Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

tabandan yukarı
 ve 
tepeden aşağı 
anlıksal işlemleme-
nin önemine işaret ettiklerini gösterir. Ne var ki, bunu Wills ve Newmark 
gibi kaynak metinle sınırlamaları, onların da kaynak odaklı yaklaşımı be-
nimseyip, çeviri eğitiminde çeviri edimini ikincil derecede bir konuma dü-
şüren bir tutum sergilemelerine neden olmuştur. Öte yandan, Kussmaul’da 
aynı dilbilimsel kuramdan yola çıkmış ve öteki kuramcılarla aynı ölçüt ve 

---

 
190 
yöntemi kullanmıştır. Ne var ki, onun yapıtının “
çeviri edincini
” gelişti-
rici etkisi, tepeden aşağı işlemlemeye daha çeviri süreci öncesinden yer 
verip, bu işlemi erek dil ve ekinden başlatarak çevirmen adayına birincil 
derecede sorumluluk vermesinden kaynaklanır. Öte yandan, Türkçe yapıt-
lardan akademik düzeyde kullanılan Rasin Tınaz’ın yapıtında ölçüt “me-
tin” seçildiği, bununla birlikte çeviriye değin kuramsal olarak hiçbir da-
yanaktan yola çıkılmadığı görülür. Bunun yerine, dilbilgisel ayrıma dayalı 
metin örneklerine yer verildiği görülür. Oysa çeviribilim kapsamında bu 
ulamlamanın, hiç değilse metin türüne göre yapılması gerekir. Öte yan-
dan, yapıtta terimce dışında hiçbir açıklamada bulunulmamış olması, ya-
zarın dilbilgisel çözümlemeyi örnekleyici bir yöntem kullanarak açıkladı-
ğını gösterir. İşte bu yüzden, söz konusu yapıtın ancak “dil yetisini” geliş-
tirmeye yarayabileceği öne sürülebilir. Sabri Yarmalı’nın yapıtlarının ise, 
ölçüt olarak sözcük ve tümce gibi daha küçük birimleri seçtiği ve tümce 
düzeyinde dilbilgisel çözümlemeye başvurduğu görülür. Onun yöntemi-
nin de, dilbilgisel örneklere dayalı açıklayıcı bir yöntem olduğu ve “dil” 
yetisini geliştirebileceği söylenebilir. Sonuç olarak, Türkçe yayınların ya-
bancı yayınlara göre çeviriye bilimsel bir etkinlik olarak bakmak bir yana, 
sadece dil öğrenmede kullanılan bir araç olarak baktıkları görülür.