, 
материал 
ҳисоботи 

---

Қишлок хўжалик корхоналарида ишлаб чиқариш заҳираларининг аналитик 
ҳисоби уларнинг алоҳида турлари, чунончи уруғлик ва экиш материаллари, 
ўғитлар, турли хил химикатлар, дори-дармонлар ва бошқалар бўйича алоҳида 
очилган аналитик ҳисоб регистрларида юритилади.