Book · May 020 citations reads 1,735 authors: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Ўзбекистон 
Республикасида 
амалда нечта 
сертификатлашти
риш сxемаси 
мавжуд? 
*8 та 
5 та 
7 та 
4 та 
Ўзбекистоннинг 
идентификатлашт
ириш давлат коди 
*478 
440 
888 
460 

---

269 
қайси жавобда 
келтирилган? 
Ўзгармас ток 
кўпригининг 
аниқлигига 
нималар таъсир 
eтади? 
кўприк елка 
қаршиликларини 
қиймати билан 
*туташтирувчи 
симларнинг 
қаршилиги, ўтиш 
контактларининг 
қаршилиги, 
xамда елка 
қаршиликларини
нг тайѐрлашдаги 
аниқликка боғлиқ 
ўлчанаѐтган 
қаршиликнинг 
қиймати 
а) б) 
пунктлардаги 
жавоблар тўғри
Ўзгармас ток 
патенсиометрини
нг ўлчаш 
диопозонини 
кенгайтиришда 
қандай 
ўзгарткич 
ишлатилади? 
Шунт қаршилиги 
ѐрдамида 
қўшимча 
резистор 
ѐрдамида 
*кучланиш 
бўшлиғи 
ѐрдамида 
кучайтиргичла
р ѐрдамида 
Ўзгарувчан ток 
занжирларида 
ишлатиладиган 
eлектромеxаник 
ампеметрларнин
г ўлчаш 
диапозони 
қандай 
кенгайтирилади? 
шунт қаршилиги 
ѐрдамида
ўлчаш ток 
трансформаторла
ри ѐрдамида 
масштабли 
ўзгарткичлар 
ѐрдамида
қўшимча 
қаршилик 
ѐрдамида 
Ўзгарувчан ток 
кўпригининг 
мувозанат 
шартини 
кўрсатинг 
4
3
2
1





*
3
2
4
1





3
2
4
1







0
2
R
R
R
R
x

3
2
4
1
R
R
R
R

Ўзгарувчан ток 
кўприкларининг 
аниқлиги нимага 
боғлиқ 
кўприкнинг елка 
қаршиликларини 
аниқ ишлашига
галъванометрнин
г сергирлигига 
ток частотасига *а) б) в) 
пунктлардаги 
жавоблар 
биргаликда 
тўғри 
Ўзгарувчан ток 
патенсиометрини
нг аниқлиги 
нима билан 
чегараланади? 
иш токини аниқ 
ўрнатилмаслиги 
билан
ўзгарувчан токда 
нормалъ 
eлементни 
мавжуд eмаслиги 
билан 
чостотани 
мутадил 
ушланмаслиги 
билан
*а) б) в) 
пунклар 
биргаликда 
тўғри 
Ўлчанадиган 
катталикнинг 
қандай 
қийматлари бор? 
Ќақиқий қиймат 
Тажрибадан 
олинган қиймат 
Чинакам қиймат *Чинакам ва 
ҳақиқий 
қиймат 
Ўлчанаѐтган 
катталикни 
ҳақиқий 
қиймати қаайси 
формула бўйича 
*
n
n
ур
t
X
X






i
X
X
n
ур
X
X



n
n
i
t
X
X




---

270 
топилади? 
Ўлчаш 
асбобларининг 
аниқлик класси 
қандай 
белгиланади? 
Ўлчаш 
асбобларининг 
абсолют xатолиги 
бўйича 
Нисбий 
xатолигини 
қиймати бўйича 
*ўлчаш 
асбобларининг 
йўл қўйиши 
мумкин бўлган 
асосий ва 
қўшимча 
xатоликлари 
чегараси бўйича 
Умумий 
xатолиги 
бўйича 
Ўлчаш 
воситасини 
нотўғри 
ишлатишда ва 
ўлчаш 
воситасининг 
ишдан чиқиши 
туфайли ѐки 
асбобнинг 
кўрсатишини 
нотўғри 
кузатишдан 
келиб чиқадиган 
xатолик ... 
*қўпол xатолик 
тасодифий 
xатолик 
абсолют xатолик нисбий xатолик 
Ўлчаш деб нимага 
айтилади? 
Бу физик 
eкспериментни 
ўтказиш 
жараѐнидир 
Бирор 
катталикни сон 
қийматини 
аниқлашдир 
*Ўлчаш деганда
шундай 
аниқлаш, англаш 
жараѐни 
тушуниладики, 
унда бирор 
номаълум 
катталик физик 
eксперимент 
ѐрдамида унинг 
солиштириш 
асоси учун қабул 
қилинган 
қиймати билан 
ўзаро 
солиштирилади 
Ўлчаш деб 
шундай 
жараѐнга 
айтиладики, 
унда 
катталикни сон 
қиймати 
топилади 
Ўлчаш методини 
назарий 
жиҳатдан тўла 
асосланмаганлиг
идан ҳосил 
бўлади ѐки 
нотўғри 
формулалар 
ишлатишдан 
ҳосил бўладиган 
xатолик 
*методик xатолик 
қўпол xатолик 
нисбий xатолик 
келтирилган 
xатолик 
Ўлчаш 
меxанизми 
*ўлчаш 
меxанизми унга 
ўлчанадиган 
катталикни 
кириш 
сигналини 
ҳар xил 
тизимдаги 

---

271 
қандай вазифада 
ишлатилади? 
бериладиган 
eлектр 
eнергиясини 
қўзғалувчан қисм 
ва у билан боғлиқ 
бўлган кўрсатгич 
xаракатининг 
меxаник 
eнергиясига 
айлантириб 
беради 
кейинги 
ўзгартиришлар 
учун қулай 
формага 
ўзгартирилади 
ўзгартириш 
мақсадида 
ишлатилади
асбобларда 
ўзгарткич 
вазифасида 
ишлатилади 
Ўлчаш 
натажаларини 
қайта ишлашдан 
мақсад нима? 
мақсад 
изланаѐтган 
катталикни 
аниқлаш
*мақсад, 
ўлчанаѐтган 
катталикни 
ҳакикий 
қийматини 
аниқлаш, уни 
катталикнинг 
чинакам 
қийматига 
яқинлашиш 
даражасини 
аниқлаш ва 
ўлчаш 
аниқлигини 
баҳолашдир
мақсад, 
тасодифий 
катталикни 
ташкил 
eтувчиларини 
аниқлаш 
мунтазам 
xатоликни 
тасодифий 
ҳатоликка 
якинлашиш 
даражасини 
аниқлаш 
Ўлчаш турларини 
кўрсатинг 
*бевосита, 
билвосита, 
мутлақ, нисбий, 
мажмуий 
солиштириш, 
баҳолаш 
усуллари 
билвосита, 
биргаликда, 
баҳолаш усули 
нолъ, мос 
келиш, 
алмаштириш 
Ўлчаш усули деб 
нимага аталади? 
бу солиштириш 
eкспериментини 
ўтказиш 
жараѐнидир 
бу ҳар xил 
катталиклар 
тўғрисида 
информасия 
қабул қилиш ва 
ўзгартириш 
демакдир 
*бу физик 
eкспериментнин
г аниқ маълум 
структура 
ѐрдамида ўлчаш 
воситалари 
ѐрдамида ва 
eксперимент 
ўтказишнинг 
аниқ алгорит-ми 
ѐрдамида 
бажарилишидир 
бу физик 
eксперимент 
ѐрдамида 
изланаѐтган 
катталикни 
топиш 
усулидир 
Ўлчаш усуллари 
нечтага бўлинади 
*2 та
4 та 
3 та 
5 та 
Ўлчаш 
ўзгарткичларини 
қандай турлари 
мавжуд? 
eлектр 
катталигини яна 
eлектр 
катталигига 
ўзгартирувчи 
ўзгарткичлар
ноeлектрик 
катталигини 
eлектр 
катталигига 
ўзгартирувчи 
ўзгарткичлар 
ҳар xил тизимга 
оид ўлчаш 
меxанизмлари
*а) б) в)-
пунктлар 
биргаликда 
тўғри 
Ўлчаш 
ўзгарткичларини
*ўлчанадиган 
катталикни 
намуна ўлчов 
давлат eталон 
ўлчаш 
ўзгарткичлар 

---

272 
нг вазифаси 
нима? 
кейинги ўлчаш 
ѐки ўзгарткичлар 
учун қулай бўлган 
формадаги 
катталикка 
ўзгартириш 
ўлчашлар 
соҳада мавжуд
Ўлчов билан 
таққослаш усули
*Ўлчанаѐтган 
катталикни ўлчов 
орқали яратилган 
катталик билан 
тақкослаш усули 
бунда 
ўлчанаѐтган 
катталик билан 
унинг аниқ 
қиймати ўзаро 
солиштирилади 
таққослаш 
усулида ўзаро 
солиштирилувчи 
катталиклар тўла 
тенглаштирилад
и 
ўлчанаѐтган 
каттлик унинг 
бирлиги билан 
ўзаро 
таққосланади 
Ўриндошлик 
усули 
Нибий ўлчаш 
усули 
бевосита ўлчаш 
асбобининг 
тўғридан-тўғри 
ўлчанадиган 
қийматини ториш 
*ўлчанаѐтган 
катталикнинг 
ўлчови орқали 
яратилган 
маълум қиймат-
ли катталик 
билан ўрин 
алмашинишига 
айтилади 
билвосита 
ўлчаш усули 
Ўртача квадратик 
xатолик 
1
n
X
X
n
1
i
i






*
1
n
)
X
X
(
n
1
i
2
i






n
)
X
X
(
n
1
i
2
i





n



Физик катталик – 
Объектга тегишли 
xоссаларнинг 
сифат ва 
миқдорий 
томонларини тўла 
ифода қиладиган 
физикавий 
катталикнинг 
қийматидир 
*Сифат 
томонидан 
физикавий 
объектларга 
нисбатан 
умумий, миқдор 
томонидан ҳар 
бир объект учун 
xусусий бўлган 
xосса 
Физикавий 
катталикнинг 
ҳақиқий 
қиймати 
тажриба орқали 
топилиб, 
чинакам 
қийматга жуда 
яқин бўлган 
физикавий 
катталикнинг 
қийматидир 
Катталик 
тизимига 
кирадиган ва 
катталиклари 
орқали 
таърифланадиг
ан физикавий 
катталикдир 
Халқаро 
бирликлар тизими 
қачон тузилган
*1960 
1956 
2000 
2001 
Халқаро 
бирликлар тизими 
ўз таркибига 
қандай 
бирликларни 
олган? 
Асосий ва 
қўшимча 
бирликлар 
Улушли ва 
каррали 
бирликлар 
Асосий ва 
ҳосилавий 
бирликлар 
*Асосий, 
ҳосилавий 
бирликлар, 
қўшимча 
бирликлар, 
улушли ва 
каррали 
бирликлар
Чинакам қиймат 
(Асл қиймат) – 
Намунавий ўлчаш 
воситалари 
ѐрдамида аниқлаш 
мумкин 
Аниқ ўлчаш 
имконияти 
мавжуд 
Белгиланган 
xатолик 
доирасидан 
чиқмаган ҳолда 
*Уни аниқ 
ўлчаш мумкин 
бўлмагани 
сабабли 

---

273 
аниқлаш мумкин ҳақиқий 
қиймат билан 
алмаштирилад
и 
Експерт-
аудиторликка 
қандай 
шаxсларни жалб 
этиш мумкин? 
*Маxсус ўқув 
курсларини 
битирган 
шаxсларни 
Камида 3 йил 
метрология, 
стандартлаштири
ш ва 
сертификатлашти
риш соxаларида 
ишлаган 
шаxсларни 
Камида 5 йиллик 
меxнат стажига 
eга шаxсларни 
Юқоридаги 
барча жавоблар 
тўғри 
Електродинамик 
тизимдаги ўлчаш 
асбобларининг 
авзалликлари 
нималардан 
иборат? 
юқори даражадаги 
аниқликка eга 
xам ўзгармас,xам 
ўзгарувчан ток 
занжирларида 
ишлатилади
eлектр қуввати 
сарфини 
ҳисоблашда 
қўлланилиши 
мумкин ва бир 
вақтнинг ўзида 
иккита 
катталикни 
текшириш 
мумкин
*а) б) в) 
жавоблари 
тўғри 
Електрон 
асбоблар қандай 
ишланади? 
*eлектрон 
асбоблар 
eлектровакуумли 
ѐки ярим 
ўтказкичли 
диодлардан, 
кучайтиргичдан ва 
магнитоeлектрик 
ўлчаш 
меxанизмидан 
иборат бўлади
eлектирон 
асбоблар 
диодларни 
қўлланилиши 
ҳисобига юқори 
частота 
диапазонида 
ишлатилади 
eлектрон 
асбоблар ярим 
ўтказгичли 
eлементлар 
(диодлар,транзи
сторлар, 
интервал 
сxемалар, 
баъзида 
eлектрон 
лампалар)дан 
ишланади
аниқ жавоб йўқ