Book · May 020 citations reads 1,735 authors: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

 
 
14.5.
 
СИФАТНИ БОШҚАРИШНИ ЕВРОПА ТАЖРИБАСИ. 
 
М
аҳсулот ва хизматларнинг юқори сифатига эришиш, шунингдек сифатни 
таъминлашнинг ўзини такомиллаштириш ҳаракати Европада ХХ асрнинг 80-йилларида 
айниқса фаол бошланди. 
Ғарбий Европа мамлакатларининг ягона европа бозорини яратиш, мамлакатлар 
ўртасида товарлар ва ишчи кучи билан алмашинишнинг самарадорлигини таъминлай 
оладиган ягона талаблар ва процедураларни ишлаб чиқишга тайѐрланиш бўйича катта ва 
мақсадга йўналтирилган фаолиятларини қайд этиб ўтиш зарур. 
Бу фаолиятда минтақа миқѐсида мувофиқлаштиришни амалга оширадиган махсус 
уюшмалар ѐки ташкилотлар муҳим ўрин эгаллайди. 1993 йилнинг 1 январидан бошлаб эълон 
қилинган очиқ умумевропа бозорига тайѐргарлик жараѐнида технологик регламентларга ягона 
стандартлар, ягона ѐндашувлар ишлаб чиқилди, 9000 сериядаги ИСО стандартлари асосида яратилган 
сифат тизимларига миллий стандартлар уйғунлаш-тирилди, уларнинг Европа аналоглари – 29000 
сериядаги ЕМ стандартлари амалга киритилди. Айнан Европада ИСО 9000 га мувофиқликни 
сертификатлаш билан шуғулланадиган учта етакчи ташкилот – TUV Cert, DNV, Lloyd register га асос 
солинди. Бу стандартлар юқори сифат кафолати бўлиши, миллионлаб истеъмолчиларни паст навли 
маҳсулотлардан ҳимоя қилиши, ишлаб чиқарувчиларни сифат соҳасида янги ютуқларга эришишга 
рағбатлантириши зарур. 
Сифат Европа мамлакатлари рақобатбардошлигини таъминлаш омили бўлиб 
қолди.
Бундай стратегияни амалга ошириш учун қуйидагилар талаб этилди: 
 

ягона қонуний талаблар (директивалар); 

ягона стандартлар; 

фирма бозор талабларига мослигинига ишонч ҳосил қилиш учун 
текширишнинг ягона жараѐнлари. 
1985 йилда стандартларни уйғунлаштиришнинг янги концепцияси қабул қилинди,
хавфсизлик ва ишончлиликни таъминлаш бўйича талаблар киритилди, лекин бу талаблар 
фақат тавсия характерига эга. Шу билан бир вақтда ягона талабларни таъминлаш катта 
аҳамиятга эга. Шунинг учун Европа энг муҳим ва асосий ИСО 9000 ва EN 29000 
стандартларига қараб иш тутади. 
Синовлар ва сертификация бўйича Европа мувофиқлаштириш кенгаши ва Сифат 
тизимларини баҳолаш ва сертификатлаш бўйича Европа комитетлари ташкил этилди. 
Комитет таркибига Буюк Британия, Швейцария, ГФР, Австрия, Дания, Швеция, Франция, 
Испания, Португалия, Греция, Голландия, Бельгия, Финляндия, Норвегия, Ирландия ва 

---

209 
Италиянинг сертификатлаш бўйича ташкилотлари киради. Олиб бориладиган ишларнинг 
асосий вазифаси – ягона европа бозори миллионлаб истеъмолчиларининг эҳтиѐжларини энг 
кам харажатлар билан тўла қондиришдан иборат. 
1988 йилнинг сентябрида Ғарбий Европанинг 14 та йирик фирма Президентлари 
Европа сифатни бошқариш фондини ташкил этиш тўғрисидаги битимни имзоладилар. 
Европа сифатни бошқариш фонди фаолиятининг соҳалари: 
1.
Ғарбий Европа компаниялари раҳбарларини умумий рақобат афзаллигига 
эришиш учун сифат яратиш жараѐнини тезлаштиришда қўллаб-қувватлаш. 
2.
Ғарбий Европа ҳамжамиятининг барча сегмент-ларини сифатни яхшилаш ва 
европа сифати маданиятини мустаҳкамлаш бўйича фаолиятда иштирок этишга 
рағбатлантириш ва, қаерда зарурият бўлса, уларга бу борада кўмаклашиш.