Book · October 021 citations reads 555 authors

SITRUS EKINLARINING BOSHQA INFEKSION VA 
ABIOTIK KASALLIKLARI 
 
Alternarioz
. Qo‘zg‘atuvchi to‘q tusli gifomiset 
Alternaria citri
turidir. AQSh olimlarining fikriga ko‘ra bu tur 
Alternaria alternata
kompleks turining irqi, deb hisoblash to‘g‘ri bo‘ladi. Kasallik 
O‘zbekistonda qayd etilmagan. Sitrus ekinlarida qo‘zg‘atuvchining 
uchta patotipi (irqlari) qayd etilgan bo‘lib, ulardan biri mandarin 
barglari va mevalarida, ikkinchisi yovvoyi limon barglarida 

---

176
dog‘lanish qo‘zg‘atadi, uchinchisi esa omborda saqlanayotgan 
limonlarni chiritadi. Zamburug‘ bilan apelsin mevalari ham 
zararlanishi mumkin. 
A. alternata 
sitrus ekinlarida yana bitta – 
albinizm
kasalligini qo‘zg‘atadi. Kasallik belgilari – yangi unib 
chiqqan o‘simlik poyasi va/yoki urug‘pallasining ayrim qismlari yoki 
niholning barcha qismlarida albinizm mavjud bo‘lishidir. To‘la 
albinos nihollar nobud bo‘ladi, qisman zararlanganlari sog‘ayib 
ketadi. 
A. alternata 
albinizm bilan zararlangan o‘simliklardan 
muntazam ravishda ajratiladi va bu zamburug‘ bilan sun’iy 
zararlangan sitrus urug‘laridan albinos o‘simliklar unib chiqadi. 
Qo‘zg‘atuvchi tabiatda juda keng tarqalgan kosmopolit tur ekanligini 
hisobga olgan holda, albinizm O‘zbekistonda ham sitrus ekinlarida 
uchrashi ehtimol qilinadi. Sitrus urug‘larini ekishdan oldin samarali 
fungisid (misol uchun, Tiram, Vitavaks 200FF, 8gidroxinolin sulfat)
bilan dorilash albinizmga qarshi yuqori samara beradi. Bu maqsadda 
benomil va unga o‘xshash fungisidlarni qo‘llash antagonist 
zamburug‘lar qirilib ketishiga va kasallik kuchayishiga olib keladi. 
Albinizmni qisman 
Aspergillus niger 
mog‘or zamburug‘i ham 
qo‘zg‘atishi mumkin (bu ham urug‘larni sun’iy zararlash orqali 
isbotlangan).