Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси

З узга л и ш н и н г бир томонлама утиш и. 
Н е р в т о л а с и б у й и ч а
и м п улслар и кки то м о н га з а р а б уЬ'ади. М а р к а зи й н ерв ти зи м и д а эса 
Зузгалиш ф а з а т б ир том он лам а тар за л и ш и кузатилади, яъ н и зузгали ш
рец еп то р н ей р о н и д ан о р а л и з н ей рон га ваундан э ф ф ек то р н ей р он гача 
^ а д и . Бу зо д и с а н е р в м а р к азл ар и д а зу згал и ш н и н г би р то м о н л ам а 
ути ш и деб номланади. Н ерв им пулсларининг бир том онлам а ути ш и ни
т у р л и р е ф л е к т о р ф а о л и я т л а р д а к у з а т и ш м у м к и н . З у з г а л и ш
и м п у л с л ар и н и н г б и р то м о н л ам а ути ш и м а р к а зи й н ер в т и зи м и д а
с и н а п с л а р н и н г х о с с а л а р и г а б о гл и з, ч у н к и си н ап сл ар д а зу зг а л и ш
ф а з а т б и р т о м о н л а м а н е р в о х и р и д а н м е д и а т о р н и а ж р а т у в ч и
п р еси н ап ти к м ем бран ага, ундан п о стси н ап ти к м ем брана й ун али ш и д а 
тар за л ад и .
Секинлашиб утказиш . 
К узгалиш н ер в толалари га н и сб атан н ер в
м а р к а з л а р и д а н с е к и н зЬ'ади. Н е р в м а р к а з л а р и д а з у з г а л и ш н и н г
с е к и н л а ш и б у т к а з и л и ш и с и н а п с л а р д а г и э л е к т р
и м п у л с л а р н и н г
ки м ёви й йул билан узати л и ш га боглиз. К им ёвий сигналларни у ткази ш
тезл и ги электр си гн ал л ар и га н и сб атан м и н г м аротаба с е к и н р о зд и р . 
З у зга л и ш н и н г с и н а п т и к уш лан и ш и си н ап с тутунида и м п улсл ар н и н г 
т у п л а н и ш и , м е д и а т о р н и н г с и н а п т и к о р а л и з д а т у п л а н и ш и , и о н
у т к а з у в ч а н л и г и н и н г у з г а р и ш и в а з а р а к а т п о т е н ц и а л и н и н г
у з г а р и ш и д а н в а з т и д а н к е л и б ч и з а д и . У р тач а б и т т а н е й р о н д а н
и к к и н ч и си га зу зга л и ш
и м п у лси н и н г ^ к а з и ш тезл и ги 1,5 мс ни 
таш ки л зилади. З аР б и р р еф л е к то р ф аол и яти н и амалга о ш и р и ш д а 
м инглаб си н ап сл ар ва н ей р о н л а р и ш ти р о к этади ва зу згал и ш л ар н и
утказиш тезлиги м и ллисони яларн и нг улуш ларига тенг. Ш ундай зилиб, 
р еф л е к с ёй и д а си н ап сл ар сони за н ч а л и к куп булса, р е ф л е к с в а зт и
ш унчалик узаяди. У ндан таш зар и , м еди атор аж ралиш и, уни си н ап ти к 
о р а л и з о р з а л и д и ф ф у з и я л а н и ш и , п о с т с и н а п т и к м е м б р а н а н и н г
Зузгали ш и учун ан ч а в а з т талаб этилади. Болалар м а р к ази й н ер в
ти зи м и д а зу згал и ш н и н г се к и н ути ш и каттал ар га н исбатан я з з о л р о з
к^финади. Ч арчаш зо л ати д а эса зу згал и ш н и у ткази ш муддати я н а
Зам чузилади.