Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

anlıksal  süreçlere 
girmemeye  özellikle  özen  gösterir.  Oysa,  Kussmaul 
pedagojik olarak yöntemsel bilgiye, ancak anlıksal süreçlerin monolog ya 
da dialoglar aracılığıyla adım adım izlenmesiyle varılabileceğini öne sü-
rerek, süreç odaklı yaklaşımına görgül yöntemler bulmaya çalışmıştır. Bu 
amaçla 
sesli tutanaklara 
başvurarak, öğrenciye çeviri sürecinde kullanı-
lan  yöntemleri  devingen  bir  süreç  içersinde  göstermeye  çalışır.  Kuss-
maul’un çevirinin nasıl yapılacağını öğretmeyi hedefleyen bu süreç odaklı 
yaklaşımı, öğrenciye yöntemsel bilginin yanı sıra, çeviri sürecinde bilinçli 
olarak karar vermeyi de öğretir. Başka bir deyişle, bu şekilde yetişen bir 
öğrenci ya da çevirmen adayı karşılaşılan sorunlar karşısında bilinçli karar 

---

 
118 
vermeyi ve büyük ölçekli güdümler kullanmayı öğrenir. Ne var ki, Kuss-
maul sadece çeviri sürecinde sesli tutanaklarla sınırlı kalmaz. Çeviri süre-
cinin sonunda bu tutanakları çözümleyerek, anlıksal süreçlere biraz daha 
yakınlaşmayı hedefler. Bu durumda, çeviri eğitimi verenler, çevirinin na-
sıl yapılacağını, çeviri ürününde çıkan yanlışlardan çeviri süreciyle ilgili 
çıkarımlarda bulunarak değil, doğrudan çeviri sürecinden yola çıkan var-
sayıma dayalı bir öğretim yöntemi kullanmamış olurlar. Kısacası, bu çe-
viri eğitiminde çeviri işlemi öncesinden başlayarak doğrudan çeviri süre-
cine dayalı bir yönteme işaret eder. Çeviri sürecindeki anlıksal süreçleri, 
sınıf ortamında özellikle dialog şeklinde tartışmaya açılması, öğrencilerin 
sesli düşünmesine olanak sağladığı gibi, bunların sesli tutanaklar şeklinde 
tutulması, çeviri sorunlarının tartışılarak daha somut bir şekilde çözüm-
lenmesine yardımcı olur. Sonuç olarak, çeviri eğitiminde hem daha biliş-
sel, hem de daha somut bir yöntem kullanılmış olur. 
Çevirmenin anlıksal  süreçlerine  girilmesinde  bu şekilde  süreç odaklı 
bir yaklaşımın kullanılması, ürün odaklı yaklaşımın dolaylı ve buyurgan 
öğretim yöntemine göre, hem daha doğrudan, hem de daha yaratıcı bir bir 
öğretim yönteminin kullanılmasına olanak sağlar. Çeviri sürecinin anlık-
sal olarak açığa kavuşturulmasında sesli tutanakların kullanılması, öğren-
ciyi doğrudan çeviri sürecinin içine çeker. Bu şekilde, geleneksel çeviri 
eğitimindeki çevirmen adayının içine yanlış yapma korkusu salan yasak-
layıcı tutumdan vazgeçilip, oldukça somut verilere dayalı devingen bir çe-
viri eğitimi yöntemine geçilmiş olur.  
Kussmaul'ın kuramında öne sürdüğü yöntemin devingenliği, her çevi-
riyi yeni bir edim olarak görüp, profesyoneller dahil olmak üzere tüm çe-
virmenleri yarı profesyonel olarak kabul etmesinden kaynaklanır. Kuşku-
suz, her çeviri de karşılaşılan sorunlar birbirinden farklı olacağından, her 
çevirmen her çeviride farklı bir teknik ve farklı bir çözüm güdümü geliş-
tirmek zorunda kalacaktır. Başka bir deyişle, çevirmenin dil edinciyle il-
gili olarak birtakım güdümleri içselleştirmiş olması, yeni çeviri ediminde 
karşısına çıkan sorunları çözmeye yetmeyecektir. Oysa, Kussmaul’ın çe-
viri eğitiminde benimsediği bu devingen yöntem, çevirmen adayını, çeviri 
süreçlerinde yaratıcı çözümler aramaya yöneltecektir. Örneğin, sınıf orta-
mında doğal olarak çeviri süreciyle ilgili yaratılan tartışmalar, öğrencinin 
kararlarını sorgulamasına ve çeviri edincinin gelişmesine katkıda buluna-
caktır.  

---

 
119