Book · May 020 citations reads 1,735 authors: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Назорат саволлари: 
1.
Техник регламент нима? 
2.
Техник регламентни қандай турларини биласиз? 
3.
Техник регламентлар соҳасидаги ваколатли идораларни сананг. 
4.
Хавфсизлик турларини сананг. 
 
 
 

---

114 
 
 
 
 
18-мавзу
. Маҳсулот сифатини бошқаришни халқаро стандартлар асосида ташкил 
қилиш.Хориж тажрибаси.
 
 
Режа: 
18.1.Маҳсулот сифати тушунчаси 
18.2. Бозор иқтисодиѐти шароитида маҳсулот сифатини оширишнинг 
объектив зарурияти 
Таянч сўзлар ва иборалар:
маҳсулот сифати, халқаро стандарт, омил, хориж тажрибаси, 
япон менежменти. 
 
 
18.1. Маҳсулот сифати тушунчаси 
 
 
Асосий мақсад сифат, фойда эса, ўз-
ўзидан келаверади. 
(Японча менежменти тамойил) 
Умуман, маҳсулот сифатига таъсир қилувчи омиллар қамрови шу даражада кенгки, 
уларни умумий боғлам сифатида ўрганиб маълум тизимга солган ҳолда таҳлилий хулосалар 
қилиш жуда мураккаб. Лекин маҳсулот сифати ўзининг айниқса иқтисодий, ижтимоий, 
фалсафий, экологик таъсир доиралари билан алоҳида аҳамият касб этганлиги туфайли доимо 
тегишли мутахассислар учун муҳим ўрганиш объекти бўлиб келган. 
Сифатни таъминлашда метрология, стандартлаштириш ва сертификатлаштиришнинг 
аҳамияти каттадир. «Сифат» тушунчасини англаш учун кўпгина адабиѐтларда сифатни 
тизимли модели келтирилади.(___расм) 
____ Махсулот сифатини тизимли модели 

---

115 
Маҳсулот сифатининг мутассил оширилиши жамият тараққиѐтининг кўпгина 
омилларига боғлиқдир. Фан-техника тараққиѐтининг ишлаб чиқаришга жорий этиш, бир 
тамондан, ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулот сифатини оширишнинг зарур моддий техник 
негизи бўлса, иккинчи томондан юқори сифатли маҳсулот ишлаб чиқариш бевосита фан 
техника тарақкиѐти суръатларига таъсир кўрсатади. Бу билан ишлаб чиқаришга ва фан 
тадқиқотлари соҳасида фан-техника тарақкиѐти ютуқларини жорий этиш имконияти 
кенгаяди. 
Сифатни ошириш муаммосининг мураккаблиги шундаки, ишлаб чиқариладиган 
маҳсулот сифатини шаклланишига ишлаб чиқаришнинг ҳамма элементлари таъсир 
кўрсатади. Масалан, ишлаб чиқариш технологияси, ишчи ходим, ишлаб чиқаришга ижодий 
ѐндашмаслик жулар жумласидандир. Сифатли маҳсулот муаммолари ҳар доим мавжуд 
бўлган. Маҳсулотга бўлган истеъмолчи талаби қондирилиши учун маҳсулот юқори даражали 
кўрсаткичларга эга бўлиши, яъни ташқи кўриниши эстетик жиҳатдан чиройли, мустаҳкам, 
нафис, кўнгилга ѐқадиган, ҳар тамонлама инсон онгининг нозик талабларига жавоб бера 
оладиган бўлиши керак. 
Сифат муаммоси халқ хўжалигининг ҳамма тармоқларида мавжуддир. Халқ 
хўжалигида юқори сифатли маҳсулот технологиясини ишлаб чиқаришга жорий қилишда 
илмий текширув, лойиҳалаш ишларини ўтказиш, ишлов беришда эса, маҳсулот сифатини 
таминлаш ва текшириш, ишчиларни иқтисодий жиҳатдан манфаатдор қилиш каби комплекс 
ташкилий ишлар сифатни бошқариш тизимини ташкил қилади. Фан-техникани, ишлаб 
чиқариш ускуналарининг, илғор технологияларнинг ривожланиши натижасида сифатнинг 
талабга мувофиқ бўлган даражаси оша боради. 
Маҳсулот сифати тушунчаси фан-техника ривожланиши билан мукаммаллашиб 
бормоқда. «Сифат» тушунчасини алломалар фалсафий нуқтаи-назардан таърифлаган 
бўлсалар, кейинчалик унинг таърифлари меъѐрий ҳужжатларда ифодалана бошланди. 
«Сифат» тушунчасини эволюцияси қуйида келтирилган: