|
Qo‘shnilar
Bir “dom”da turadigan qo‘shnilar garchi bir-birlarini yaxshi tanimasalar-
da, ko‘rishishlari shart. Qo‘shnilarning burchlari ko‘pdir, ammo asosiysi –
boshqalarga kamroq xalaqit berish. Bu quyidagini bildiradi: bolalarni to‘polon
qilishlari, derazadan baqirishlari va sakrashlariga ruxsat berish; radio ovozini
122
baland qilish; bolta bilan biror narsa maydalash, uydagilar bilan janjal qilish,
trubada mashq qilish yaxshi emas. Agar mehmondorchilik yoki ta’mir qilish uchun
birovning tinchini buzishga to‘g‘ri kelib qolsa, bu haqda qo‘shnilarni ogohlantirib
qo‘yish lozim. Har holda ular bu shovqinning tugash paytini taxminiy bilishadi va
biroz
xotirjam bo‘ladilar.
Tabiiyki, qo‘shnilar o‘z telefonlaridan foydalanishga izn berar ekanlar,
faqat zaruriyat nuqtai nazardan ularni bezovta qilish mumkin. Qo‘shnichilik
yuzasidan biz shakar, dazmol kabi narsalarni berib turamiz, ammo ularni o‘z
vaqtida qaytarish shart. Sizning buyumlaringizga bo‘lgan qo‘shnilarning “hujumi”
chegaradan chiqsa, ularga: “Afsuski, changyutgich yaxshi ishlamayapti, yordam
berolmayman”, deyishga to‘g‘ri keladi. To‘g‘ri, qo‘shnilarni xafa qilish yaxshi
emas, ammo boshqa chora yo‘q. Qo‘shnilarning santexnikning manzilini olish
uchun uyiga bostirib kirib, yana qanday yashashlari bilan qiziqish yaramaydi. Agar
qo‘shni ushbu manzilni yo‘lakda turib aytsa, buni shartli holat sifatida qabul qilish
lozim.
Do‘kondan qaytayotgan qo‘shnining xaltasi bilan qiziqish, kim qayerdan
pul topayotganini g‘iybat qilish to‘g‘ri emas. Qiya ochilgan eshikdan oyoq tovushi
eshitilgandayoq, kim qayerga kim bilan va nima uchun ketayotganiga qiziqish
yaramaydi. Atrofdagilarning shaxsiy hayoti madaniyatli odamlar uchun mavzu
bo‘la olmaydi.
Zamonaviy hayot jabhasida kimdir devor ortida pianino chalishi kabi
shovqinlarning noqulayliklaridan qutulishning iloji yo‘q. Hech qaysi qonun
bunday “harakatlarni” taqiqlamaydi. Ayniqsa, bu haqda qo‘shnilar bilan kelishib
olish
mumkin bo‘lsa. Bunday vaziyatlarda, masalan, devorga tovush
o‘tkazmaydigan narsalar osib qo‘ygan ma’qul. Boshimizdan do‘ppillagan oyoq
tovushlari ham ko‘p noxushliklar tug’diradi. Tarbiyali odamlarga uyda shippak
kiyib yurish katta mehnat talab qilmaydi.
Umumiy xonadonda noxush ziddiyatlar ko‘p bo‘ladi. Aynan uyda
boshqalarga qarshi o‘laroq erkinroq yashashga, o‘zi istagan narsa bilan
shug‘ullanishga har birimiz intilamiz. Eng yomoni, kundalik mayda ziddiyatlar
bora-bora “harbiy vaziyatni” keltirib chiqaradi. Bu darajaga olib kelmaslik uchun
uning oldini olish lozim. Umumiy xonadonda umumiy joyni egallash masalasini
oldindan kelishib olgan yaxshi. Jamoat sarhadlari – yo‘lak, oshxona, vannaxonada
“oyoq uchida yurgan” ma’qul. So‘zlashuvda, uy kiyimida, xatti-harakatlarda
e’tiborli bo‘lish lozim. Yangi zamonaviy falsafiy yo‘nalish namoyandalaridan biri
Jan Pol Sartr inson faqat erkin jamiyatdagina erkin bo‘la oladi degan g‘oyani ilgari
suradi.
1
Boshqalar erkini “bo‘g‘ib” qo‘yib, erkin yashashni umid qilish
nodonlikdir.
Uyingizning xonasida yashashiga qaramay, ijarachi ham tinch yashash
huquqiga ega. Bu – uning xonasi, unga pul to‘laydi. Uy egalari bu xonaga eshikni
taqillatmasdan kirmaydilar, qayerga ketyapti, qayerdan kelyapti, kimni qabul
qilyapti, kim ko‘ylagini yuvib beryapti, nima uchun kefir ichishni yaxshi ko‘radi,
1
Сартр Ж.П. Экзистенциализм тўғрисида. А. Шер таржимаси. «Жаҳон адабиёти» журнали
123
jomadonlarini ko‘rish yaramaydi. Bularning hammasi ba’zida yodlab turish kerak
bo‘lgan oddiy narsalardir.
Shu o‘rinda ham ijarachi uy egalarining jihozlariga ehtiyotkor bo‘lishi
lozim. Uy egasi bilan ijarachi o‘rtasidagi huquqlar teng emasligini u hamisha
yodda tutmog‘i lozim. Sirasini aytadigan bo‘lsak, o‘sha yerdagi odatlarga
moslashishi shart emas. Budilnikdan foydalanish mumkin, ammo butun uyni
oyoqqa turg‘izish shart emas, uyda kiyish mumkin bo‘lgan xalat, pijamalarda
yurish mumkin. Kiyimlar va narsalarni har joyga tashlab ketmaslikka, o‘tkir hidli
ovqat tayyorlamaslik va boshqa uy egalariga hush kelmaydigan narsalarni
qilmaslik lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |
