Bosh sxemalarning turlari

Elektr stansiya va podstansiyalarnjng xususiy ehtiyoj manbalari sxemalari
Ko'p hollarda xususiy ehtiyoj iste'molchilar stansiyaning o'zi bo'ladi. Agar stansiya generatorli taqsimlash qurilmasi [GRU] bilan - 6 -10 kV li tomoni ta'minlangan bo'lsa, u holda xususiy ehtiyoj tarqatish qurilmasi XETK (RUSN) to'g'ridan to'g'ri GRU shinasiga reaktor yoki pasaytiruvchi xususiy ehtiyoj transformatori XET orqali bog'lanadi (4-rasm).
X ususiy ehtiyoj manbalari uchun hozirgi vaqtda asosiy kuchlanish U_n 6 kV (200 kV dan yuqori elektr dvigatellari ED lar uchun) U_n 0.38/0.22 kV, qolgan blokli elektrostansiyalarda xususiy ehtiyoj man­balari to'g'ri blokka ulanadi (6-rasm). Blokning quvvati oshgan sari XEM iste'molchilari ham ko'payadi, shuningdek, XEM quvvati kattalashadi. Xususiy ehtiyoj transformatorining quvvati oshgan sari XEM tizimidagi q.t. toklari kattalashib q.t. tokini kamaytirish uchun yuqori qiymatli U_k% yoki tarmoqlangan cho'lg'amli 6 kV li ikki cho'lg'amli transformator olish mumkin. Xususiy ehtiyoj transformatorining quvvati S=25 mVA va undan yuqori quvvatli turlari uchun asosan tartiblangan cho'lg'amli turlari tanlanadi. Yuqoridagi sxemalarda XEM energiya bilan ishonchli ta'minlangan, ya'ni generator G, GRU jarohatlansa, xususiy ehtiyoj manbasi iste'molchilarining ta'minoti buziladi. Shuning uchun ishchi tarmoqdan tashqari yana zaxira tarmoq bo'lishi kerak. Bunday tarmoq yuqori kuchlanishli shinaga ulangan, ya'ni energotizim bilan bog'langan transfor­mator hisoblanadi. Bunday paytlarda stansiyadagi generatorlar G o'chgan paytda XEM energotizimidan manba oladi. Bu holda agar stansiyadagi avariya energotizimdagi avariyaga aloqador bo'lsa, xususiy ehtiyoj manbalari XEM energiyasiz qoladi. Shuning uchun akkumulyator batareyalari va dizel generator qo'llash ko'zda tutiladi.
4-rasm Xususiy ehtiyoj manbalarining ulanish sxemalari.
Ishlab chiqarish joylarida umumiy xavfsizlik qoidalari
Korxona hududida transport vositalari qatnaydigan joylarda juda ehtiyot bo'lish, tovush va yorug'lik signalizatsiyasiga e'tibor berish, harakat qoidalari ko'rsatilgan plakatlardagi talablarni aniq bajarish zarur. Yo'lning transport vositalari qatnaydigan qismini yoki temiryo'lni kesib o'tishda harakatdagi transportni o'tkazib yuborish kerak. Temiryo'llardan yurish man etiladi. Poyezdlar qisqa vaqt mobaynida to'xtab turganida vagonlar ostidan o'tish mumkin emas, chunki lokomotivning to'satdan yurib ketishi og'ir falokatlarga olib kelishi mumkin.
Avtomashinalar, temiryo'l vagonlari,. ko'tarma kranlar va boshqa tashish-ko'tarish mexanizmlari yonidagi tor joylardan o'tish mumkin emas, aks holda og'ir jarohat olish mumkin.
Ko'tarish-tashish vositalari ishlayotgan hududda taqiqlovchi plakat­lardagi barcha ko'rsatmalarni aniq bajarish, yuklarni ko'tarish, ko'chirish va tushirishda beriladigan signallarni e'tibor bilan kuzatish zarur. Ana shunday signal bo'lganda yuklar ko'chirilayotgan joydan zudlik bilan chiqib ketish kerak. Ko'chirilayotgan, ko'tarilayotgan va tushirilayotgan yuk ostida turish yoki chopib o'tish mumkin emas. Yuk to'satdan siltanib tushib ketganda ko'ngilsiz hodisa yuz berishi mumkin. Yuk ag'darilayotgan joylarda o'ta ehtiyot bo'lish kerak.
Sanoat korxonasi hududida turli xil elektrdan shikastlanishlar sodir bo'lishi mumkin. Hududda ko'p miqdorda elektrotexnika qurilmalari: transformatorlar, ulab-uzgichlar, taqsimlash shchitlari, elektr mashinalar, kabellar o'rnatilgan bo'lib, ularning yonidan o'tayotganda ehtiyot bo'lish kerak. Elektr izolatsiyasining teshilishi va namiqib qolishi oqibatida bu qurilmalarning metall korpuslarida kuchlanish paydo bo'lishi mumkin.
Sexlarda yuqorida bayon etilgan barcha xavfsizlik qoidalarini bajarish zarur. Bundan tashqari, ayni sexdagi ishlab chiqarish jarayonining xususiyatlari bilan bog'liq bo'lgan qo'shimcha qoidalarga ham amal qilish kerak. Elektr o'tkazgichlarning nosozligi, stanok va mexanizmlarning aylanuvchi qismlari kiyimni tortib ketishi, payvandlash va kavsharlash uchastkalarida qaynoq metall tomchilari kuydirishi, elektr jihozlarning tok o'tkazuvchi qismlariga tegib ketganda elektr toki urishi natijasida sexlarda ko'ngilsiz hodisa yuz berishi mumkin. Ko'tarish-tashish vositalari ishlayotgan zonada ham juda ehtiyot bo'lish, maxsus ruxsatsiz sinov stansiyalari hamda pultlariga kirmaslik kerak.
Korxonaga ishga kirayotgan har bir ishchi mehnat xavfsizligi bo'limida albatta instruktaj olishi zarur. Ishchining instruktaj olganligi nazorat varaqasi bilan tasdiqlanib, sex ma'muriyatiga topshiriladi. Ana shunday varaqasi bo'lmagan hech bir yangi ishchi sexda ishlashga qo'yilmaydi.
Ishni boshlashdan oldin har bir ishchi, shu jumladan, o'quvchilar ham, tajribasi, ish staji va mashg'ulotlar hamda bundan oldingi instruktajlar vaqtida olgan xavfsizlik texnikasiga doir bilimlaridan qat'i nazar, ish o'rnida instruktaj olishi kerak.
Boshqa ish o'rniga o'tganda mehnat xavfsizligidan qo'shimcha instruktaj olmasdan turib ishga kirishish mumkin emas. Ishlarning xavflilik kategoriyasiga qarab ma'lum vaqt o'tgandan so'ng davriy instruktaj takror o'tkaziladi. Instruktaj o'tkazilganligi to'g'risida ma'muriyat maxsus jurnal yoki kartaga yozib qo'yadi, buni ishchi hamda instruktajni o'tkazgan kishi (odatda ishlab chiqarish uchastkasi masterlari) imzolab tasdiqlashadi.
Yuklarni kranlar hamda boshqa mexanizmlar bilan ko'tarish va ko'chirish ishlariga maxsus o'qigan kishilargina qo'yiladi.