|
Ikkinchi bosqichda, ya’ni 2000-2008-yillarda ham mamlakatimizda bolalar va yoshlarni huquqiy manfaatlarini himoya qilish bilan birga, uni kodifikatsiyalashga katta e’tibor qaratildi. Mazkur bosqichda, 2008-yilning 7yanvarida qabul qilingan O‘zbɟkiston Rɟspublikasi “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi qonun muhim ahamiyat kasb etadi. Asosiy maqsadi bola huquqlarining kafolatlari sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat bo‘lgan mazkur Qonun “O‘zbɟkiston huquqiy tarixida bola huquqlari sohasidagi birinchi kodifikatsiyalangan hujjat hisoblanib, O‘zbɟkistondagi barcha bolalarning o‘ziga xos Bolalar Konstitutsiyasi bo‘lib qoldi”. Ushbu Qonunning mazmun mohiyati bilan kɟyingi paragrafda batafsil tanishamiz.
Alohida qayd etish kɟrakki, 2008-yilda mamlakat parlamɟnti tomonidan qator xalqaro hujjatlar qonun yo‘li bilan ratifikatsiya qilindiki, bu xalqaro hujjatlar ham bola huquqlari bo‘yicha milliy huquqiy tizimning tarkibiy qismiga aylandi. Ularga quyidagilarni kiritish mumkin: 2008-yil 8 aprɟlda qabul qilingan XMTning “Ishga qabul qilish uchun eng kichik yosh to‘g‘risida”gi 138-konvɟnsiyasini (JɟQɟva, 1973-yil) ratifikatsiya qilish to‘g‘risida, “Bolalar mɟhnatining og‘ir shakllarini taqiqlash va yo‘q qilishga doir shoshilinch choralar to‘g‘risida”gi 182konvɟnsiyasini (JɟQɟva, 1997-yil) ratifikatsiya qilish to‘g‘risida, 2008-yil 8-iyulda qabul qilingan “BMTning Transmilliy uyushgan jinoyatchilikka qarshi konvɟnsiyasini (Nyu-York, 2000-yil 15-noyabr) to‘ldiruvchi Odam savdosining, ayniqsa ayollar va bolalar savdosining oldini olish hamda unga chɟk qo‘yish va uning uchun jazolash haqidagi protokolni ratifikatsiya qilish to‘g‘risida”gi, 2008yil 11-dɟkabrida qabul qilingan “O‘zbɟkiston Rɟspublikasining “Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvɟnsiyaga doir, bolalar savdosi, bolalar fohishabozligi va bolalar pornografiyasiga taalluqli Fakultativ protokol”ga (Nyu-York, 2000-yil 25-may) qo‘shilish to‘g‘risida”, 2008-yil 12-dɟkabrida qabul qilingan “O‘zbɟkiston 5ɟspublikasining “Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvɟnsiyaga doir, bolalarning qurolli mojarolarda ishtirokiga taalluqli Fakultativ protokol”ga (Nyu-York, 2000yil 25-may) qo‘shilish haqida”gi qonunlar. Ushbu qonunlarda bɟvosita yoshlar huquq va manfaatlarini himoya qilish yo‘li bilan voyaga yetmaganlarning huquqbuzarliklariga qarshi kurashish va ularning oldini olishga oid normalar ham o‘z ifodasini topgan.
Shu bilan bir qatorda, mazkur davr bola huquqlarini amalga oshirishning turli sohalariga oid qator Prɟzidɟnt farmoyishlari va hukumat qarorlari ham qabul qilindi. Ularga O‘zbɟkiston Rɟspublikasi Prɟzidɟntining “O‘zbɟkiston
5ɟspublikasi Konstitutsiyasini o‘rganishni tashkil etish to‘g‘risida”gi 2001-yil 4yanvardagi F-1322-sonli Farmoyishini; O‘zbɟkiston Rɟspublikasi Prɟzidɟntining “O‘zbɟkiston Bolalar sportini rivojlantirish jamg‘armasi faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”2004-yil 29-avgustdagi PF-3481son Farmonini; O‘zbɟkiston Rɟspublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbɟkiston 5ɟspublikasi Xalq ta’limi vazirligi huzuridagi bolalar sportini rivojlantirish jamg‘armasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi 2004-yil 29-avgustdagi 410-son qarorini; O‘zbɟkiston Rɟspublikasi Vazirlar Mahkamasining “Rɟspublika bolalar ijtimoiy moslashuvi markazini tashkil etish to‘g‘risida” 2004-yil 7-sentabrdagi 419-son qarorini; O‘zbɟkiston Rɟspublikasi Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 2noyabrdagi “Osiyo Taraqqiyot Banki ishtirokida “Umumta’lim maktablari uchun darsliklar va o‘quv adabiyotlari nashr etish tizimini takomillashtirish” loyihasining ikkinchi bosqichini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 513-sonli Qarorini; O‘zbɟkiston Rɟspublikasi Vazirlar Mahkamasining 2007-yil 25oktabrdagi “Maktabgacha ta’lim sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni tasdiqlash to‘g‘risida”gi 225-sonli Qarori va mazkur Qarorga ilovada kɟltirilgan “O‘zbɟkiston Rɟspublikasida davlat maktabgacha ta’lim muassasasi to‘g‘risida”gi Nizomni misol qilib kɟltirish mumkin.
Mazkur davrda bola huquqlariga oid qonunchilik kodifikatsiyalashgani bilan bir qatorda, bolalarni ijtimoiy jihatdan qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan qator hujjatlar qabul qilindi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
