Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси


 .1. С к ел ет ва у н и н г ц и с м л а р и



Download 12,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/301
Sana18.12.2022
Hajmi12,5 Mb.
#890821
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   301
Bog'liq
Bolalar va o\'smirlar fiziologiyasi va gigiyenasi B Sodiqov va b

2 .1. С к ел ет ва у н и н г ц и с м л а р и
С к е л е т в у ж у д н и н г а с о с и н и т а ш к и л к и л и б , у н и н г ш а к л и в а
у зу н л и ги н и б е л г и л а ш д а х а л к и л у в ч и
у р и н
ту тад и . О д ам с к е л е т и д а
200
д ан о р т и к ^ а р х и л (узун, я с с и , к и с к а в а ар а л а ш ) с у я к л а р
були б, у л а р э р к а к л а р д а т а н а в а з н и н и н г 18% и ни , а ё л л а р д а 16% 
и н и ва б о л а л а р д а э с а 14% и н и т а ш к и л к и л ад и . С у я к л а р т а н а д а
ф а к а т т а я н ч в а з и ф а с и н и б а ж а р и б к о л м а с д а н , у л а р м о д д а л а р
алмаш инуви (м аъданли моддалар) ж а р а ё н и д а катнаш ади ва кон иш лаб 
чи кари ш д а хал ки лувчи рол уйнайди. Т ан ад агл хар б ир су я к — с у я к
т у к и м а л а р и ,
суяк пардаси, суяк к^пушгидан иборат. С уяк п ардаси н ер в
толалари ва кон то м и р л ар и га бой булиб, с у я к ичига махсус т е ш и к л а р
оркали кириб боради. Унга мускуллар в а х ар хил бойлам лар б и ри кади .
www.ziyouz.com kutubxonasi


С у я к т у к и м а л а р и ш у н д а й ж и п с ж о й л а ш г а н к и , у л а р г и ш т г а
н исбатан 30 б ар ав ар , гран и тга н и с б а та н э с а 2,5 б а р а в а р м у стахкам
булиб, одам сон суяги ти к ^о л атд а 1,5 то н н а ю к н и купгаришга б ардош
б ер а олади.
С уяк тар к и б и д а 60% м аъдан л и м оддалар, 30% о р ган и к м оддалар 
ва 10% сув булади. М аъ дан л и м од д алар к ал ц и й ту зл ар и , ф о сф о р , 
магний ^ам да к а то р м и к р о эл ем ен тл ар (алю м иний, ф то р , м арган ец , 
тем ир, кобалт в а бош калар) куф и н иш ида булади. О дам тан ас и д аги
калций эл ем ен ти н и н г 99%и су я к л ар д а булади. О р га н и к м оддалардан
коллаген (толасим он оксиллар), утлеводлар, н у кл еи н к и сл о тал а р ва 
бош калар булади. М аъ дан л и м оддалар су я к л ар га к а тт и к л и к берса, 
орган и к м оддалар ул ар н и эги лувчан килади.
Б о л а л а р с у я к л а р и т а р к и б и д а о р г а н и к м о д д а л а р а н о р г а н и к
моддаларга н и сбатан куп булади, ш унинг учун улар эгилувчан, эластик 
ва ш аклин и о со н у зга р т и р а д и г а н (д еф о р м ац и я л ан ад и ган ) булади. 
Ш унинг учун э^ам у л ар га д ав о м л и в а о ги р ж и с м о н и й ю к л ам ал ар
бери ли ш и су я к л а р н и н г ш а к л и н и у зга р т и р и б , с к е л е т н и н г н оту гри
уси ш и га олиб к е л и ш и мумкин.
Болаларда су якл ар ёш га кар аб усиб, р и во ж л ан и б боради. У ларнинг 
буйига уси ш и су я к уч лари би лан тан ас и ораси д аги то гай з^исобидан 
булса, эн и га у си ш и суяк п ар д аси н и н г ички ю заси д аги ^ у ж а й р а л а р
^и соби дан булади. С кел етн и н г р и во ж ла н и ш и аёлларда 18 — 21 ёш гача 
борса, э р к ак л а р д а 20 — 24 ёш га б о р и б н и ^ о яси га етади.
С келет у м уртк а п огонаси ва к у к р ак к а ф аси д ан и б о р а т булган тан а 
ск ел ета, к у л ~ о ё к л а р ск ел ети ва бош кути ск ел ети дан и б о р а т (
2 — 1 
раем).

Download 12,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   301




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish