Bor ekan-da, yo’q ekan, bir eski bog’ oldida qashimzor paydo bo’libdiki, xuddi o’rmondagiga o’xshab, o’rdaklar u yerda bemalol tuxum qo’yishar ekan

Bor ekan-da, yo’q ekan, bir eski bog’ oldida qashimzor paydo bo’libdiki, xuddi o’rmondagiga o’xshab, o’rdaklar u yerda bemalol tuxum qo’yishar ekan. Bir kuni ona o’rdak : “G’aq – g’aq – g’aq” – deya tuxumdan chiqishini uzoq kutibdi. Tuxum boshqa tuxumlarga qaraganda kattaroq bo’lib, оna o’rdak bu tuxumdan haqiqiy pahlavon chiqishiga ishonibdi.
Ularning yonidan lapanglagancha qari g’oz o’taytib, katta tuxumni ko’ribdi va istehzoli kulibdi : “G’a – g’a – g’a, bu o’rdak tuxumi emas . U ko’proq kurka yoki tuyaqushnikiga o’xshaydi. Shunchaklar kattaki, aql bovar qilmaydi. Sen uni bosolmaysan, yaxshisi uni tashlab yubor”. Shunday deb, qari g’oz parrandalar yashaydigan hovliga qarab ketibdi.

“Yo’q, qirqiga chidadim, qirq biriga ham chidayman “, – degan qarorga kelibdi ona o’rdak. Shu payt tuxum yorilib, undan tuproqqa belangancha uzoq kutilgan mexhmon chiqibdi. U juda ham kata, ko’m-ko’k va qandaydir ko’rimsiz ekan. “Ko’kligi tuxum ichida ko’p otirganidan Tez kunda boshqa bolalarimga o’xshab qoladi hali ”, – degan xayol bilan jna o’rdak uni parrandalar oldiga boribdi. Biroq tovuqlar, g’ozlar, kurkalar irkit o’rdakcha aylanib uni turtib-surtib mazax qilishibd,i hatto boquvchi qiz bilan uni nari surib tashlablabdi.

Ertasi kuni uy mushugi o’rdakcha bilan tanishishga qaror qilibdi. Mushuk avvaliga kerishib, so’ng xur-xurlabdi: “Myov! Yayotda bunaqangi xunuk jonzot ko’rmaganman. Bunaqalar bilan gaplashishdan jirkanaman! ” Bu gap bechora o’rdakchaning jon-jonidan o’tib ketibdi va hovlining devor panjarasidan oshib, dala tomonga ketibdi.

Bechora o’rdakcha yovvoyi o’rdaklar yashaydigon qamishli ko’lga chiqquncha qochaveribdi. O’rdakcha ko’l boyida o’tirib olib, bu yerdagi o’rdaklarning qamishlar orasidan chiqishin,i u qirg’oqdan, bu qirg’oqqa uchib o’tishlarini kuzatibdi. Shu payt birdan qo’rqinchli ovoz eshitilibdi. Paq! Paq! “Otishyapti! Ovchilar! “ – bezovta bo’lishibdi o’rdaklar. Otishma davom etaveribd,i tutun qamishzorga singib ketaveribdi. Otishma tinganida, o’rdaklarning to’dasini yarmi yo’q bo’libdi. Tirik qolganlari qo’rqqanlaridan boshqa qirg’oqqa uchib o’tishibdi. O’rdakcha g’amgin va yolg’iz qolibdi, ularga qo’shilib uchishga esa uning madori yetmabdi va u uzoqlashib ketgan to’da orqasidan g’amgin qarab qolibdi.

Kunlar so’vib daraxtlardan oxirgi bariglar to’kila boshlabd, shamol esa qora bulutlani haydab ketibdi. O’rdakcha shamoldan pana joy izlab, qamishlar orasiga yashirinibdi. Tez kunda u bir uycha oldidan chiqib qolibdi. Uychada odamlar yo’q ekan. Uychaning burchagida qari it mudrab yotar, yerda esa oq tovuq aylanib yurar edi. “Qu-qu-qu, biznikiga tashrif buyurgan kim ekan? Umrimda bunaqa xunuk jonzotni ko’rmaganman!” – debdi tovuq. “Vov-vov, – tanbalik bilan huribdi it, –ehtimol, u tuxum qoyishni bilar?” Lekin o’rdakcha tuxum qo’yishni bilmas edi. Tovuq qat’iylik bilan: Unda ket, bu yerda tekinga ovqat berishmaydi!” – debdi.

O’rdakcha yana ko’chada qolibdi. Yomg’ir aralash qor yog’ibdi. Sovuqning zo’ridan zo’rg’a oyoq bosarkan, o’rdakcha hayratdan qotib qolibdi. Suv yuzida juda ham chiroyl,i oppoq quchlar suzar edi. “ O, ular qanday chiroyli! “ deb xitob qilibdi, lekin ularga yaqinlashishga istixola qilibdi. Oqqushlar uchib ketishganida, o’rdakcha yana yolg’iz qolibdi.

Ko’l tamoman muzlaganda, o’rdakchani bolakaylar topib olishibdi. Ular uni uylariga olib borib, ovqat berishibdi va u bilan ovchilar oyinini o’ynashibdi. Amallab bolalarning qo’lidan qutilibdi-da, darchadan uchib chiqib ketibdi.

Izg’irin qishda u boshidan ko’pgina musibatlarni kechiribdi. Va nihoyat bahor kelibdi. Qorlar erib, ko’kda quyosh porlab, ko’m-ko’k moviy ko’lda oqqushlar suza boshlashibdi. O’rdakcha boshini suvga egib, o’zini yorqin va silliq aksini ko’zguda ko’rganday bo’libdi.

U, umuman, yoqimsiz o’rdakcha emas, chiroyli oqqush ekan! Oqqushlar uni oz tug’ishgandek yaxshi ko’rishibdi odamlar esa uni chiroyli qush, bunaqasi olmda yo’q deb maqtashibdi.


XUNUK O’RDAKCHA
ERTAGI