Bolaning ovqat ratsioni

besh mahal ovqatlantirilishi lozim. Bunda sutkalik kaloriyaning 25%

nonushtada, 15% ikkinchi nonushtada, 25-30% tushlikda, 15% peshinda va 25%

kechki ovqatda olinishi kerak. Maktab yoshidagi bolalar har kuni to`rt mahal

ovqatlanishi kerak. Bunda sutkalik kaloriyaning 25% nonushtada, 30%

tushlikda, 20% peshinda va 25% kechki ovqatda qabul qilinishi lozim.

Raxit organizmda vitamin D yetishmasligi tufayli fosfor-kalьtsiy

almashinuvining buzilishi natijasida hosil bo`ladigan kasallik. Odatda 2-3

oylikdan 2-3 yoshgacha bo`lgan bolalarda uchraydi. Raxitga ko`pincha bolaning

chala tug`ilishi, quvvatsizligini, sun’iy ovqatlantirish sabab bo`ladi. Bola yaxshi

parvarish qilinmasa, toza havo va quyosh nuridan bahramand bo`lmasa,

noto`g`ri ovqatlantirilsa, uning organizmiga vitamin D yetarli miqdorda

70

kirmaydi yoki ulьtrabinafsha nurlar yetishmasligidan terida vitamin D hosil

bo`lishi bo`zilib, raxit kasali kuchayadi. Bundan tashqari, bolani tez-tez

kasallanishi, onaning homiladorlik paytida ovqat ratsionini buzilganligi ham

raxit kasalligiga sabab bo`ladi.

Raxit kasalligi moddalari almashinuvining buzilishiga hamda har xil a’zo va

tizimlar ishining izdan chiqishiga olib keladi. Bu kasallikda ayniqsa, fosfor va

kalьtsiy almashinuvi jiddiy bo`ziladi. Ichakda kalьtsiyning so`rilishi va

suyaklarga o`tirishi o`zgaradi. Bu esa suyaklarning ingichkalashib,

to`qimalarning yumshashiga, asab tizimi va ichak a’zolar faoliyati so`zilishiga

olib keladi.

Kasallikning dastlabki davrida bemorning asab tizimida o`zgarishlar paydo

bo`ladi: bola qo`rqoq, tajang, injiq shalviragan bo`lib qoladi: ko`p terlaydi,

emayotganda, yotganda ensasi terga botadi, bolani badani qichishadi. Bola

boshini yostiqqa ishqayverganidan sochlari to`qilib ketadi. Kasallik

kuchayganda mushaklar zaiflashadi, burishadi, kech yuradi, qorin shishadi, ichi

ko`pincha qotadi yoki suriladi. Keyinchalik uning tizimi o`zgaradi. Yelka suyagi

yassilanadi, boshi kattalashadi, peshona va kalla suyagining tepa suyagi bo`rtib

chiqadi, peshona do`ng bo`lib qoladi. Bosh katta liqildog`i o`z vaqtida

suyaklanmaydi. Ko`pincha to`sh yonidagi qovurg`a suyaklari qalinlashadi. Bola

yura boshlaganida oyoqlari X yoki O shaklida qisqaradi. Ko`krak qafasining

shakli o`zgaradi: yo oldinga turtib chiqadi yoki ichiga botib ketadi.