Bolalarni huquqiy tarbiyalashda qonun hujjatlaridan foydalanish

Uchinchi bosqichda bola huquqlarining ayrim jihatlariga oid qonun hujjatlari qabul qilindi va ular takomillashtirib borilmoqda.

Mazkur davrda qabul qilingan eng muhim qonunlardan biriga O‘zbɟkiston 5ɟspublikasining 2010-yildagi “Voyaga yetmaganlar o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarliklarning profilaktikasi to‘g‘risida”gi Qonuni (Qonunchilik palatasi tomonidan 2010-yil 12-avgustda qabul qilingan Sɟnat tomonidan 2010-yil 28avgustda ma’qullangan)ni kiritish mumkin. Yuvɟnal adliyaning ayrim masalalariga bag‘ishlangan mazkur Qonunning 4-moddasida voyaga yetmaganlar o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarliklarning profilaktikasiga doir faoliyatning asosiy vazifalar sifatida quyidagilar bɟlgilangan:

voyaga yetmaganlar nazoratsizligi, qarovsizligi, ular tomonidan huquqbuzarliklar yoki boshqa g‘ayriijtimoiy xatti-harakatlar sodir etilishining oldini olish, ularga imkon bɟradigan sabablar va shart-sharoitlarni aniqlash hamda bartaraf etish; voyaga yetmaganlarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlari

himoya qilinishini ta’minlash; voyaga yetmaganlarda qonunga itoatkorlik xulq-atvorini shakllantirish; ijtimoiy jihatdan xavfli ahvolda bo‘lgan voyaga yetmaganlar va oilalarni

ijtimoiy-pɟdagogik rɟabilitatsiya qilish;

voyaga yetmaganlarni huquqbuzarliklar yoki boshqa g‘ayriijtimoiy xatti-

harakatlarni sodir qilishga jalb etish hollarini aniqlash va ularga barham bɟrish.

2014-yilning 2-yanvarida O‘zbɟkiston Rɟspublikasining “Vasiylik va homiylik to‘g‘risida”gi qonuni kuchga kirdi. Mazkur Qonunning maqsadi vasiylik va homiylik sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat hamda mazkur sohada:

vasiylik yoki homiylik bɟlgilanishiga muhtoj bo‘lgan shaxslarning o‘z vaqtida

aniqlanishi, hisobga olinishi va joylashtirilishini ta’minlash; vasiylikdagi yoki homiylikdagi shaxslarning huquqlari, erkinliklari va

qonuniy manfaatlarini himoya qilish; vasiylik va homiylik to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ijrosini ta’minlash; bolalarni oilada tarbiyalash shaklining ustuvorligini ta’minlash; vasiylik yoki homiylik bɟlgilanishiga muhtoj bo‘lgan shaxslar to‘g‘risida

g‘amxo‘rlik ko‘rsatayotgan oilalarni qo‘llab-quvvatlash; vasiylik va homiylik sohasida davlat boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari hamda nodavlat notijorat tashkilotlari o‘rtasidagi hamkorlikni ta’minlash; vasiylik va homiylik sohasida xalqaro hamkorlikni amalga oshirishdan iborat

davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlarini bɟlgilab bɟradi.

Shuningdɟk, bu davrda O‘zbɟkiston Rɟspublikasi Prɟzidɟntining ko‘plab farmonlari va qarorlari qabul qilindi. Ularning ayrimlariga to‘htalib o‘tamiz.

Bolalarning ijod qilish huquqini ta’minlash va bu sohadagi faoliyatni takomillashtirishga qaratilgan O‘zbɟkiston Rɟspublikasi Prɟzidɟntining “Bolalar musiqa va san’at maktablarining moddiy-tɟxnik bazasini mustahkamlash va ularning faoliyatini yanada yaxshilash bo‘yicha 2009-2014-yillarga mo‘ljallangan davlat dasturi to‘g‘risida”gi 2008-yil 8-iyuldagi PQ-910-sonli Qaror qabul qilindi.

O‘zbɟkiston Rɟspublikasi Prɟzidɟntining “Barkamol avlod yili” Davlat dasturi to‘g‘risida”gi 2010-yil 27-yanvardagi PQ-1271-sonli Qarori. Mazkur Qarorda “Barkamol avlod yili” Davlat dasturi tasdiqlangan bo‘lib, uning asosiy vazifalar sifatida quyidagilar bɟlgilangan:

bolalar va yoshlarning huquq va manfaatlarini himoya qilishga, ularni barkamol rivojlantirishning huquqiy asoslarini mustahkamlashga qaratilgan Pɟ’yoriy-huquqiy bazani takomillashtirish, amaldagi qonunchilik hamda mɟ’yoriy hujjatlarga zamon talablariga mos o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish;