Book · April 021 citations reads 54 1

– rasm. GeO₂ ni qaytarish sharoiti va undagi germaniyli qoshiqchaning pechda harakatlanishi.

Germaniy chiqindilarini qayta ishlash texnologiyasi

Yarimo o‗tkazgichlar (diod va triodlar) tayyorlashda germaniyning monokristall holidagi quymalaridan mayda yupqa plastinkalar kesib olinadi. Bu plastinkalar 1x1x0,5 mm o‗lchamli bo‗lishi kerak. Plastinkalar silliqlanadi (shlifovka), yuzasida hosil bo‗lgan oksid qatlamlari va har xil ifloslari ma‘lum moddalar (travial) bilan tozalanadi. Plastinkalar tayyorlashda har xil kesilgan, singan, silliqlanishda chiqqan kukunlar va ma‘lum moddalar bilan tozalashda hosil bo‗lgan eritmalardan iborat ko‗p miqdordagi germaniy qoldiqlari qoladi.

Amalda quyilmalardan plastinka tayyorlash uchun faqat uning 20% ishlatiladi, qolgan 80% esa chiqindiga chiqadi. Shuning uchun chiqindi holidagi shlak, uning maydalangan bo ‗laklari qayta ishlov berish uchun yuboriladi. Bundan tashqari, eritmadagi germaniy kislotada ohorlab yuvilgandan so ‗ng germaniy magniy germaniti yoki boshqa birikmalari holida cho ‗ktirib olinadi.
Germaniy chiqindilari maxsus uskunalarda quritiladi, so ‗ng azot atmosferasi ishtirokida suvsizlantiriladi. Olingan har xil chiqindi birikmasi eritiladi va elaklardan o‗tkaziladi. Hosil bo‗lgan bo‗lakchalarga haydash uskunasida ishlov beriladi, qo‗pol bo‗lakchalar esa 500°C haroratda xlor bilan maxsus xlorlash uskunasida xlorlanadi va har ikkala usuldagi ishlov berishda hosil bo‗lgan eritmalar kondensatlash uskunasiga yuborilib, ulardan GeCl₄ olinadi. Hosil bo‗lgan GeCl₄ gidrolizlanadi. So ‗ng Cl₂ gazi bilan to ‗yingan xlorid kislotasida ishlov berilib, undan GeCl₄ ni ajratib olinadi.
GeCl₄ ni aralashmalardan (AsCl₄) tozalash uchun rektifikatsiya usuli ishlatiladi va distillyatsiya qilingan toza holdagi GeCl₄ gidroliz qilinib, sof holidagi germaniy ikki oksidi olinadi.